Aile Atmosferi: Çocukların Yetiştirilmesini Nasıl Etkiler?
Yazan ve doğrulayan psikolog Gema Sánchez Cuevas
Çocuk yetiştirmek kolay bir iş değildir. Bu küçükler, ebeveynlerinin yardımıyla azar azar bir şeyler öğrenen, gelişmekte olan insanlardır. Duygularını düzenlemeyi ve davranışlarını kontrol etmeyi öğrenirler. Ebeveynler, başka faktörler nedeniyle yorgun ve stresliyken, daha nasıl yapacaklarını bilmeden bu sürece girişebilirler. Ve bu nedenle, çocukları öfkeli nöbetler geçirirken ya da yaramazlık yaptıklarında sabırlarını kaybedebilirler. Bu bağlamda, aile atmosferi, bir çocuğun yetiştirilmesi üzerinde oldukça etkilidir.
Bütün bunlar aile atmosferini yani çocuğun yetiştirilmesi için temel olan bir şeyi etkiler. Aile atmosferinin etkileri bilinmesine rağmen, insanlar diğer faktörlere daha fazla dikkat ederler. Bu faktörlerden bazıları, ebeveynlerin sınırlarını belirleme veya çocuklarının belirli sosyal normlara uymalarını sağlama şekilleridir. Bu yazıda, yaygın olarak incelenmeyen bir konuyu tartışacağız: aile atmosferinin bir çocuğun yetiştirilmesi üzerindeki etkisini.
“Kendi çocuklarınız olduğunda, ailenize neleri borçlu olduğunuzu anlamaya başlarsınız.”
– Japon atasözü
Aile atmosferi nedir?
Aile atmosferinin yetiştirme sürecini nasıl etkilediğini daha iyi anlamak için öncelikle “aile atmosferi” ile neyi kastettiğimize açıklık getirmeliyiz. Farklı aile üyeleri arasındaki etkileşimden kaynaklanan refah ya da huzursuzluk anlamına gelir.
Bu etkileşimler değişkenlik gösterir. Sınırları ceza ve suçlamalardan başlayıp yardım, yargı ya da desteğe kadar uzanır. Sosyal bir davranıştır. Kolaylıkla anlaşılacağı üzere, bu davranışlar ailenin diğer üyeleri üzerinde önemli etkilere sahip olabilir.
Çocuklar ebeveynler üzerinde bir etkiye sahiptir ve aynı şekilde ebeveynler de çocukları üzerinde bir etkiye sahiptir. Yetiştirme ile ilgili olarak, aile atmosferi çocukların özgüvenini, bağlılığını, motivasyonunu, akademik başarısını ve alışkanlıklarını ya da rutinlerini etkileyebilir.
Olumsuz bir aile atmosferi nasıl tanımlanır?
Daha önce de belirtildiği gibi, etki olumlu ya da olumsuz olabilir. Bu etkileşimler benmerkezci, şiddetli, yıkıcı veya hoşgörüsüz davranışları teşvik ettiğinde olumsuz bir aile atmosferi ortaya çıkar. Bu da çocukların refahına müdahale eder.
Aslında, bu olduğunda, aile üyeleri arasında çok sayıda çatışma ve düşük seviyelerde uyum ortaya çıkar. Beklenildiği üzere, daha sonra çocuklar ve ebeveynler için duygusal ağırlık taşıyan bir stres kaynağı haline gelir. Sadece bununla da kalmaz, herkesin refahını tehdit eden bir faktör haline gelerek çocuklarda davranışsal sorunlara neden olur.
Bu tür bir aile atmosferine ne yol açar? Elbette ki, ebeveynlerin bu durumu destekleyen bazı alışkanlıkları vardır. Aslında, aşırı otoriter olmanın ve tekrar tekrar, özellikle ve orantısız bir biçimde ceza uygulamanın olumsuz bir aile atmosferine neden olabileceğine dair kanıtlar mevcuttur. Başka bir neden, ailede açık ve net kuralların olmaması olabilir.
“Ailelerin neden tüm kusurlarıyla birlikte yaratıldığını biliyorum. Seni insancıllaştırmak için. Hayatın güzel dengesinin yok olmaması için ara sıra kendini unutmanı sağlamak için.”
– Anis Nin
Olumlu bir aile atmosferi nasıl tanımlanır?
Ebeveynler ceza vermekten daha çok, açık kuralları, zaman aşımı uygulamasını ve diğer takviye kuvvetlerini kullandıklarında, ortada olumlu bir atmosfer var demektir. Buna ek olarak, çocuklarını ikna etmeye çalışır, dinler, över ve onların alışkanlık olarak benimsemelerini istedikleri olumlu davranışları desteklerler.
Bu şekilde, sosyal davranışlar ilgi, saygı, yardım, katılım ve güvenle birlikte ortaya çıkar. Çocuklar daha fazla özerkliğe, benlik saygısına ve özgüvene sahip olur ve böylelikle daha istikrarlı ve yetkin bir şekilde, sosyal, fiziksel, davranışsal ve sevecen bir şekilde büyürler.
Sonuçta, aile atmosferi, yetiştirmeyi olumlu ya da olumsuz yönde etkileyebilecek değişkenlerden biridir. Yeterli ilişkilere ve aile bağlarına sahip olmak esastır. Ancak bu şekilde, sosyal ilişkilerini ve özgüvenlerini destekleyecek etkileşim kalıplarını benimseyebilirler.
Görseller Kevin Delvecchio, John Mark Kuznet ve Sebastian León Prado’ya aittir.
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.