Koronavirüs Krizi Sırasında Liderlik Hakkında Yedi Anahtar

Yazan ve doğrulayan psikolog Valeria Sabater

Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

Zor zamanlarda; yetenekli, efektif ve her şeyin üzerinde insancıl liderlik en çok ihtiyaç duyulan şey. Ancak kabul edelim, çok az insan güncel senaryomuzda geçerli olan zorluklar içerisinde liderlik yapmaya hazır durumda. Yıpranma, eleştiri ve sorgulamalar bezdirici olabilir. Peki, koronavirüs krizi sırasında liderlik yapmanın anahtarları nelerdir? İyi bir lider nasıl davranmalı? Bu konuda herhangi bir anahtar strateji var mı?

Cevap evet. Hatta, bu yetenekler sağlık güvenliği uzmanları, siyasal liderler, organizasyon yöneticileri, iletişim şefleri ve herhangi bir küçük ya da büyük işin yöneticisi için eşit derecede yararlı olacaktır.

Anahtar strateji, son zamanlarda gördüğümüz gibi yapmamak ve doğaçlamamak, narsistik bakış açıları ve davranışlara düşmemektir.

Bir örnek verelim. Kamuya mal olmuş kişilerimizin bir çoğunun tekrar etmeyi bırakması gereken bir şey böyle bir şeyin ortaya çıkacağını nasıl da kimsenin ön göremeyeceği, ya da onların da sadece uzmanların tavsiyelerini takip ediyor olduklarıdır. Bir lider bu tip bir konuşma stilini kullandığında bu daha fazla belirsizlik ve güvensizliğe yol açar.

Dahası, bazı aşırı duruşlara da tanık olduk, mesela biri şunları söyledi: “Bu durum bizi burada etkilemeyecek. Hadi normal bir hayat yaşayalım ve ekonomiyi canlandıralım”.

Belarus’un cumhurbaşkanı Aleksandr Lukashenko halkına “Ayakta ölmek, dizler üzerinde ölmekten daha iyidir,” demiştir. Ve, Meksika’nın cumhurbaşkanı López Obrador halkını dışarıya çıkıp restoranlarda yemek yemeye teşvik etmiştir. Başka bir virüs gibi geçtiğimiz haftalarda dünyaya yayılmış olan düzinelerce kötü liderlik örneği verebiliriz. 

Aşağıda, şu an yaşamakta olduğumuz durum gibi bir durumda dikkat edilmesi gereken liderlik stratejilerini keşfedebilirsiniz.

Koronavirüs Krizi Sırasında Liderlik Hakkında Yedi Anahtar

Mevcut bağlamımız; sürekli belirsizlik, anksiyete ve korku üreten bir alandır. Her endişe meşru ve anlaşılırdır. Her acı işareti gerçek ve kabul edilebilirdir. Ancak, her liderin farkında olması gereken şey, daha fazla kafa karışıklığı yaratmanın yapmaları gereken son şey olmasıdır.

An itibariyle, liderlik yapmak, bir mayın tarlasında nasıl yürüneceğini bilmeyi gerektirir. Ne daha fazla, ne de daha az. İyi bir lider; herhangi bir kötü adım, kötü mesaj ya da hatanın zeminin sarsılmasına ve toplumun dengesini kaybetmesine neden olacağını anlamalıdır.

Bu hataların etkileri ciddi olabilir. Bundan dolayı, koronavirüs krizi sırasında liderlik yapmanın anahtarlarını bilmek bir öncelik olmalıdır.

1. Sakinlik ve dürüstlük

Durum ne kadar ciddi olursa olsun. Uzun ve kısa vadeli tahminler ne kadar negatif olursa olsun. Herhangi bir senaryoda, bir lider, sakin kalmalı ve aktardığı şeylerde tamamen dürüst olmalıdır.

Ölçülü olmak dinleyiciye güvenlik sağlar. Buna ek olarak, bu sıkıntının bağlamında, bu tutum değerli bir tutumdur.

Aynı şekilde, her durumda, dürüstlük kadar önemli olan çok az şey vardır. Gerçekleri yanlış sunmak ya da yalanlara başvurmak, eninde sonunda çok fazla hasara neden olacak bir başka saatli bombadır.

2. Bir liderin yetkin ve güçlü bir takıma ihtiyacı vardır

Eğer bir liderin yetkin bir takımı varsa, daha büyük bir problem çözme yeteneği ve güven gösterecektir. Eğer verilecek tüm kararlar ve iletişim kurma sorumluluğu tamamıyla liderin omuzlarında ise o zaman güvensizlik ve hatta nefret yaratabilecek olan, ve genellikle de yaratan otoriter davranış kalıplarına bakıyoruz demektir. Bu da basitçe doğru bir yol değildir.

İyi bir lider, basitçe takımın içerisindeki bir diğer figürdür. Bu çekirdek ekipte, güncel bağlamdaki problemleri çözebilmek için stratejik şekilde çalışan yetkin anahtar insanlar olmalıdır.

3. İyi iletişim kilit bir faktördür

Koronavirüs krizi sırasında herhangi bir liderin temel bir araç üzerinden hareket etmesi gerekir: iyi iletişim. Ve açık olalım, güncel durumumuzda bu kolay değil. Eğer lider fazlasıyla karizmatik ise bu güvensizlik yaratacaktır. Eğer aşırı soğuk ise, bu da korku ve şüphe uyandırır.

Lider, güven ve saygı yaratabilmek için bu aşırılıklar arasında bir denge bulmalıdır. İletişimleri süslü ve sloganlar ile dolu olmamalıdır – sadece şüphe ve belirsizlik içermeyen doğru ve net kelimelerden oluşmalıdır.

Kötü haberleri ve uyarıları nasıl ileteceklerini bilmek ve bunların tamamını da umut ile birleştirebilmek de şüphesiz ki büyük bir duygusal zeka ve atılganlık gerektirir.

4. Şefkat ve insanlık

Narsistik, hiperbolik ve otoriter liderliğin bir pandemi senaryosunda yeri yoktur. Diğer insanları suçlamayı seven eleştirel bir lider de aynı şekilde gereksizdir. Sadece başkalarının problemlerini ve hatalarını işaret etmeyi bilen ve bundan dolayı kaosu teşvik eden bir lider tipinde liderlere ihtiyacımız yok.

Şu anki durumumuzda, şefkatli bir liderlik ihtiyacındayız. İnsanların acısı ile bağlanma yeteneği olan, insanlar için endişesini gösteren ve suç aramak yerine problemlerin çözümlerine odaklanmaya çalışan bir liderliğe ihtiyacımız var.

5. Topluluk hissi, açıklık ve iş birliği

Koronavirüs krizi sırasında bir liderin nasıl davranması gerektiğini anlamak için bir şey açık olmalıdır: tüm sıkıntılar eyleme ihtiyaç duyar. Bundan dolayı, kilit stratejilerden bir tanesi diğer topluluklar, bölgeler ve ülkeler ile köprüler inşa edebilmek için kaynakları ve insanları aktif hale getirmektir.

İyi bir lider hem nasıl yardım isteyeceğini, hem de nasıl yardım önereceğini bilmelidir. Açık olmalı ve kaynakların, fikirlerin ve bilgilerin aktarılabileceği iş birliği ağları kurmalıdır.

6. Etkinlik, düzeltme ve çözüm getirme

Her kriz günlük ilerleme talep eder. Eğer herhangi bir ilerleme yoksa bir şeyler yanlış gidiyor demektir. Bundan dolayı bir lider ve liderin takımı ilerlemelerini takip etmeli, hatalarını tespit etmeli, bunları çözmeli, riskleri ön görmeli ve günün her dakikasında yenilik yapmaya devam etmelidir.

7. Diğer krizleri öngörün ve bunlara hazırlıklı olun

Liderlik anahtarlarımızın sonuncusunda öngörüyü vurgulayacağız. Bir şeyleri öngöremeyenler doğaçlama yaparlar. En kötüsü için hazırlıklı olmayan kişiler küçük problemler karşısında dahi reaksiyon gösteremeyecektir. Öngörmek, engellemek, düzenlemek, tasarlamak, ve mühendislik stratejileri; gelecekte benzer durumlara tepki verebilmeleri için herhangi bir liderin ahlaki ve stratejik sorumluluklarından bir diğeridir.

Açık olalım, mevcut pandemi durumunda olduğu gibi olumsuzluklara tepki vermek için birçok yol var. Ancak, bu kriz sırasında liderler daima kararlı olmalıdır. Hiçbir şeyi şansa bırakmamalı ve doğaçlama yapmaya düşmemelidirler. Şimdi, her zamankinden önemli olan şey siyaset değildir, insanlıktır.