İlişkiler İçin Çift Uyumu Ölçeği

Yazan ve doğrulayan psikolog Valeria Sabater

Son Güncelleme: 30 Eylül, 2022

Çift Uyumu Ölçeği (The Dyadic Adjustment Scale – DAS) bir ilişkinin kalitesinin yanında uyumu, memnuniyet ölçüsü ve bağlılığı gibi yönlerini de değerlendirmek için en çok kullanılan psikolojik araçtır. Herhangi bir çift terapisi senaryosunda, ayrıca araştırma alanında, mevcut olan bir kaynaktır. Bu ölçek sayesinde insanlar iki kişinin duygusal bağı hakkında güvenilir ve geçerli bilgi edinebilirler.

“Uyum” teriminin bazı şüpheler yaratması olasıdır. O halde, bilim insanları bu boyut ile ilgili konuştuklarında tam olarak ne demeye çalışırlar? Gerçekte, bu kelimenin kendisi sizi şekilleri ve özellikleri dolayısıyla birbirine uyma olasılığı yüksek olan, dolayısıyla birlikte çalışan, iki spesifik parçayı görselleştirmeye iter. Aynı şey, halihazırda biliyor olabileceğiniz üzere, ilişkisel bir düzeyde de gerçekleşir.

Uyum, örneğin, aynı değerlere sahip olmak, anlaşmalara nasıl ulaşılacağını bilmek ve beraber zor durumların nasıl üstesinden gelineceğini bilmek olabilir. Bu ayrıca birbirinden keyif almak, karşılıklı saygı ve genel anlamda karşılıklılık ile ilgilidir. Bu sorunun, her zaman hem psikoloji hem sosyoloji dünyası için son derece ilgi çekici olduğunu da unutmamak gerekir.

Çiftlerin birbirlerine nasıl uyum sağladığı üzerinde çalışmak, örneğin toplumdaki kopma ve boşanma oranlarını anlamanıza yardımcı olur. Buna ek olarak, bu alandaki memnuniyet derecesini ve yeni jenerasyonların eskilerine kıyasla nasıl davrandığını anlamanıza da yardımcı olur. Bundan dolayı, sizin de sezmiş olabileceğiniz gibi, Çift Uyumu Ölçeği birçok günlük senaryo için vazgeçilmez bir kaynaktır.

Benzer şekilde, bu ölçeğin sosyolog Graham Spanier tarafından 1976’da Pennsylvania Üniversitesinde geliştirmesinden bu yana basitliği ve mükemmel psikometrik sonuçları nedeniyle dünya çapında kullanılan bir anket olduğunu bilmek de ilginçtir. Aşağıda, bu ölçeğin ne ile ilgili olduğunu keşfedebilirsiniz.

“Asla üstünde değil, asla altında değil, her zaman yanında.”

– Walter Winchell

Çift Uyumu Ölçeği – Amacı ve Karakteristikleri

Çift Uyumu Ölçeği (DAS) bir ilişkideki partnerlerin ahenk seviyesini ya da genel uyumlarını değerlendirmeyi amaçlar. Bu anketten sorumlu kişi olan Profesör Spanier şunları belirtmiştir:

“Bir ilişkideki ikili uyumun ölçümü çiftin tarafları arasındaki olası farklılıklar, gerginlikler, ilişkide anksiyete varlığı ve bunun yoğunluğu, memnuniyet derecesi, uyum ve anlaşmalara ulaşmanın kolaylığı ya da zorluğu gibi boyutlara göre gerçekleşir.”

Ayrıca, günümüzün profesyonellerinin bu araçta takdir ettiği şeylerden bir tanesi de ölçeğin tarafsızlığıdır. Diğer bir deyişle, ölçek herhangi bir partner profiline uygulanabilir (heteroseksüel, homoseksüel, evli, bekar, etc.). Graham Spanier’ın bu ölçeği öne sürmesinin üstünden 40 yıl geçmiş olması fark etmez; çünkü hala kullanışlı, pratik ve ilginç bir ölçek olmaya devam etmektedir.

Çift Uyumu Ölçeği: Dört Boyutu

Çift Uyumu Ölçeği dört alt ölçeğe dayanarak oluşturulmuş 32 maddeden oluşmaktadır:

• Uzlaşma. Anlaşmalara ulaşmak için gereken kapasite, kaynaklar ve beceriler. Bu anket ile bir çiftin günlük bir şekilde fikir birliğine ulaşma derecesini öğrenebilirsiniz.
• Memnuniyet. Bu boyut her türlü duygusal yakınlık bağında anahtardır: size refah, mutluluk ve bağlılık vb. konuların seviyesi hakkında bilgi sağlar.
• Uyum. Bu terim, ilişkinin bir tarafının diğerine yönelik olan katılım derecesine atıfta bulunulur. Bu ilgi, takdir, sorunlara çözüm bulabilme becerisi, zamanı paylaşmak için anlar aramak gibi şeyleri içerir.
• Duygusal yakınlığın ifadesi. Bu alt ölçek bir çiftin birbirine nasıl uyduğunu değerlendirmek için vazgeçilemez bir parçadır. Sevgi ve duygusal yakınlığı gösteren günlük jestlere atıfta bulunur. Bundan dolayı cinsel yaşam ve memnuniyet ile de ilgilidir.

Spanier Ölçeği Hangi Sorunlara Değer Verir?

Yukarıda da bahsettiğimiz üzere, Spanier’ın Çift Uyumu Ölçeği 32 maddeden oluşur. Cevaplar Likert stilini takip eder. Bu da, “her zaman katılıyorum”dan “nadiren katılıyorum”a giden dört seçenek olduğunu gösterir.

Bu anket sonuçların hızlı bir şekilde alınabilmesi için kendi kendini düzelten bir formatı takip eder. Buna ek olarak, en kullanışlı kısmı iki kişinin de güçlü yanlarını, problemlerini ve ilerleme gerektiren kısımlarını anlayabilmek için iki partnerin verilerinin karşılaştırılabiliyor olmasıdır.

1. Ailenin finansal yönetimi
2. Eğlence
3. Dini konular
4. Duygusal yakınlık gösterileri
5. Arkadaşlık
6. Cinsel ilişki
7. Gelenekçilikler
8. Hayat felsefesi
9. Kayınvalide ve kayınpederler ile ilişki
10. Amaçlar, hedefler ve değerler
11. Birlikte geçirdikleri zaman
12. Önemli kararlar hakkında fikir birliği
13. Ev işleri
14. Boş zaman etkinlikleri ve faaliyetleri
15. İş ile ilgili kararlar
16. Ne sıklıkla boşanmayı ya da ayrılmayı düşündüler?
17. Ne sıklıkla bir kavgadan sonra evi terk ediyorlar?
18. Ne sıklıkla bir çift olarak her şeyin kendileri için yolunda gittiğini düşünüyorlar?
19. Partnerlerine güveniyorlar mı?
20. Partnerleri ile birlikte olmaktan pişman oluyorlar mı?
21. Ne sıklıkla tartışıyorlar?
22. Ne sıklıkla öfkelerine kapıldıklarını hissediyorlar?
23. İlişkilerinin dışında birlikte etkinliklere katılıyorlar mı?
24. Ufuk açıcı ve ilham verici fikirler paylaşıyorlar mı?
25. Birlikte gülüyorlar mı?
26. Genellikle sakin bir şekilde mi tartışıyorlar?
27. Birlikte bir proje üzerinde çalışıyorlar mı?
28. Ne sıklıkta seks yapıyorlar?
29. Duygusal yakınlıklarını göstermelerinde bir eksiklik var mı?
30. İlişkilerinin memnuniyet derecesini puanlayacak olsalar?
31. Partnerleri ile geleceklerini nasıl görüyorlar?

Çift Uyumu Ölçeği Bir İlişkiyi Değerlendirmek İçin Güvenli Mi?

Boston Üniversitesinden Dr. Michael Carey tarafından yürütülen çalışma gibi çalışmalar, 1976’da Spanier tarafından geliştirilen ölçeğin gerçekten de geçerli ve güvenilir olmaya devam ettiğini göstermektedir. Yani dört ölçeği hala içsel olarak tutarlıdır, bundan dolayı çok önemli bilgiler sağlayabilecek bir kaynak olmaya devam etmektedir.

Bu ölçek sayesinde sadece çiftin uyum derecesini görmek ile kalmazsınız. Ancak, sayesinde değerlendirilen kişilerin kişiliklerinin yönlerini değerlendirmek de mümkündür ve hatta bu bağlantının gelecekte devam edip etmeyeceği ile ilgili olasılıklar bile değerlendirilebilir. Bundan dolayı, bu anket hem psikolojik müdahale için, hem de araştırma alanları için büyük bir ilgi uyandıran bir ankettir.