Obsesif Kişilik Bozukluğu

Yazan ve doğrulayan psikolog Gema Sánchez Cuevas

Tarafından yazılmıştır Francisco Pérez

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Gerçek şu ki günümüzde, çoğumuz, iş, verimlilik ve sonuçlarla ilişkili davranış stillerini destekliyor ve onlara değer veriyoruz.

İş ortamında mükemmeliyetçi olmak, kılı kırk yarmak, düzenli ve işin ehli olmak gibi şeylere oldukça fazla değer veriliyor. Bu nedenle bu tür özelliklere sahip olan insanların sorumluluk gerektiren pozisyonlara yükseltilme şansı da artıyor.

Obsesif bir stili olan kişiler de iş ortamı için çok uygunlar. İşleri yalnızca iyi yapmakla kalmaz “en iyi” şekilde yapmak isterler. Onların düşünce sistemlerine göre dinlenmek ve eğlenmek, üretim ve ilerleme ile geçirebilecek zamanın boşa harcanması demek olduğu için boş zamanlarında kimseyle arkadaşlık etmezler.

Obsesif kişilik bozukluğu olan insanların özellikleri

Obsesif kişilik bozukluğu olan kişiler genellikle, yaptıkları davranışlardan ne kadar memnun olduklarını, sonuçlardan önce şemalarına ve değer yargılarına göre ölçerler.

Bu insanlar nadiren içgüdülerinin veya ani tepkilerinin gevşemesine izin verirler. Verdikleri cevapların çoğu derin değerlendirmelerin ürünüdür. Risk almaktan hoşlanmazlar. Onun yerine plan yapar, ne bulurlarsa onu sınıflandırır, düzenlerler.

Hayatınızın tamamını mükemmel çiçeği arayarak geçirebilirsiniz. Neden biliyor musunuz? Çünkü bütün çiçekler mükemmeldir.

Obsesif kişilik bozukluğu olan insanlar genellikle gereksiz eşyaları saklarlar, “kim bilir belki bir gün lazım olur.” diye düşünürler.

Aileleri ve diğer ilişkileri için çok az zaman ayırıyor olabilirler. Ancak sevdiklerinin tüm ihtiyaçlarının karşılandığından ve onlara iyi bakıldığından emin olmak isterler.

Obsesif kişilik özellikleri aşırı oranda arttığında, sonuç bu kişilerin yaptıklarını verimsiz veya etkisiz kılan uyumsuz davranışlar olacaktır. Ayrıca birinin hayatına önemli ölçüde müdahale edeceklerdir. Durum böyleyse ortada obsesif kişilik bozukluğu var demektir.

Bunu da okuyun: Baskıcı Ailenizle Nasıl Başa Çıkarsınız?

Obsesif-kompülsif kişilik stili: Mükemmeliyetçi

Mükemmeliyetçi kişilik ile obsesif kişilik arasındaki fark belirtilerin şiddetinde yatar. Obsesif kişilik bozukluğu olan insanlar o kadar detaycıdırlar ki, bu özellikleri onların çalışma hayatlarında ve kişisel yaşamlarında başlarının belaya girmesine neden olabilir.

Mükemmeliyetçilik hayatlarını etkiliyorsa, bu kişilerde obsesif kişilik bozukluğu var demektir. Öte yandan Batı toplumlarında mükemmeliyetçi kişilik stiline değer verilir. Bireysellik, işin ehli olmak ve kariyer gelişimi bu kültürlerde temel değerlerdendir.

Gelişmiş ülkeler

Obsesif kişilik tipine genellikle daha disiplinli ve düzenli olan gelişmiş toplumlarda ve kültürlerde daha sık rastlanır. Verimlilik, dakiklik, dayanıklılık, çalışkanlık ve titizlik gibi özellikler avantajdır.

Bir işi bitirmek için ofiste mesaiye kalarak saatler harcamak ödüllendirilir. İnsanlar genellikle bu şekilde yükseltilirler. Genel olarak bir çalışan ne kadar çok çalışırsa, şirket için o kadar iyi diye düşünülür.

Kusursuz insan ya aptaldır ya da güven duymamamız gereken ikiyüzlü biridir.

Obsesif kişilik bozukluğu ve disiplin

Obsesif kişilik bozukluğu olan biri oldukça disiplinlidir (psikoanalitik açıdan bakacak olursak, bu, güçlü bir “süperego”ya işaret eder). Bu tip kişileri duyguları değil mantıkları yönetir. Ayrıca genellikle sıkılgan davranırlar. Çok neşeli ve şen şakrak değillerdir.

A tipi davranış türüne uygun hareket ettiklerinde strese kapılmaya eğilimlidirler. Bu sakinleşmelerini ve hayattan keyif almalarını zorlaştırır. Planlanmış hiçbir aktiviteleri olmadan boş zamana sahip olmaları onları son teslim tarihiyle dolu bir programa sahip olmaktan daha gergin yapabilir.

Obsesif kişilik bozukluğu ve ilişkiler

İlişkiler söz konusu olunca bu kişiler genellikle iyi eşlerdir. Sadıklardır, sorumluluk sahibidirler ve eşlerine iyi bakarlar. Ancak bunları romantik bir şekilde yapmazlar. Duygularını göstermezler. Tüm bunları temelde fayda amaçlı yaparlar.

Sıkılgan oldukları için aşırı duygusal insanlar onlar için uygundur (en coşkulu ve dramatik kişilik tipleri). Obsesif kişilikler histrionik (aşırı duygusal) tipleri çekici bulurlar çünkü onlar sayesinde daha canlı ve aktif hissederler.

Aynı şekilde aşırı duygusal kişiliği olan biri, ihtiyaç duyduğu istikrarı sağladığı için obsesif kişiliği olan birini çekici bulabilir.

Obsesif kişilik tipi, antisosyal, çekingen, bağımlı ve kendi kendine zarar veren tiplerle genellikle iyi anlaşır. Öte yandan obsesif kişiliği olan insanlar, kendileriyle aynı özelliklere sahip olan insanlarla veya narsist, paranoyak, sadist insanlarla anlaşamazlar.

Obsesif kişilik bozukluğu olan biriyle nasıl iletişim kurulur?

Oldham ve Morris (1995) obsesif kişilik bozukluğu olan insanlarla iletişime geçerken, ilişkinin daha iyi sürmesi için gösterebileceğiniz bazı davranışlar olduğunu söylerler.

İyi bir mizah anlayışına sahip olmayı, hoşgörülü olmayı ve obsesif kişilik bozukluğu olan kişiyi kendi haline bırakmayı tavsiye ederler. Esnek olun ve sizi kızdırmadıkları sürece istedikleri gibi davranmalarına izin verin.

Kendi kendilerine değişmelerini beklemeyin. Yeniliğe isteksiz olmaları nedeniyle, onlara değişimi getirenler başkaları olmalıdır. Ayrıca sevgisiz davranmaları cesaret kırıcı olabilir. Ancak unutmayın sizi seviyorlar yalnızca bunu belli etmiyorlar. Bu kesinlikle duygularının olmadığı anlamına gelmiyor.

İnsan sanatla uğraşırken her şeyin mükemmel gitmesini ister çünkü hayatta mükemmeli yakalamak gerçekten zordur.

Tartışma konusunda uzman oldukları için obsesif kişilik bozukluğu olan insanlarla güç savaşı yapmak pek etkili olmaz. Uzmanlar onları dinlemeye ve anlamaya çalışmayı önerirler. Bir ilişkide obsesif birey, detayları kontrol etmeye çalışır.

Kısaca, obsesif kişilik bozukluğu olan insanlarda mükemmelliyetçilik, işe aşırı adanmışlık, sertlik ve gereksiz eşyalardan kurtulamama görülür. Çiftler yukarıda bahsettiğimiz yönlere dikkat etmedikçe bu tip kişilerle ilişki kurmak ve sürdürmek zor olabilir.