Heyecan Arayan Bir Kişi Olduğunuzun 7 İşareti

Yazan ve doğrulayan psikolog Valeria Sabater

Son Güncelleme: 08 Aralık, 2023

Paraşütle atlamak, dağlara tırmanmak, dünyanın yaşanmaz yerlerine seyahat etmek, yüksek ve tehlikeli ortamlarda selfie çekmek… Kendinizi bu aktivitelerden herhangi biriyle özdeşleştiriyor musunuz? Eğer öyleyse, büyük olasılıkla heyecan arayan birisiniz. Bu, riskli deneyimlerden kaynaklanan yoğun adrenalin ve dopamin patlamasını arzuladığınız davranış türüdür.

Başkalarının tehdit edici olarak algıladığı durumlardan zevk almak, daha iyi stres yönetimi avantajına sahiptir. Ancak bu özellikleri karşılıyorsanız, belli bir açıdan endişe duyuyor olmanız muhtemeldir… Her zaman yoğun duyguları tetikleyen durumları aramanın bir sakıncası var mı?

Aslında bunun belirli bir olumsuz bileşeni var ama aynı zamanda oldukça olumlu yönleri de var. Aşağıdaki makalede bilmeniz gereken tüm bilgileri size vereceğiz.

Heyecan arayan biri olduğunuzun işaretleri

Bu psikolojik terimi daha önce hiç duymadıysanız, bunun düşündüğünüzden daha yaygın olduğunu söyleyeceğiz. Kendinizi heyecan arayan biri olarak algılıyorsanız, arzuladığınız şey yeni veya zorlu deneyimlerle meşgul olmaktır, böylece beyniniz sizi ödüllendirir. Bu güçlendiriciler endorfin, dopamin ve adrenalin gibi daha yüksek dozda nörokimyasallardan oluşur.

Bu olguyu en çok araştıran kişi, Delaware Üniversitesi’nden fahri profesör olan psikolog Marvin Zuckerman’dır. Heyecan Arayışı ve Riskli Davranış (2007) adlı kitabı bu alandaki en iyi referanstır.

Bu psikoloğun çalışmalarından öne çıkan ilginç bir şey, bu olgunun, tür olarak ilerlememizi sağlayan, çok faydalı motive olmuş bir davranışa karşılık geldiğini göstermesidir. Ayrıca bu davranışımız sayesinde birçok engeli aşmayı başarmış olabilrisiniz. Aşağıda ana özelliklerini açıklayacağız.

Bu yazımızı da okuyabilirsiniz: İçe Dönük Davranış Türleri

1. Macera arayan birisisiniz

Maceraları kim sevmez? Gerçek şu ki, tüm insanlar kendilerini konfor alanlarının dışına çıkaran zorlu deneyimlerden hoşlanmaz. Ancak heyecan arayan insanı heyecanlandıran, motive eden, yaşadığını hissettiren bir yön varsa o da her şeyin öngörülemez olduğu yeni ortamlarda risk almaktır.

Davranış Bilimleri dergisinde bu davranışı değerlendiren bir aracın yayınlandığını bilmek ilginçtir. Dolayısıyla elimizde bu amaca yönelik “Macera Davranışı Arayış Ölçeği (ABSS)” mevcut. Bu araç sayesinde bu profili sunanların açık havada yeni hisler hissetmeyi özledikleri gözlemlendi. Bu sizin durumunuz olabilir.

2. Rutin ve can sıkıntısı sizi çaresiz bırakır

Kendinizi iyi hissetmek için yüksek düzeyde uyarılmaya ihtiyaç duyan biriyseniz en büyük düşmanınız can sıkıntısıdır. Rutinler ve aynı görevleri yerine getirmek zorunda kaldığınız ve ufukta herhangi bir teşvik veya zorluk göremediğiniz günler sizi çaresiz bırakan şeylerdir.

Aynı zamanda, bu monotonluk ve uyaran eksikliği bağlamları zihinsel durumunuza zarar verebilir. Motivasyon ve Duygu tarafından yayınlanan bir çalışma, bu deneyimin hayal kırıklığına ve depresyon belirtilerine yol açabileceğini vurguluyor. Bu, neden can sıkıntısına gömüldüğünüzü hissettiğinizde hemen heyecan verici bir aktiviteye başlamaya çalıştığınızı açıklıyor.

3. Yeni deneyimler arayan birisisiniz

Heyecan arayan biriyseniz sizi tanımlayabilecek bir özellik var: Deneyime açıklık. Bu özellik çok olumludur çünkü çevrenizle bağlantı kurmanıza ve ondan öğrenmenize olanak tanıyan davranışı tanımlar. Araştırmayı, insanlarla konuşmayı ve yeni hisleri, bakış açılarını ve bilgileri özümsemeyi seviyorsunuz.

Psikolojik Raporlarda açıklanan bir çalışma bu konuda ilginç bir şey bildirdi. Bu tür davranışlar, merak duygusunu sıklıkla hisseden, dışa dönük bir kişilikle ilişkilendirilir. Olumlu değişkenlerin tüm bu birleşimi, daha büyük bir öznel refah hissine dönüşüyor.

Bu nedenle, kendinizi bu profille özdeşleştirirseniz aşağıdakileri deneyimlemeniz muhtemeldir:

• Yeni insanlarla tanışmayı seviyorsunuz.
• Değişiklikler sizi korkutmaz; her zaman merak içgüdüsü tarafından yönlendirilirsiniz.
• Çoğu zaman gerçeği, herkesin göremediği en basit şeylere hayran kalan bir çocuk gibi algılarsınız.
• Mümkün olduğunca spor yapmak, seyahat etmek, yeni şeyler öğrenmek gibi farklı şeyler yapmaya çalışırsınız.

Heyecan arayanlar konfor alanlarının dışına çıkmayı ve onlara neşe, coşku ve tatmin getiren aktivitelere katılmayı severler. Ancak zaman zaman bu durum kendi hayatlarını tehlikeye atacak riskli davranışlara da yol açabilmektedir.

4. Riskli davranışlarda bulunuyorsunuz

Güçlü duyguları deneyimleme arayışınızda birden fazla tedbirsizlik yapmış olabilirsiniz. Ama buna rağmen o riski almanın sizde yarattığı haz duygusu muhteşemdi. Doğru, bu davranış modelinin özelliklerinden biri de zorlukları üstlenmek ve zaman zaman kendinizi tehlikeli durumlara sokmaktır.

Bu tür davranış kalıpları her zaman bilimin ilgisini çekmiştir. Aslında ekstrem sporlarla uğraşan kişilerin heyecan arayanların açık bir örneği olduğunu bilmek ilginizi çekecektir. Öyle ki Davranışsal Bağımlılıklar Dergisi’nde “adrenalin bağımlıları” olarak tanımlanıyorlar.

Aşağıda, bu profilde hangi risk davranışlarının yaygın olduğunu ayrıntılı olarak açıklayacağız:

• Uyuşturucu denemek
• Çok hızlı araç sürmek
• Ekstrem sporlar yapmak
• Riskli cinsel davranışlarda bulunmak
• Sırf nasıl bir his olduğunu bilmek için kendinizi fiziksel tehlikeye maruz bırakmak

5. Sürekli uyarılma ihtiyacı

Heyecan arayan biri yalnızca macerayı, yeni zorlukları ve riskleri deneyimlemeyi arzulamaz. Bu profili karakterize eden bir yön varsa, o da sürekli psikofizyolojik uyarıyı hissetme ihtiyacıdır. Bu, aşağıdaki davranışlar aracılığıyla tanıyabileceğiniz belirli bir özelliktir:

• Sürekli sosyal bağlantıya ihtiyacınız var.
• Fırsat buldukça müzik dinlersiniz.
• Aktif bir yaşam sürüyorsunuz ve diğerlerinin yanı sıra sporu, dans etmeyi ve yürümeyi seviyorsunuz.
• Hareketsiz kalmakta zorlanıyor ve klasik anti-stres objelerini kullanıyor olabilirsiniz.
• Parfümlerin ya da doğa kokularının yarattığı uyarımdan memnunsunuz.
• ASMR videolarını beyninizde ürettikleri uyarıcı his nedeniyle seviyorsunuz.

6. Kendini keşfetmenin keyfi

Kendini keşfetme, belirli gerçekliklerin farkına varmanın ve yeni bilgiler edinmenin hazzıyla ilgilidir. Bu erdem aynı zamanda yoğun hisler yaşamak isteyenlere de atfedilir.

Sürekli zorluklarla yüzleşmek ve maceralar yaşamak, kendinizi daha iyi tanımanızı ve dünyanın güzelliklerinin farkına varmanızı sağlar. Faydalarından bazıları şunlardır:

• Risk aldığınızda sınırlarınızın nerede olduğunu keşfedersiniz.
• Bu riskli ama cesur davranış, güçlü yönlerinizi bilmenizi sağlayan şeydir.
• Meraklı bakış açınız sizi insan olarak zenginleştiren insanları ve yerleri keşfetmeye yönlendirdi.

7. Dirençli bir insansınız

Bu bilgiler ilginizi çekecektir. Yoğun deneyimler peşindeyseniz, yeteneklerinizden biri stresi etkili bir şekilde yönetmektir. Korku sizi engellemez, zorluklar sizi durdurmaz ve belirsizlik sizi geride tutmak şöyle dursun, sizi daha da motive eder. Bu son derece yararlı psikolojik yeterlilik doğrudan dayanıklılıkla bağlantılıdır.

BMC Nursing tarafından yayınlanan bir çalışmada da vurgulandığı gibi dirençli insanlar, herhangi bir stresli senaryo ve deneyimin ardından toparlanmayı başarabiliyor. Bu şüphesiz sizin lehinize olan bir avantajdır.

Daha fazlasını keşfedin: Stoacı Düşünürlerin Faydalı Öğretileri

Denge bulmanın önemi

Bu makaleyi okuduğunuzda kesinlikle anlayacağınız gibi, bu davranış profilinin birçok avantajı vardır. Yukarıdaki özelliklerle kendinizi özdeşleştiriyorsanız, risk almanın, maceralara atılmanın ve kendinizi yeni durumlara maruz bırakmanın zevkini bilirsiniz. Bütün bunlar size yalnızca büyük ama kısa süreli adrenalin ve endorfin dozları vermekle kalmaz. Ayrıca insan olarak büyümenizi sağlar.

Ancak her durumda risk ve kendini koruma arasında yeterli bir denge sağlamak en iyisidir. Her zaman coşkunun gıdıklamasını veya dopaminin patlamasını hissedebileceğiniz güvenli durumları arayın. Bazen farklı bir insanla tanışmak kadar basit bir şey, Everest Dağı’na tırmanmaktan daha heyecan verici olabilir.