Dürüst İnsanların Özellikleri ve Davranış Biçimleri

Dürüst insanların aklında herkesi memnun etmeye çalışmak gibi bir düşünce yoktur. İkiyüzlü davranışlar bu tür insanları son derece rahatsız eder. Bu nedenle bildikleri tek dili kullanma konusunda asla tereddüt etmezler: içtenlik. Dürüst insanlar kimi zaman rahatsız olsalar da düşünce ve görüşlerinde oldukça sağlam ve sadık bir tutum sergilerler. Değer verdikleri insanlarla anlamlı bağlar kurma konusunda ise çok yetenekli olduklarının altını çizmek gerekir.

Genelde herkes gerçeği söyleme ve dürüst olma özelliklerini över ve savunur. Ancak gerçek hayatta bir kişi doğruları savunmaya cesaret ettiğinde çoğunlukla eleştirilerin hedefi haline gelir. Bu nedenle bir insanın düşündükleri ile yaptıkları arasında tutarlı olması pek de kolay başarılabilecek bir durum değildir. Ne düşünüp hissettiğimizi biliriz, ancak insanlarla iletişime geçtiğimizde sıklıkla bu düşüncelerin tam tersini ifade ettiğimiz olur. Bu tür davranışları da genellikle çeşitli sosyal nedenlerden ve aşırı dikkat çekerek zarar görmekten çekindiğimiz için sergileriz.

Bu sebepten dolayı dürüst insanlar çok değerlidir. Çünkü bu tür insanlar sahip oldukları cesaret ve belirgin seviyedeki istekleri ile tutarlı olma konusunda kararlı bir tutum sergilerler. Sosyal ve psikolojik değerler dikkate alındığında çok az sayıda özelliğin dürüst olma kadar önemli ve değerli olduğu söylenebilir. Bu boyut, Thomas Jefferson tarafından bilgeliğin ilk bölümü olarak adlandırılmıştır. Benzer şekilde Mark Twain de dürüstlüğü en değerli kayıp sanat olarak nitelendirmiştir.

Nasıl tanımlanırsa tanımlansın, herkes için net olan konu şudur: Üzerinde durduğumuz özellik yani dürüstlük, hayatımız boyunca daima karşımızdaki insanlardan beklediğimiz bir niteliktir. Dürüstlük sayesinde insanlar arasında güven temelli ilişkiler kurulabilmektedir. Bir insan olarak karşımızdaki kişi ya da kişileri tanıma ihtiyacı duyarız. Özel hayatımızda ya da iş hayatında sevdiğimiz ve saygı duyduğumuz bir arkadaşımızın her zaman için içten, samimi ve gerçek olduğunu bilmek isteriz.

“Dürüstlük son derece pahalı bir hediyedir. Bu hediyeyi ucuz insanlardan beklemeyin.”

– Warren Buffet

Dürüst İnsanlar Nasıl Tanınır?

Dürüst insanlar, dürüst olduklarını herkese ilan eden yazılar yazılı kıyafetler giymez ya da benzer işaretler taşımazlar. Bu insanları tanımlamayı kendimiz öğrenmemiz gerekir. Bunu yapabilmenin en uygun yöntemlerinden biri ise etrafımızdaki kişileri dinlemek, onları gözlemlemek ve onlarla bağlantı kurmaya çalışmaktır. Elbette dürüstlük özelliğinin herhangi bir nedene bağlı olmadığının da farkında olmak gerekir. Şimdi konuyu biraz detaylandırarak dürüst insanların özelliklerine ilişkin bazı bilgilere değinelim.

Dürüst İnsanlar Hoşlanmadıkları Şeyler İçin Vakit Harcamazlar

Almanya Würzburg’da bulunan Julius Maximilians Üniversitesi bu boyut üzerinde biraz daha derine dalmak için bir çalışma gerçekleştirmiştir. Bu bağlamda, ortaya çıkarılan ilk konu dürüst insanların konuşma ve sohbetlerinin büyük bölümünde zaman tasarrufu yapmayı tercih ettiklerini göstermektedir. Bu insanlar lafı dolandırmazlar, hoşlanmadıkları bir kişi ya da bir konu olduğunda veya kendi değerlerine uymayan bir durum olduğunda hiç zaman kaybetmek istemezler. İnsanlara karşı mesafe belirleme söz konusu olduğunda iddialı olma ile saygı duyma arasında net çizgiler çizme özelliğine sahiptirler.

Bunu yaparken aşırı derecede bir gerekçelendirme ihtiyacı hissetmez ve kendileri de gereğinden fazla sebep bulma eğilimine girmezler. Gereğinden fazla zaman harcandıkça istenilenin tam tersi etki yaratan durumların uygun olmadığının bilincindedirler.

Yalan Söylemezler ve Yalan Söylenmesine de Tahammül Edemezler

Bu konu ile ilgili psikoloji profesörü Dan Ariely tarafından yazılmış olan, “Neden Yalan Söyleriz…Özellikle de Kendimize: Aldatma Sanatı” adlı oldukça ilginç bir kitap bulunmaktadır. Yazara göre, her birimiz kendimizin dürüst olduğuna inanırız. Yalan söyleyip söylemediğimiz, ne düşündüğümüz ya da ne ifade ettiğimizin aslında hiçbir önemi yoktur. Yani bizi asla terk etmeyen kendimize ait o kusursuz imajı neredeyse her zaman sürdürürüz.

Diğer taraftan hem fikirsel hem de davranış açısından gerçekten dürüst olan insanlar ne kendilerini ne de diğer insanları aldatmaktan asla hoşlanmazlar. Yalan söylemezler, çünkü bu davranış şekli kişiliklerine ve öz güvenlerine bir saldırı niteliği taşıyan rahatsızlık verici kavramsal uyumsuzlukların ortaya çıkmasına neden olur.

Rahat Kişiliklere ve Dingin Zihinlere Sahiptirler

Dürüst insanlar daha mutludur ve hatta diğer insanlara göre daha sağlıklı oldukları da belirlenmiştir. Bu durum, Paris’te bulunan Notre Dame Üniversitesinde psikoloji profesörü olarak görev yapan Dr. Anita E. Kelly tarafından ortaya çıkarılmıştır. Dr. Kelly tarafından yapılan çalışmaya göre, dürüst olmak, yalanlara başvurmamak, her zaman için kendisine samimi davranmak, söyledikleri ve yaptıkları konusunda doğru olmak daha sağlıklı bir insan profili ortaya çıkarmaktadır. İşte bu iç denge ve zihin dinginliği, kişinin sağlığını doğrudan etkileyen faktörler olarak ön plana çıkmaktadır.

Dürüst İnsanlar Daha Anlamlı İlişkiler İnşa Etmeyi Bilirler

Yalancılık ve kimi zaman ahlaki anlamda eksiklikler bu tür insanların aşırı derecede dikkat ettiği ve uzak durmak için çaba sarf ettiği kişilik özellikleri arasında bulunmaktadır. Bu tür kavramsal uyumsuzluklar rahatsızlık, gerilim ve sıkıntıya yol açmaktadır. Bu nedenle, dürüst insanlar güvene dayalı ilişkiler kurmaya her şeyden daha fazla değer verirler. Etrafındaki insanlara karşı sürekli olarak sadece samimi, içten ve saygılı olarak davranmakla kalmazlar, aynı zamanda günlük hayatlarının bir parçası olan bu insanlardan da aynı şekilde davranmalarını beklerler.

Bu tür kriterleri olan insanların her zaman çok sayıda arkadaşı olduğu söylenemez. Az sayıda da olsa bu arkadaşlar en uygun ve en gerçek nitelikte olanlardır. Ayrıca bu arkadaşlıkların süreklilik gösterdiği ve karşılıklı memnuniyet prensibine dayalı olduklarının da altını çizmek gerekir.

Son olarak, dürüstlük konusuyla ilgili son bir boyutun da altını çizmek faydalı olacaktır. Dürüstlük etik bir prensiptir. Daha eksiksiz ve sağlıklı bir toplumun yaratılması için yardımcı olan özel bir değerdir. Ancak hepimizin kendimizde olduğuna inandığımız bu özellik her zaman gerçek ve saygılı bir biçimde uygulama alanı bulamaz. Yani sık sık rahat bir biçimde yalana başvurur ve bu yalanlarla yaşadığımız gerçeklerin ve hislerimizin üstünü örteriz.

Her durumda tam olarak ne düşündüğümüzü söyleyemeyecek olmamız oldukça doğal bir durumdur. Bu bağlamda, çeşitli şartlar altında kendimize farklı filtreleri uygulamamız çoğunlukla tavsiye edilen bir durumdur. Ancak öyle ya da böyle içtenlik ve samimiyet hem diğer insanlara hem de kendimize saygı açısından çok önemli bir özelliktir.