Obezite İle Savaşmak İçin Etkili Tedavi Yöntemleri

Yazan ve doğrulayan psikolog Sergio De Dios González

Tarafından yazılmıştır Francisco Pérez

Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

Dünyadaki birçok insan obezite ile savaşmak için etkili bir tedavi yöntemi bulmaya çalışıyor ancak birçoğu bunu başaramıyor. Peki sağlıklı bir kiloda kalmak neden bu kadar zor? Bilmediğiniz başka şeyler mi var?

Obezite problemi yaşayan çoğu insan bu hastalığı hafife alıyor, ciddiyetini kavrayamıyor. Obeziteye bu şekilde bakılmasına sebep olan başka faktörler de var.

Obezite tedavisi, sağlık sektöründeki en zorlayıcı tedavilerden birisidir. Obezite, tıpkı diyabet gibi kronik bir hastalık olarak tanımlanabilir. Bu nedenle tedavisi uzun süreli olmalıdır.

Obezite ile savaşmak

Bu konu üzerinde yapılan araştırmalar sayesinde, bazı insanların obeziteye yakalanma riskinin genetik olarak daha yüksek olduğunu biliyoruz. Bu insanların metabolizmaları yağ yakma veya tok hissetme konusunda daha etkisiz.

Diğer taraftan, bazı davranışları değiştirmek, önemli sosyokültürel etkenlere de savaş açmak anlamına geliyor. Her gün daha fazla tüketmeniz ve daha az hareket etmeniz için etraftan çeşitli mesajlar alıyorsunuz. Bu mesajlara karşı umursamaz olmanız hiç de kolay değil.

Uzmanlar insanlara diyetlerini kontrol altında tutmalarını ve daha çok egzersiz yapmalarını söylüyor. Ancak sağlıksız yiyecekleri tüketmemizi isteyen reklamlardan daha çok etkileniyoruz. Hareketsiz bir yaşam tarzını benimsemeye de daha yatkınız.

Obeziteyle savaşan uzmanların işini bu etkenler bir hayli zorlaştırıyor. İlk zorluk, doğuştan gelen eğilimlerin nasıl değişeceği ile ilgili; ikincisi ise yeni kazanılan alışkanlıkları uzun süreli hale getirmek. Hasta yeni alışkanlıklara karşı uzlaşmayan bir tavır takınabilir, bu durumun sonucunda ise eski kötü alışkanlıklarına ve sağlıksız yaşam tarzına geri döner.

Obezite nedir?

Obezite, vücuttaki yağ oranının fazla olmasıdır. Sağlıklı bir insanda olması gereken vücut yağ yüzdeleri aşağıdaki gibidir:

• Kadınlar: %20-25
• Erkekler: %15-18

Yukarıda verilen aralıkların üstündeki değerler kilolu olarak sınıflandırılıyor. Benzer şekilde, aşağıdaki rakamların üstünde seyreden yağ oranları da obezite olarak kabul ediliyor.

• Kadınlar: %32’den daha fazla yağ oranı
• Erkekler: %25’ten daha fazla yağ oranı

Obezite ile savaşmak için ne tür tedavi yöntemleri etkili olabilir?

Geçmişte, obezite problemi yaşayan kişiler veya genel olarak toplum bu hastalığı bir sorun olarak görmüyordu. Dahası, yiyecek bulmanın zor olduğu eski zamanlarda obezite çok sık karşılaşılan bir şey de değildi. Obez olmak varlıklı bir kişi olduğunuz anlamına geliyordu; toplumun çoğu da elbette bu şekilde yaşamayı arzuluyordu.

Ancak bildiğiniz üzere, obezite batıdaki ülkeler için en büyük sağlık sorunlarından biri. Araştırmacılara göre obezite sorunu yaşayan kişilerin başka hastalıklara yakalanma riski daha yüksek. Tüm bu bilgiler obeziteyi çözülmesi gereken bir mesele haline getiriyor.

Sağlık uzmanları onlarca yıllık obezite savaşından sonra, bilişsel davranışçı bir bakış açısıyla bu hastalığa müdahale edebilecekleri bazı noktalar keşfetti.

Obezite ile savaşta psikolojik müdahaleler olarak tanımlayabileceğimiz maddeler aşağıdaki gibidir (Foster, Makris ve Bailer, 2005) :

• Yemek günlükleri tutarak ve fiziksel aktiviteyi takip ederek kendini kendini kontrol etmek
• Yemek yemekle ilgili işaretleri ve sinyalleri tespit ederek uyaranları kontrol altına almak
• Besin eğitimi
• Yeme alışkanlıklarında değişiklikler
• Fiziksel aktiviteleri arttırmak
• Bilişsel yeniden yapılandırma tekniklerini kullanmak ve çözüm odaklı olmak

Gördüğünüz gibi bu maddeler arasında obezite ile bağlantılı olan diğer bozukluklar veya riskler (depresyon gibi) yok. Eğer obeziteye diğer psikolojik bozukluklar eşlik ediyorsa, sizinle ilgilenen sağlık uzmanı bu etkenleri de hesaba katarak hastalığınıza özel etkisi kanıtlanmış bir tedavi yöntemi uygulamalıdır. 

Alışkanlıkları değiştirmek

Bilişsel-davranışsal açıdan bakarsak, obezitenin sorumlusu kötü alışkanlıklardır. Sonuç olarak, eğer obeziteyi tedavi etmek istiyorsak, bu alışkanlıkları değiştirmeleri için insanları yeniden eğitmeliyiz.

Bazı araştırmalar, kulağa mantıksız gelse de, başlarda fazla egzersiz yapmanın en iyi fikir olmayabileceğini belirtiyor. İlk etapta egzersizle yakacağınız kalorilerin, genel olarak obezite sorununa pek bir etkisi olmayacaktır.

Ancak hatırlatmak isteriz, sağlıklı bir hayat tarzına sahip olmak istiyorsanız mutlaka düzenli olarak egzersiz yapmalısınız. Spor yapmanızı engelleyen kiloları verdikten sonra, düzenli bir egzersiz rutinine sahip olabilirsiniz.

Gördüğünüz gibi, obezite ile savaşırken atılacak her adımın içinde kötü alışkanlıkları değiştirmek bulunuyor. Bu alışkanlıkları değiştirmek zor olabilir, ancak hedefinize ulaşmanıza yardımcı olacak birçok sağlık uzmanı bulunuyor. Destek almaktan çekinmeyin.