Duygusal Manipülasyon: İç Çatışmaları Düzeltmek İçin Yaygın Bir Taktik
Muhtemelen duygusal manipülasyonu duymuşsunuzdur. Neye benzediğini ve kurbanlarda neye sebep olduğunu biliyorsunuzdur. Kuşkusuz, mağdur için son derece zararlı olan bir davranış türüdür. Onu bu kadar tehlikeli yapan şey ise, sessiz ve algılanması zor olmasıdır.
Duygusal manipülasyon kullanan bir kişi, kafasında her şeyi mükemmel bir şekilde haritalandırmıştır. İstediğini almak için avının zayıf yönlerini ve savunma alanlarını nasıl aşacağını bilir. İstediğini elde etmek, onun mağduru oynaması ve diğerinin suçlu görünmesi anlamına gelebilir. Karşısındaki kişinin yanlış olduğunu itiraf etmesini ve manipülatörün (kendi) istediğini kabul etmesini ister.
Duygusal manipülatörler, diğer kişide kendi çıkarları için belirli duygular ürettiklerinde istediklerini elde ederler. Daha önce de söylediğimiz gibi plan tamamiyle bellidir. Başkalarının istediklerini elde etme isteğini kırabilmek için gerekli araçları kullanma konusunda herhangi bir endişeye sahip olmazlar.
Duygusal manipülasyon genelde bilişsel uyumsuzluktan gelir
Muhtemelen, duygusal manipülatörlerin, psikologların “bilişsel uyumsuzluk“ dediği şeyi kullandıklarını biliyorsunuzdur. Bilişsel uyumsuzluk, aklımızda tutarlı olmayan iki düşünceye ev sahipliği yaparken oluşan iç çatışmadır. Bir düşünce inanç sistemimize veya davranışımıza uymazsa da olabilir.
Bu iç çatışma, düşüncelerimizi yutan bu gerginlik, merak uyandırıcı bir sonuca sahiptir. Beynimiz farkında olmadan içine girdiğimiz bu bilişsel yabancılaşmayı önlemek için elinden gelen her şeyi yapar. Bu iç tutarsızlık duygusu bizi çok rahatsız eder ve bundan kurtulmak için mümkün olan her şeyi yaparız.
Düşüncelerimiz ve duygularımız arasında, inançlarımızla tutumlarımız arasında iç tutarlılık hissetmeliyiz… Düşündüğümüz ve nasıl hareket ettiğimiz arasında da. Kendimizi bu yol ayrımında bulduğumuz zaman, kendimizi aldatmak anlamına gelse bile oradan çıkarız.
Duygusal manipülasyon bilişsel uyumsuzluğun en iyi hilesidir
Daha önce de söylediğimiz gibi, insanlar vücudumuza el koyan bu sinir bozucu hisle vakit geçirmekten kaçınmak için mümkün olan her şeyi yapacaklardır. Uyuşmazlığı artıran bilgilerin farkındalığından uzak dururuz ve bizi daha da tutarsız bir hale getirmesine rağmen her şeyi duymazlıktan geliriz.
Duygusal manipülatörler, bilişsel uyumsuzluk karşısında nasıl davranacaklarını bilir. Hedeflerine ulaşmak için öz-aldatmayı kullanırlar. Örneğin, romantik bir ilişkiyi sona erdirmekten aciz olan insanlar vardır, bu nedenle bu tabloyu karşı tarafın ilişkiyi bitirmek istemesi durumuna getirene kadar her şeyi yaparlar.
Jorge Maria’dan ayrılmak istiyor, çünkü onunla özel bir “bağlantı” kurabilen başka bir kadınla tanıştı. Bu konuda hiçbir şey bilmeyen Maria, onu terk etmek istemiyor çünkü ona aşık. Bu durumda, Jorge Maria’nın onu terk etmek istediği her şeyi yapıyor ve sonunda ilişkisini sona erdiriyor. Daha sonra, onu bu ayrılıktan sorumlu olanın tek kişi gibi hissettiriyor. “Hayır hayır, beni terk eden sendin, ben bir şey söylemedim!”
Manipülatörler suçluluk hissini karşı tarafa geçirir ve kendilerini durumdan muaf hissederler
Jorge kendini rahatsız edici bir durumda bulur; çünkü onun olmak istediği (sadık) o andaki hali (sadakatsiz) ile çatışır. Bu sorunu çözmek için Jorge, Maria’yı duygusal olarak manipüle etmeyi seçer ve böylece durumu Maria’nın düzeltmesi gerekir ve Maria suçlu olur. Maria’nın muhtemelen neler olduğundan hiç haberi yok, çünkü çok azımız partnerimizin böyle davrandığını fark edebilir. Öte yandan, Jorge de davranışlarından tamamen haberdar olmayabilir.
Jorge bu ilişkiyi sona erdirebileceğini düşünmüyor, sona erdirmek de istemiyor. Özellikle de şu anda başka bir kadınla tanıştığı için. Çünkü ilişkinin cellatı olmak istemiyor, bu nedenle kendisini korumak ve mağdur durumuna geçmek için elinden ne geliyorsa yapıyor. Gerçeği kabul etmemek veya sorumluluk almamak için, sonuç alana kadar Maria’yı manipüle edecek, onun acı çekip çekmediğini umursamadan.
Eğer onu terk eden Maria olursa, o zaman başkası için onu terk etmek istemiş olmaktan dolayı suçlu hissetmek zorunda olmayacak. Bu “gerçekten kötü” görünürdü ve yakalanabilirdi. Eğer Maria ondan ayrılırsa, iç çatışmasını çözer ve durumdan faydalanır.
Duygusal manipülasyon bilişsel kaosun sonucunda ortaya çıkar. Akıl, bilişsel uyumsuzluktan çıkış yolunu bulabilmek için elinden gelen her şeyi yapacaktır. Bir cellat, manipülatörün mağdura benzemesini sağlayan bir suçlu bulacak veya düşüncelerini veya davranışlarını haklı gösteren bir duruma getirecektir.
Her zaman diğer kişi suçlu olur. Sonuçta, duygusal manipülatörler her zaman ilişkilerindeki mutsuz kurbanlar olur.