Siz, Başkalarının Kıskançlığından Çok Daha Güçlüsünüz

Yazan ve doğrulayan psikolog Francisco Pérez.

Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

Kıskançlık, başka bir kişinin sahip olduğu veya başardığı şeyi düşündüğünüzde ortaya çıkan nahoş tabiatlı bir histir (ya da çok yoğun olduğu takdirde bir tutku).
İngilizcede kıskançlık anlamına gelen envy kelimesi, Latince “invidere” den gelir ve bu da “kötü gözlerle görmek” anlamındadır.

Kıskanç insanlar, başkalarının nitelikleri, başarıları ya da mülkleri üzerine kaş çatarlar. Bu insanlar için başka insanların özellikleri ve sahip oldukları şeyler, hoş olmayan duygular ve derin bir memnuniyetsizlik kaynağı oluşturur.

Kıskanç olmak genellikle gizli saklı bir şeydir. İnsanların sizi ciddi şekilde kıskandığını sık sık duymazsınız. Bir başkasının sizi bu kadar huzursuz, hatta bazen onlara karşı düşmanca yapabileceğini itiraf etmek neredeyse utanç verici.

Diğer zamanlarda, kıskançlığımızı değer yargıları ile haklı çıkarmaya çalışırız. Yargı, onu desteklemek için bazı nedenlere sahip olsa da, duygusal durumumuz tarafından bu kadar nüanslıdır, ki bu genellikle çok objektif değildir. Bu mekanizma nedeniyle, bazen korku, iftiraya ya da karalamaya yol açar.

Hayatında hiçbir şeyi kıskanmamış birini bulmak zordur. Hemen hemen hiç kimse kıskançlık hissettiğini kabul etmese de, hızlıca çok fazla başarıya sahip olan birine bakmanız gerekir. Çok geçmeden kıskançlık nesnesi hâline gelecektir bu kişi ama bu duygu eleştiri şeklinde gizlenecektir.

Sağlıklı kıskançlık diye bir şey var mı? Yoksa sadece mükemmel olma isteği mi?

Kıskançlıkla bağlantılı durumlar vardır, ancak bunlar farklı boyutlara aittir. Bazen, o kişinin özelliklerine ya da potansiyellerini kullanmalarına hayran olduğumuz için birini kıskandığımızı söyleriz.

Bu şekilde onlar gibi olmak isteriz. Kıskançlıkla hiç ilgisi yoktur durumun. Böylece kıskanılan kişi bir rol modeli haline gelir.

Diğer zamanlarda, değersiz olarak gördüğümüz bir kişinin başarısı nedeniyle öfke hissedebiliriz. Bir iş arkadaşının terfi almak üzere olduğunu varsayalım. Söz konusu kişinin verilmiş olan sorumluluk için hazır olmadığına inanabiliriz. Bu düşünce her zaman kıskançlığı saklamaz.

Bazen bu düşüncelerin ya da değerlendirmelerin arkasında nesnel nedenler vardır. Bu, özellikle de bize yakın olan insanlardan değil de başarı ya da yeni konumu bizimkiyle nispeten alakasız kişilerden bahsettiğimizde özellikle geçerlidir.

Kıskançlığın ardında…

Diğer durumlarda, kıskançlığımızın ardında yatan şey, başka bir kişinin refahından korkmaktır. Bu üstün pozisyonu üstlendiklerinde, bir şekilde bize zarar verebileceğinden korkarız.

Diğer zamanlar imrenmekten daha fazlası söz konusudur. Bunun yerine, kıskançlık vardır. Birisi yalnızca belirli insanlardan almak istediğimiz sevgi veya hayranlık, bir başkasına gösterildiğinde kıskanabiliriz.

Son olarak,imrenme duygusunu, bir başkasının başarısı ya da şansını öğrendikten sonra hissettiğiniz iğrenme ile karıştırmayın zira ikincisi nefrete ve hatta intikam duygusuna yol açabilir. Başarıları kıskançlık yaratmaz. Tam tersine, o düşmanca arzular nedeniyle hayal kırıklığı yaratır.

Gurur ve bencillik kıskançlıkla bağlantılıdır

Gurur ve bencillik, kıskançlıkla yakından bağlantılı iki özelliktir. Gurur, bir kimsenin başkalarını eşit veya onlardan daha değerli olarak kabul etmediğini kabul eder.

Bu bireyler eşit ya da daha az olarak düşünürler ve aynı zamanda başarılarını kabul etmeye istekli değildirler. Aslında kıskançlıksöz konusu olduğuna diğer insanlarla karşılaştırmalar çok yaygındır. Bu karşılaştırmalar, öz değerlendirme ve kendini olumlama kaynağıdır.

Bencillik, kendiniz için her şeye sahip olmak için abartılı bir özlemi işaret eder. Bu, herkesin çıkarlarını göz ardı ederek, kendi kendine emilme tutumu.

Dolayısıyla, başkalarının hisleri ve endişeleri, sanki var yoklar ya da önemli değillermiş gibi kenarda kalıyorlar. Başkaları tarafından gerçekleştirilen şeyler, bir zamanlar sahip olduğunuz ama sizden alındığı bir şey olarak deneyimlenir. Diğerlerinin size ait bir şeye sahip olduğunu düşünürsünüz. “Hak etmedikleri” bir şey.

Gurur ve bencillik, herkesle karşılaştırılarak elde edilen öz değerlendirme için kendini onaylamanın ve savunma mekanizmalarının arzuları tarafından etkilenir.

Duygusal nitelikler yüzünden deforme olduklarından, başkalarına dair nesnellikten yoksun olan değer yargıları ile yüklenirler. Bu kıskançlığın ortaya çıktığı senaryodur.

Bir kişinin sizi kıskandığını gösteren 7 işaret

Gerçek bir arkadaşlık, büyümenize ve daha iyi bir insan olmanıza yardımcı olan bir arkadaşlıktır. Ancak bir noktada arkadaşlarınız sizi kıskanıyor mu yoksa hayranlık mı duyuyor diye sormuş olabilirsiniz kendinize. Bu noktayı açıklığa kavuşturmak için, arkadaşlarınızın size karşı kıskançlık duyup duymadığını gösterebilecek 7 işaret var.

Arkadaşlarınız kıskanıyor olabilirler eğer…

• Sizinle ilgilenmiyorlarsa. Ve aslında, başarı ya da zafer kazandığınızı gördüklerinde sizden uzaklaşırlar.
• Bazen onlara verdiğiniz sırları saklamazlar.
• Diğer insanlar hakkında kötü konuşurlar. Bu durum da sizin hakkınızda da kötü konuşabilirler.
• Sahte iltifatlarla gerçeği gizlerler.
• Sevdikleriniz hakkında kötü konuşutlar.
• Sadece güzel zamanlarınızda yanınızda olurlar, ama sizi zor zamanlarda yalnız bırakırlar.
• Fikrinize saygı göstermezler.

Kıskanç kişilerle başa çıkmak için 7 tavsiye

İlk adım kıskançlığı tanımayı öğrenmek. Bu bazen kolaydır, ancak diğer zamanlarda oldukça karmaşık olabilir. Bu yüzden yukarıdaki kriterleri sağladık.

İkincisi, bu kıskanç insanları tanıdığınızda, onlarla başa çıkmak için bu tavsiyeyi takip etmek iyi bir fikir olabilir:

• Bu kişinin size söylediği olumsuz şeylere dikkat edin. 3 olumsuz şey sınırına geldiklerinde sohbeti sonlandırın.
• Kendinizi destekleyen insanlarla kendinizi kuşatın. Böylece kıskanç kişi sizi bir grubun önünde açığa çıkararak kendinizi kötü hissettirmek için daha az şansa sahip olacaktır.
• O kişinin sosyal çevresinden biriyle arkadaşlık kurun. Bu onları gruptaki yabancı gibi hissettirecek.
• Bu kişinin olumsuzluğunun sizi rahatsız ettiğini bilmesini sağlayın. Bu onları size muamele şekilleri konusunda yeniden düşünmeye yönlendirebilir. Gerçi her zaman böyle olmayabilir de.
• Sizi kıskanan kişiye iltifatta bulunun. Bu sayede onları korumasız yakalayabilirsiniz.
• Zorluklarınızı ve olumsuz niteliklerinizi onlarla paylaşın. Böylece, mükemmel olmadığınızı hissedecek ve sizi biraz daha kıskanacaklardır.
• Hayatlarını iyileştirmelerine yardımcı olun. Çoğu zaman, kıskanç insanların sadece benlik saygısı düşüktür.

Bunların hiçbiri işe yaramazsa, bu durumlarda yapılacak en iyi şey bu kişiden biraz uzaklaşmaktır. Arkadaşlıklarınızı değiştirmek ya da eskiden arkadaş olduğunuz biriyle arkadaşlığınızı sonlandırmak yanlış bir şey değildir. Çünkü şimdi kıskançlıklarıyla sizi incitmektedirler.

Çevremizde olacak ve beraber zaman geçireceğimiz insanları seçme hakkına sahibiz.