Engellenme Duygusunu Olumlu Yönetmek: 5 Temel İpucu

Yazan ve doğrulayan psikolog Gema Sánchez Cuevas

Tarafından yazılmıştır Julia Marquez Arrico

Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

Engellenme çocukluk çağımızdan beri yaşamak zorunda kaldığımız en kötü duygulardan biridir. En erken yaşlarda karşılaşmış olsak bile, engellenme duygusunu olumlu yönetmek zordur.

Bu yoğun bir duygudur ve hiç kimse gençlerimize bu duyguyu başka tarafa yöneltmeyi öğretmez. Diğer yandan, çocuklarının duygusal zekasından endişe duyan pek çok anne ve baba da onlara karşı aşırı korumacı davranırlar. Yetişkinlikte çoğumuz hala engellenme duygusu ile baş etmeyi bilemeyiz ve bu bize zarar verir.

Aslında engellenme nedir?

Engellenme duygusu negatiftir. Ama tıpkı diğer duygular gibi bir fonksiyonu yerine getirir. Engellenme, istediğimiz veya ümit ettiğimiz bir şeyi elde edememenin bir sonucudur. Gerçekte istediğimizle sahip olduğumuz arasında bir fark vardır. Başka bir deyişle, engellenmenin nihai fonksiyonu ilgimizi üzerine çekmesi ve reaksiyona sevk etmesidir.

“Engellenme çocukluğumuzdan beri en erken yaşadığımız, en güçlü ve en tehlikeli olan duygularımızdan biridir.”

Buna rağmen, engellenme sık sık çok güçlü ve yoğun olduğu zamanlarda fonksiyonunu yerine getiremez. Onun bize anlatmak istediğinden ziyade hissettiğimiz huzursuzluk durumuna daha çok uyum sağlarız. Şimdi engellenme duygusunu olumlu yönetmek için 5 temel ipucu üzerinde duralım.

Engellenme duygusunu olumlu yönetmek

1. Kendinizi olaylardan uzak tutun

Bahsettiğimiz gibi engellenme, sizi aşırı olaylara itecek ve durumu çarpıtılmış görmenize sebep olacak bir şekilde çok şiddetli olabilir. Bu yüzden engellenme duygusunu olumlu yönetmek için yapmanız gereken; kendinizle olaylar arasında mesafe koymanız, verdiğiniz kararları ertelemeniz ve duruma kuş gözüyle uzaktan bakmanızdır. Kendinizi bu duyguya maruz hissediyorsanız “büyük resme” bakın ve her şeyi dışarıdan biriymiş gibi gözlemleyin.

Bütün bu sinir bozucu durumun pozitif ve negatif hususlarını değerlendirin ve analiz edin. Daha önce başınıza gelmiş olan daha kötü durumlarla da karşılaştırabilirsiniz. Kendinize şu anda olanların daha önce yaşadıklarınız kadar kötü olmadığını anlatın. Bu küçük “hileler” zihninizi olaylardan uzak tutar ve duruma daha objektif bakmanızı sağlar.

2. Engellenme duygusunu hissedin ve onun gitmesine izin verin

Bir duygu sizi kapladığı zaman, engellenme, öfke, üzüntü veya neşe, ne olursa olsun onu hissedin ve sonra da gitmesine izin verin. Bu, o duyguları derinlemesine hissetmek ve sonra gitmesine izin vermektir. Engellenme duygusunu ne kadar göz ardı etmeye çalışırsanız, onu o kadar çok hissedersiniz. Bu insan beyninin bir paradoksudur. İleride, “X” olayını düşünmemek için çaba harcayacağınız, ama gün boyu “X”,”Y” ve “Z” olayları hakkında düşünmeye çalıştığınız saplantılı bozukluklar geliştirebilirsiniz.

Böylece diyebiliriz ki; zihin şu şekilde çalışır: Bir şeyi düşünmekten veya onu hissetmekten ne kadar çok kaçınırsanız, aslında o duyguyu daha çok hissedersiniz. Gözlemlemek, hissetmek ve gitmesine izin vermek sizin duygusal zekanızı büyük ölçüde geliştiren temel bir yetenektir. Eğer o duyguyu hisseder ve sonra gitmesine izin verirseniz, kendinize farkındalık yeteneği kazandırır veya kabullenme ve sorumluluk alma tekniklerinde kendinizi eğitirsiniz. Bütün bu yaklaşımlar bu duygunun olumsuz etkilerini azaltmaya yardım eder.

3. Sakin olun ve harekete geçin

Engellenme en kötü öğüt vericilerden biridir. Bizi genellikle doğru veya faydalı olmayan, hatta kendimizi tahrip eden davranışlara sevk eder. Buna rağmen, yüksek derecede ön etkiye sahip olan çok güçlü bir histir. Bunun sebebi; bu duygunun bizi bu duyguya neden olan nesneye saldırmaya ya da incitmeye sebep olmasıdır. Bu ise bizi affetmekten ziyade kinci yapan bir duygudur. Bu nedenle, onun etkileri altında hareket etmekten kaçınmak önemlidir.

“Engellenme duygusunu olumlu yönetmek demek; kendinizle olaylar arasında mesafe koymak, vermeniz gereken kararları ertelemek ve duruma kuş bakışı bakmaya çalışmaktır.”

Bir şey ya da birisi size engel olduğunda, sakinleşmek için kendinize zaman tanımanız çok önemlidir. Kendinizi daha iyi hissettiğinizde, atılacak bir sonraki adımları düşünmeye başlayabilir veya pratik kararlar verebilirsiniz. Diğer yandan, duygularınızın verdiği mesajı ve size anlatmak istediği şeyi dinlemek de önemlidir. Engellenme, ya kendi içinizde değişiklik yapmaya ya da işleri nasıl yapıyorsanız yönteminizi değiştirmeye yönlendirir.

4. İstekleri, ihtiyaçları ve gerçeği ayırt ederek engellenme duygusunu yönetmek

İstekleriniz, ihtiyaçlarınız ve gerçekler arasındaki ayırımı yapabilmek kolay görünebilir. Fakat bu kolay değildir. Engellenme hissi sıklıkla yaşanır, çünkü istekler kişisel ihtiyaçlarla karıştırılır (“Patronumun beni yaptığım işten dolayı kutlamasını istiyorum”), koruma veya kabullenmeyle karıştırılır (“Patronumun bana değer vermesini istiyorum”). Ya da bulunduğumuz anı göz önünde bulundurarak gerçekte olabilecek şeyleri düşünebiliriz (Gerçek: Patronum her şeyi görmezden geliyor. Hiçbir zaman vakti yok ve hiçbir şeyin farkına varmıyor).

Başka bir deyişle, sizin istediğiniz şey aslında ihtiyacınız olabilir de, olmayabilir de… Bütün bunlar daha çok veya daha az nitelikli şeyleri gerektirebilir. Böylece ne istediğinizle (her şeye karşın kendi istediğinize yönelebilirsiniz), neye ihtiyacınız olduğunu ve çevrenizdeki insanlar için ne sağlayabileceğinizi ayırt edin. Bu ihtiyaçlarınızı gerçeğe uyarlamakla ilgilidir. İstediğiniz şeylerin çoğuna ihtiyacınız olmadığını bildiğiniz halde hala olabildiğince aynı şeyleri istemekte ısrar edebilirsiniz. Onlar yalnızca fırsatlar ve risklerdir.

5. Durumunuzu kabul etmeyi veya onu değiştirmeyi hesaba katın

Eğer içinde bulunduğunuz engellenme durumunu değiştiremiyorsanız, duygularınızın yoğunlaşması normaldir. Bir durumu kontrol etmeye yer kalmadıysa onu kabullenmek bir çözümdür. Şimdi engellenmenin buna değer olduğu ve olmadığı durumlar arasındaki farkı daha detaylarıyla açıklayalım.

Eğer değiştirilebilecek bir durumla karşı karşıya iseniz, engellenme size arkadaş olabilir ve değişebilmek için işaret ateşi olabilir. Engellenme hissiniz yatışır yatışmaz, hangi ihtiyaçların değişebileceğini göz önünde bulundurmanın zamanıdır. Fakat durumu değiştirmek mümkün değilse, duygularınızı olumsuz etkileyen düşüncelerden onlar yok olana kadar uzak durmak en iyisidir.

Bu 5 lüzumlu ipucu, yerinde uygulanırsa sizin engellenme hissinizi kontrol etmenize yardımcı olur. Bu yolla, doğrudan yüzleşmekten kaçındığınız, en sevimsiz duygulardan biri olan engellenme duygusunu kontrol etmeyi öğrenebilirsiniz.