Güdü ve Motivasyon Arasındaki Farklar

tarafından incelendi ve onaylandı. psikolog Gema Sánchez Cuevas

Tarafından yazılmıştır Eva Maria Rodríguez

Son Güncelleme: 08 Kasım, 2023

Yaptığınız şeyleri neden yaparsınız? Güdünüz nedir? Sizi belirli bir şekilde davranmaya motive eden nedir? Güdü ve motivasyon aynı şey midir?

Güdü ve motivasyon iki alakalı terimdir, fakat aynı anlama sahip değildir. Daha çok, birbirlerini tamamlarlar. İki kavram arasındaki farkı anlamak, insan davranışlarını genel olarak anlamak için bir anahtar noktadır. İnsanların bir şeyi neden yapmaya ya da yapmamaya neden karar verdiklerini anlamayı denemek için oldukça kullanışlıdır.

Güdü, özünde, aksiyona neden olur diyebiliriz. Öte yandan motivasyon, kişinin o aksiyonu almasının arkasındaki güçtür. Bir güdüye ve nedene sahip olmak yeterli değildir. Harekete geçmek ve aksiyon almak için içsel güce ve motivasyona sahip olmanız gerekmektedir. Aynı şekilde, eğer güdünüz ya da aksiyon almak için nedeniniz yoksa motivasyona sahip olmak manasızdır.

Güdü ve motivasyon

Başka bir deyişle, motivasyon genel davranışla ilgili psikolojik süreçtir. Öte yandan güdü, o davranışın somut sebebidir. Yani, motivasyon sürecin kendisidir ve güdü de o aksiyonu almanın somut nedenidir.

Birincil ve ikincil güdüler

Danimarkalı psikolog K.B. Madsen güdüleri ikiye böler:

• Birincil güdü (doğuştan ya da biyolojik).
• İkincil güdü (kazanılmış ya da sosyal).

Birincil ve ikincil güdü arasındaki farkı anlamak, motivasyonu anlamak açısından çok önem taşır. Çünkü, her tür birincil güdüye sahip olsa da ikincil güdü, sadece insanlara özgüdür.

Birincil güdü, hayatta kalmakla ilişkilidir. Açlık, susuzluk, uyku ve üremek, birincil güdülerin bir kısmıdır. Bunlar, kişinin hayatta kalması ve türün bütün olarak hayatta kalmasını garantileyen süreçlerdir. Diğer birincil güdüler tehlikeden kaçmak, koruyucu bir sığınak aramak ve nefsi müdafaadır.

İkincil güdü, insanların bir öğrenme sürecinden sonra genel büyümesi ile ilişkilidir. Bunlar, insanların diğer insanlarla etkileşiminden sonra gelişir. Birincil güdü gibi, aktive olur ve davranışları yönlendirir. İnsanın hayatta kalması için gerekli değildir, fakat duygusal gelişimde önemli bir rol oynar ve insanlara özgüdür. Başarı, aidiyet ve güç ikincil güdüye örnektir.

İçe yönelik ve dışa yönelik motivasyon

• Dışa yönelik motivasyon, bir uca araç olarak yapılır. Başka bir deyişle, dışa yönelik motivasyon, dışarıdan gelen uyaran davranışlarınıza etki ettiğinde oluşur. Başka bir deyişle, sizi bir şeye belirli bir yanıt vermeye, bir şeyi tekrar etmeye ve sonuçta kazanmaya iten çevresel faktörlerle ilgilidir.
• İçe yönelik motivasyon, bir şeyi bir başkası için yaptığınız zaman oluşur. Başka bir deyişle, davranışınız dışarıdan gelen uyaranlardan bağımsızdır.

İçe yönelik motivasyon, yaratıcılık ve merak anlamına gelir. Aynı zamanda dışarıdan gelen ödül olmaksızın bir şeye dahil olmak için duyulan psikolojik ihtiyaç ile de ilişkilidir. Görevin kendisi ödüldür. İçe yönelik motivasyon, motive edici etkenler tarafından belirlenmez, fakat kendi yeterliliğinizi test etmenin, kişisel hedefler ve amaçlar tarafından dürtülenen aktif ve kasıtlı yoludur.

Sonuç olarak, güdü insanların belirli davranışları yapmalarının nedenidir diyebiliriz. Öte yandan motivasyon ise farklı güdülerin, güdülenmiş davranışlar üzerinde neden etkili olduklarını açıklayan temel psikolojik süreçler ile ilişkilidir. Başka bir deyişle, güdüler bizi neden ve nasıl motive eder.