İyi Bir Gece Uykusu Uyumanın Önemi
tarafından incelendi ve onaylandı. psikolog Gema Sánchez Cuevas
Hayatı mümkün olan en kaliteli şekilde yaşayabilmek için fiziksel sağlığımızı korumanın önemini biliyoruz. Sağlığımızı daha iyi hale getirmek ve sağlıklı bir hayat yaşamak istiyorsak, düzenli egzersiz yapmamız ve sağlıklı beslenmemiz gerekir. Ancak, sağlıklı yaşamanın üçüncü ayağını sık sık unutuyoruz: iyi bir gece uykusu.
Hiç kimse iyi bir gece uykusu yapmadan sağlıklı yaşayamaz. Eksik alınan uykuyla ilgili yapılan sayısız çalışma onun hem vücutta ve hem de zihin sağlığında tahrip edici etkisini göstermiştir.
Niçin iyi bir gece uykusu çok önemlidir?
Birçok insan uyku eksikliğinin en kötü etkilerinin bütün gün kendini uykulu hissetmek olduğuna inanmaktadır. Bu çok ciddi bir sorun olarak görünmese de, insanlar günde 8 saatten az uyumayı düşünmezler. Bazı insanlar sadece 5 veya 6 saat uykuyla ayakta kalabilirler.
Ancak, iyi bir gece uykusu yapmamanın fiziksel yorgunluğun yanı sıra daha başka olumsuz sonuçları da vardır. Şimdi bu sonuçların neler olduğuna bir bakalım.
1. Zihinsel yeteneklerin azalması
Uykuyla ilgili yapılan birkaç çalışma göstermiştir ki; uyku eksikliği ile zeka, dikkat ve hafıza gibi azalan psikolojik işlevler arasında doğrudan ilişki vardır. Bu etkiler özellikle okulda okuyanlar için veya araba sürmek, cerrahlık yapmak gibi çok dikkat gerektiren işlerde çok yıkıcı olabilir.
Öte yandan uyku yeni hatıraların şekillenmesiyle yakından ilişkili olduğu için, uyku eksikliği bir insanı yeni bilgiler öğrenmekten alıkoyar. Bazı çalışmalar Alzheimer gibi dejeneratif hastalıklarla iyi bir gece uykusu yapmamanın bağlantılı olduğunu göstermiştir.
2. Sağlık sorunları
İyi bir gece uykusu yapmamanın sonuçları sadece bunlarla bitmiyor. Yapılan pek çok çalışmaya göre, sadece birkaç saat uyumak özellikle birçok hastalığa yakalanma riskini arttırmaktadır. Aslında şiddetli uykusuzluk çekenlerin %90’ı aynı zamanda ciddi sağlık sorunları da yaşamaktadırlar.
İşte uyku eksikliğiyle bağlantılı bazı hastalıklar:
- Kalp hastalıkları
- Diyabet
- Kanser
- Yüksek tansiyon
- Felç
3. Azalan genel refah
Bir insan uyku eksikliğinden dolayı başka herhangi bir sağlık sorunu yaşamasa bile günlük hayatı çok daha karmaşık hale gelecektir. Bunun pek çok sebebi olmakla birlikte, en önemli bazı sebepler şunlardır:
- İyi bir gece uykusunun olmaması erkeklerde testesteron hormonu seviyesini azaltır. Bu da enerji seviyesinin düşük olmasına, cinsel arzuların azalmasına, sinirliliğin artmasına ve daha yüksek depresyona ve kaygıya sebep olur.
- Diğer yandan iyi bir gece uykusu almamak yüksek kortizol seviyeleriyle de alakalıdır. Bu madde aynı zamanda “stres hormonu” olarak da bilinir ve obezite gibi diğer birçok sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına sebep olur.
- Son olarak, uyku eksikliği kaygı ve depresyon gibi birçok sorunların yaşanma riskini arttırır. Bunun sebebi endorfin gibi belirli hormonların salınımındaki veya üretimindeki organik kontrol eksikliğindendir.
İyi bir gece uykusu ile sağlığımızı daha iyi hale getirmek
Artık uyku kalitenizi arttırmak için neler yapabileceğinizi merak ediyorsunuzdur. Aşağıdakiler sizin takip etmeniz gereken en önemli ipuçlarıdır:
- Uyumadan yarım saat kadar önce parlak ışığa bakmaktan kaçının. Teknolojik cihazların olumsuz etkileriyle ilgili yapılan çalışmalar parlak ışıkların uyku kalitemizi etkilediğini göstermiştir.
- Yeterince uyuyun. Uzmanlar genellikle günde en az 6 saat uykuyu tavsiye ederler. Fakat, en uygun olanı günde 8 saat uyumaktır.
- Uyku döngünüze bağlı kalın. Uykunun farklı safhaları vardır. Bu safhalar esnasında uyanmak daha iyi dinlenmemize ve canlanmamıza sebep olur, diğer safhalarda bunu yapmak ise bize bitkinlik, yorgunluk hissi verecektir. Uyku esnasında uyanma evrelerinizin en iyisini bulmaya çalışın. Telefonunuzda iyi bir alarm melodisi bulun. Sizi birden uyandırıp sinirli ve gergin olmanıza sebep olmasından ziyade, yavaş yavaş uyanmanızı sağlayacak iyi bir alarm seçin.
Yapılan birçok çalışma iyi bir gece uykusunun ne kadar önemli olduğunu göstermiştir. Aslında, bu çalışmalar uykunun çocuklar için de ne kadar önemli olduğunu kanıtlamıştır. İyi bir uyku onların daha hızlı ve daha iyi öğrenmesine yardımcı olur. Uyku sadece vücudu dinlendirmek için gerekli değildir. Aynı zamanda psikolojik işlevlerimizin tam kapasitede çalışmasını da sağlar.