Kadın ve Erkek Beyni Arasında Farklılıklar Var Mıdır?

Yazan ve doğrulayan psikolog Gema Sánchez Cuevas

Tarafından yazılmıştır Carolina López De Luis

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Beyin işlev ve yetenekleri ile ilgili birçok söylenti vardır. Ayrıca beynin bir yarımküresi ile diğeri arasında da farklar olduğu söylenmektedir. Ve kadın beyni le erkek beyni arasında da… Peki ya bunların ne kadarı doğru? Bazı insanların inanmamızı istediği gibi, cinsiyetlere göre beynin fizyognomik ve işlevsel farkları olduğuna dair bilimsel kanıtlar pek net değildir.

Kadın ve erkek beyni arasında yapısal farklar olduğuna dair bazı kanıtlar bulunduğu doğrudur. Ama birçok insan bunu, işlevsel farklar hakkında iddialarda bulunmak için kullanmaktadır ki bu çok doğru değildir. Bu yazımızda sizlerle, kadın ve erkek beyni arasındaki farklılıklar hakkındaki bilimsel bulgulardan bahsedeceğiz.

Kadın ve erkek beyni arasındaki bilim tarafından desteklenen 5 fark

Haydi birlikte, bilim tarafından desteklenen ana farklılıklara bakalım:

• Erkeklerin beyni kadınlarınkinden daha büyüktür. Witelson’ın yaptığı bir çalışma, kadınların beyin ağırlığının ortalama 1248 gramken erkeklerinkinin ortalama 1378 gram olduğunu göstermiştir. Fakat, bazı beyinlerde yapılan ayrı gözlemler sonucu bazı kadınların erkeklerden daha fazla beyin kapasitesi olduğu da görülmüştür. Boyut direkt olarak zeka ya da kapasiteyle ilişkilendirilemez, bu yüzden bu keşfin ima ettiği şeyler tam olarak bilinmemektedir.
• 2006’da Cahill tarafından yapılan bir araştırmaya göre kadınlarda genellikle hipokampüs, erkeklerde ise amigdala daha büyüktür. Hipokampüs, anlık hafıza gibi işlevlerle ve amigdala da duygular ve agresyon ile ilişkilendirilir.
• Beyindeki bazı alanlar farklı cinsiyetlerde farklı şekilde çalışır. Örneğin, kadınlarda duygusal hatıralar sol amigdalada ama erkeklerde sağda yer alır.
• Erkekler bir şeyi döndürme gibi işlerde daha başarılıdır. Döndürme işleri, geometrik bir figürü izleme ve onu zihninde döndürmeyi hayal edebilmeyi içerir. Bir harita üzerinde yön bulma gibi görsel-mekansal bir iştir.
• Kadınlar duygusal durumlarda daha iyidir. İş duyguları anlamaya ve yaşamaya gelince kadınların daha fazla kaynağı vardır. Bu ayrıca, kadınlarda daha fazla empati olduğuna da işaret eder.

Kadın ve erkek beyni arasındaki farklarla ilgili söylentiler

Cinsiyetler arasındaki farklılıklar her zaman tartışmalı ve bir o kadar da ilginç bir konu olmuştur. Bu yüzden bazı bilimsel çalışmalar tarafından desteklenen açıklamalar abartılarak büyük manşetlere dönüştürülmüştür.

Bununla birlikte, bilginin ilk kaynağını bulmak çok önemlidir. İşte bu aşağıdakiler gibi söylentilere kapılmamak için birçok veriyi dikkate almalıyız:

• Kadınların beyinleri daha dengelidir ve eksiksizdir. Ünlü “Erkekler Mars’tan, Kadınlar Venüs’ten” kitabının yazarı John Gray ikinci kitabı “Venüs ve Mars Neden Birleşti?”de erkeklerin bazı işleri yaparken sadece bir yarımküreyi kullanırken kadınların ikisini de kullandığını söylemektedir. Bu, birçok şakanın da temelini oluşturur: erkekler sözde aynı anda tek bir iş yapabilirler. Bu söylemin arkasında çok basit bir sonuç gizlidir. Buna ek olarak, bununla ilgili bilimsel bir kanıt olmadığı için kesin olmayan bir durumdur.
• Kadınların ayna nöronları “hiperaktif”tir. Birçok insan kadınların ayna nöron aktivitesi daha fazla olduğu için daha empatik olduğunu ve duyguları daha iyi yönettiğini varsayar. Ama kimse bunu bilimsel olarak kanıtlamamıştır. Kadınların duyguları yönetmede daha iyi olduğunu iddia eden birçok çalışma yapıldığı doğrudur. Fakat bunun arkasında daha fazla ayna nöron aktivitesi olduğuna dair fizyolojik sebep bulunmamıştır.

Bireyler arasındaki farklar cinsiyete indirgenemez

İnsan davranışı çok karmaşık ve tahmin edilemezdir. Bu farklılıklara bir açıklama bulmak için ne kadar uğraşsak da heterojenliğin insanlar doğası gereği olan bir özellik olduğunu kabul etmeliyiz. Her cinsiyetin farklı davranışlarının sebeplerini, beynin farklılıklarıyla açıklamaya çalışsak da buna dair pek de kanıtımız yok.

Gerçek şu ki cinsiyetler arasındaki farklar kişiler arasındaki farkların açıklaması olmamalıdır. Muhtemelen bu farkların büyük bir kısmı kültüre bağlıdır. Hatta, kadınların matematikte kötü olduğu gibi kültürel inançların kendi becerilerimiz ve kendimizden beklentimiz üzerinde de etkisi vardır.

Cinsiyetler arasındaki davranışsal farklılıkların sebebinin aslında her birinin yetiştirilme tarzı olduğu ortaya çıksa bu çok büyük bir sürpriz olmaz. Bazı dikkat çekici verilere kendinizi kaptırmamanız çok önemlidir.

Bunun yerine, bilgileri titiz bir şekilde okumalıyız. Şimdi artık tamamen doğru olmayan inançları bırakma zamanı. Belki de böylece fırsat eşitliğine daha da yaklaşırız ve her cinsiyetin kendi potansiyeline ulaşmasına izin veririz.