Patolojik Suçluluk Ve Ağları

Suçluluk, prensipte sağlıklı bir duygudur. Yarattığı rahatsızlığa rağmen, öz eleştiri ile ilişkili bir mekanizmadır. Bazen yanlış hareketlerde bulunmak, dolayısıyla da başkalarına zarar vermek kaçınılmazdır. Bu gibi durumlarda, suçluluk duygusu, durumu telafi etmemiz konusunda bizi uyarır. Bununla birlikte, kendini suçlamanın, makul sınırı aşıp patolojik suçluluk haline geldiği vakalar vardır.

Suçluluk, vicdani çağrıyı zorunlu kılar. Bir ilke ihlal edildiğinde veya bir değer dikkate alınmadığında ortaya çıkar. Suçluluk, bir ideolojiyle güçlü bir ilişkiye sahip bir duygudur.

“Masum olmaktan çıkıp suçlu olmak bir saniye sürer. Zaman bu şekilde, yorgun bir ağaçta şarkı söyleyen güvercinler gibidir.”

– Juan Gelman

Psikolojik açıdan, bir davranışın “iyi” veya “kötü”olup olmadığını belirlemek neredeyse imkansızdır. Başkalarını kasten incitenler bile, düşüncelerindeki veya duygularındaki, bozulmuş, hasta ya da işlevsiz bir ortamdan kaynaklanan problemler tarafından motive olabilirler.

Bununla birlikte, her birey, doğru ve yanlış olanı karşılaştırır. İnsanlar, inançlarını ya da ahlaki değerlerini es geçtiklerinde pişmanlık yaşarlar. Peki, normal suçluluk ve patolojik suçluluk arasındaki çizgi nerede? Bu yazıda inceledik.

Normal suçluluk ve patolojik suçluluk

Suçluluk duygusunu içinde barındıran psikolojik bozukluklar vardır. En yaygın olanlardan biri de depresyondur. Bu durumda, kişinin kendi kendini kınamaya düşmesi olağandır. Aslında, depresyondaki insanlar ondan kurtulamadıkları için suçlu hissetmeye başlarlar.

Patolojik suçluluk, aynı zamanda, obsesif kompulsif bozukluklar, fobiler ve bağımlılığın bünyesinde mevcuttur. Bu gibi durumlarda suçluluk, sorunun bir parçası haline gelir. Belirli bir davranışı onarmaya ya da yönlendirmeye yardımcı olan sağlıklı bir suçluluk türü değildir. Genellikle durumu daha da kötüleştiren, sürekli bir duygusal ceza faktörü etkisi gösterir.

Suçluluğun farklı yüzleri

Bazen suçluluk kendini kamufle edebilir. Bu gibi durumlarda, eleştirilebilir bir şey yaparken ya da söylerken yaşanan tipik pişmanlıktan farklıdır. Örneğin, travmatik suçluluk olarak adlandırılan bir patolojik suçluluk türü vardır.

Bu mekanizma aşağıdaki gibi çalışır. Kişi bir istismarın kurbanıdır ya da bir kaza geçirir. Bu gibi durumlarda, duygusal etki aşırı derecededir. Bu nedenle, bu kişinin hayatında “travma” ortaya çıkar. Bu kişi bir kurban olmasına rağmen, durum hakkında bir suçluluk duygusu geliştirir. Bu da tam olarak travmanın ana etkilerinden biridir. Bu durumda, patolojik suçluluk ortaya çıkar.

Aynı şekilde, bireyin zarar vermeyi düşündüğü ancak bunu yapmadığı halda suçlu hissetmeye başladığı durumlar vardır. Suçluluk duygusu hiç olmamalıdır çünkü verilen hiçbir zarar söz konusu değildir. Bununla birlikte, eğer bu kişinin ahlak veya üst benliği son derece kısıtlayıcı ise söz konusu düşüncelerini bile zararlı olarak algılar.

Patolojik suçluluğun üstesinden gelmek

Patolojik suçluluk çok istilacı olabilir. Azar azar, bir delik açar ve yaşamdaki farklı kararları etkilemeye başlar. Kendisi de kendini küçümsemenin bir ürünü olmasına rağmen, özgüveni bozar. Örneğin, kendini sevmeyen biri sürekli olarak başkaları tarafından sevilmeye çalışır. Başarısız olduğunda ise bu gerçek dışı hedefe ulaşmadığı için kendini suçlu hisseder.

Bu durumlarda gerekli olan şey, farklı bakış açılarından olayları görebilmek adına açık bir zihindir. Özellikle akıl ve mantığı değerlendirirken normları ya da inançları ölçüp tartmak önemlidir. Genellikle, bu inançlar aşırı derecede serttir, bu da daha iyi bir insan ya da toplumun daha iyi bir üyesi olmanıza yol açmaz. Aksine, suçluluk duygusunu aktif olarak kullandıkları rollere bürünebilirler.

Birçok durumda bir psikoterapist yardımı gerekir. Suçluluk, profesyonel destek olmadan başa çıkılması zor olan, derinlere uzanan köklere sahip olabilir. Patolojik suçluluk duygusundan kurtulmak için ekstra çaba göstermeye değer çünkü bu hayatınızı mahvedebilecek derecede yıkıcı bir güçtür.