Egzersiz Ve Stres Nasıl Bağlantılıdır
Yazan ve doğrulayan psikolog Gema Sánchez Cuevas
Kendinizi daha iyi hissetmek ve daha sağlıklı olmak için ne tür aktivitelerde bulunuyorsunuz? Cevabınız egzersiz yapmak ise o zaman doğru yoldasınız! Herhangi bir fiziksel aktivitede bulunmayan insanlar, egzersizin sağladığı faydaların önemini göz ardı eder.
Egzersiz ve stres arasında ters bir ilişki vardır. Başka bir deyişle, egzersiz yapmak stresle mücadelede etkili ve sağlıklı bir yoldur. Sıklıkla egzersiz yapmak daha az stresli hissetmemizi sağlayabilir.
Hareket etmeyen bir vücut ölü bir vücuttur diyebiliriz. Yorgun ve halsiz bir çocuk sağlıksız bir çocuk olarak kabul edilir. Egzersiz eksikliği sağlıksız bir bedeni beraberinde getirir; ekstrem durumlarla yüzleşmeyi zorlaştırır, yavaş metabolizma, düşük enerji, aşırı yemek yeme eğilimi ve uyuşturucu ya da ilaçların kötüye kullanımına neden olur.
Stresin neden olduğu problemler
Aşırı stres zayıf sağlığa yol açar. Stres altında uzun süreler geçirdiğimizde, vücudumuz, kortizol gibi hormonların salgılanmasına negatif tepkiler üretir.Stres aynı zamanda enerji seviyemizi de azaltır. Daha kolay yoruluruz. Bu da, iş ve diğer faaliyetlerimiz söz konusu olduğunda işten uzak durmaya ve tembelliğe teşvik eder. Tüm bunların kişisel maliyeti ölçülemez. Stres, başka bir çok hastalığın yanı sıra, koroner, gastrointestinal, psikolojik, solunum ve immünolojik bozukluklara neden olur.
Örneğin, kronik stres kardiyovasküler sistemi büyük ölçüde etkileyebilir. Kan damarlarının ince astarı yırtılabilir ya da delinebilir.
Stres daha da kötüleşirse, hipertansiyon, koroner kalp hastalığı, taşikardi, epizodik kardiyak aritmiler, anevrizma, embolizm ve benzeri ciddi bozukluklara neden olabilir. Ve bunlar sadece kardiyovasküler seviyede olanlardır.
Bu yüzden meseleyle yüzleşmek için birtakım stratejilere başvurmamız gerekiyor. Egzersiz, stresin olumsuz etkileriyle mücadele etmek için mükemmel bir stratejidir.
Aerobik egzersizler sağlığımızı iyileştirir
Egzersiz, fazla miktarda oksijen gereksinimi yaratan biraz gayret gerektiren bir aktivitedir. Egzersizin, kardiyovasküler sisteminize (kalp ve kan damarlarına) fayda sağlaması için, en az 20 dakika orta dereceli aerobik egzersiz yapmanız gerekir.Aerobik egzersiz, kalbin kaslarınıza yeterli miktarda kan ve oksijeni ulaştırma yetisini aşmayan, fiziksel bir aktivitedir. Aerobik demek, egzersizin serbest oksijen gerektirdiği anlamına gelir.
Daha sıkı bir egzersiz, daha yüksek bir kalp ritmi anlamına gelir. Kaslarınızı çok fazla çalıştıracaksanız eğer, kalbiniz yeterli oksijeni sağlayamaz. Bu noktada, oksijen açığı ortaya çıkabilir ve söz konusu aktiviteye devam edemezsiniz.
Aktif bir rahatlama yöntemi olarak egzersiz
İki çeşit rahatlama yöntemi vardır: aktif ve pasif. Pasif rahatlama, diyaframdan nefes almak, ilerleyici kas gevşemesi, meditasyon ve benzeri aktiviteler aracılığıyla yaptığımız şeydir.
Buna karşılık, aktif rahatlama, koşu, yürüyüş, bisiklet sürme, yüzme, dans vb. gibi birçok farklı şekillerde yapılabilir. Kısacası, aktif rahatlama egzersiz yoluyla yapılır.
Bir yarış içermediği vakit aktif rahatlama daha iyidir. Aksi halde kaygıya neden olabilir. 100 metrelik yarışta rakiplerinin yanı sıra koşmakla rahatlamak amacıyla koşmak arasında çok büyük fark vardır.
Egzersiz ve Stres
Daha önce de belirtildiği gibi, egzersiz ve stres derinden bağlantılıdır. Sık sık egzersiz yaparsak eğer, stres seviyemizi düşük seviyede tutabiliriz.Düzenli olarak egzersiz yapmak fiziksel ve zihinsel olarak bize yardımcı olacaktır. Kalori harcar ve bedenin yaşlanma sürecini yavaşlatırız. Tıbbi araştırmalara göre, egzersizin faydaları şunlardır:
Daha kaliteli bir uyku
Eğer orta dereceli egzersizler yaparsanız, vücuttaki adrenalin ve noradrenalin seviyelerini azaltırsınız; bu, daha kolay uykuya dalmanıza ve uyurken daha çok dinlenmenize yardımcı olacaktır.
Düşük kortizol seviyeleri de daha kaliteli bir uykuyla bağlantılıdır. Orta dereceli egzersizler yaptığımızda, bu hormonun seviyelerini azaltırız.
Kalp krizi geçirme riskiniz düşer
Herhangi bir fiziksel aktivite yapmadan, haftada 2000 kaloriden daha az yakan insanlar, 2000’den fazla yakan insanlardan %64 daha yüksek oranla kalp krizi geçirme riski taşır. Stresin de kardiyovasküler bir risk faktörü olduğunu unutmayalım.
Sık sık orta dereceli egzersizler yaparsak eğer, daha fazla kalori yakarız. Bu nedenle, kalp krizi olasılığını da azaltırız.
Daha sağlıklı bir vücut bize egzersiz sırasında oksijen tüketmek için daha fazla yetenek sağlar. Bu da, istirahat halindeyken daha düşük bir kalp atış hızı, daha düşük laktik asit üretimi ve performans verimliliğinde görünür bir artış anlamına gelir.
Ne kadar çok egzersiz yaparsak, trigliserid seviyelerimiz o kadar düşük olacaktır. Kandaki yüksek yoğunluklu ve düşük yoğunluklu lipoprotein arasındaki ilişki iyileşecektir. Düşük yoğunluklu lipoprotein, kolesterolü, aterosklerotik plakların oluşabileceği diğer dokulara taşır.
Strese faktörleriyle mücadele yeteneği artar
Araştırmalar, beyne daha fazla oksijen akışının glikozun kullanılabilirliğini arttırdığını göstermektedir. Glikoz, beyin fonksiyonlarını geliştirir. Beyin fonksiyonlarımızı iyileştirirsek eğer, kendimizi daha az stresli hissederiz. Beyindeki katekolamin seviyeleri egzersiz sonucu azalır ve ruh halindeki ani değişimler stabilize edilir. Bu da kaygı ve üzüntü gibi duyguları azaltmada çok faydalıdır.
Sonuç olarak, egzersiz ve stresin yakın bir ilişkiye sahip olduğunu görebiliriz. Daha iyi bir fiziksel kondisyon, stresle mücadelede bize yardımcı olur. Egzersiz bizi fiziksel ve zihinsel olarak daha güçlü hale getirir, bizi neyin zorladığını kontrol edebileceğimiz hissini yaratır.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Asztalos et al. (2012) ‘Sport participation and stress among women and men’, Psychology of Sport & Exercise. Elsevier Ltd, 13(4), pp. 466–483. doi: 10.1016/j.psychsport.2012.01.003.
- Weinberg, R. S., Gould, Daniel and Open University E233/Textbook (2015) Foundations of sport and exercise psychology. 6th ed.
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.