Duygusal Zeka İle İlgili 7 Önemli Kitap

Yazan ve doğrulayan psikolog Gema Sánchez Cuevas

Tarafından yazılmıştır Valeria Sabater

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Duygusal zeka ile ilgili kitaplar, kişinin kendini daha iyi tanıması için oldukça zenginleştirici ve yararlı kaynaklardır. Bu tür kitaplar, karmaşık haldeki duygusal durumlarınızı daha iyi hale getirmenize yardımcı olur, insanlarla kurduğunuz sosyal ilişkilerden keyif almanızı sağlar. Yüksek bir IQ’ya sahip olmanız her zaman mutlu olmanızı garantilemez: Zeka, bir test sonucundan çok daha fazlasıdır.

Duygusal zeka meselesi yeni bir konu değildir. Bu kavramı hepiniz mutlaka duymuşsunuzdur, az ya da çok bu konu hakkında bilginiz vardır. Ancak Goleman’nin çok satan kitabı ”Duygusal Zeka” ile popüler hale getirdiği bu kavram, halk arasında hala tam olarak anlaşılabilmiş değildir ve gün içinde yaşadığınız bazı durumlarda Goleman’in ortaya attığı bu kavramın temel prensiplerini gözden kaçırdığınız oluyordur. Bir başka deyişle, çok fazla uygulanmayan ancak bilinen ve saygı duyulan bir şeyden bahsetmekteyiz.

“Yüksek IQ’yu elde etmenin anahtarı, sosyal ilişkilerde elde edilen uyumdur.”

– Daniel Goldman

Duygusal Zekanın Etkisi

Mesela çalıştığınız yerdeki iş arkadaşlarınızın duygusal zekalarının gelişmiş olmasını dilersiniz. Şüphesiz, eğitimin söz konusu olduğu her yerde, duygusal zekanın prensiplerinin geçerli olmasını istersiniz. Hatta politikayla uğraşan veya yönetici konumunda olan insanların bu konuda uzman olması herkes açısından kazançlı bir durum olurdu.

Duygusal zekanın eksikliğini birçok alanda hissedebilirsiniz. Çoğu insan, yanlış davranış ve düşüncelerinin sonucunda anksiyeteyle ve psikolojik bozukluklarla mücadele ediyor ve bu durumun sonucunda da çözüm bulamadan hüsrana uğruyor. Ancak iyi haber şu: duygusal zekayı geliştirmek hayli mümkündür. İnsan beyninin çabuk kavrayan bir yapısı vardır. Bu nedenle söz konusu yeni bakış açıları, stratejiler ve yetenekler kazanmak olduğunda beyniniz yaşamanızı daha iyi hale getirmek amacıyla öğrenmeye açıktır.

Bunu başarabilmenin iyi bir yolu, bu konuda yazılı olan ne varsa okumaktan geçer. Bu yüzden bu yazıda, duygusal zekayla ilgili yazılmış bu 7 farklı kitabı size tanıtmak istiyoruz.

1. “Duygusal Zeka”, Daniel Goleman

Bu kitaba değinmeden duygusal zekadan bahsetmek doğru olmazdı. Bu bahsettiğimiz kitap psikoloji, kişisel gelişim, liderlik ve eğitim hakkında devrimsel niteliktelere sahiptir. Beyin konusunda uzman olan ve New York Times’ta gazetecilik yapan psikolog Daniel Goleman, 1996 yılında bu kitabı yazdığında her şeyi değiştirdi dersek abartmış olmayız. Goleman açık bir biçimde insan zekasına dair şu ana kadar olan tahminlerimizin oldukça dar olduğunu ifade ediyor.

İnsan ırkı, yaşamını devam ettirebilmek için birçok farklı beceriye sahip olur. Bu becerilerden biri de duygusal zekadır ve bu zeka türü, sosyal hayatta başarıyı ve mutluluğu yakalamanıza en çok yardımcı olan şeydir. Bu kitap, duygusal zeka ile ilgili yazılmış en önemli kitaplardan birisidir. Goleman’ın kaleme aldığı bu kitap sayesinde duygusal zekanın tam olarak ne olduğunu anlayabilecek, bu zeka türünün en temel prensiplerini kavrayabileceksiniz. 

“İnsanlar huzurlu ve rahat olduklarında en iyi şekilde çalışırlar.”

– Daniel Goleman

2. “Duygusal Zeka 2.0”, Travis Bradberry ve Jean Greaves

Duygusal zeka ile ilgili birçok kitap okuduğunuzu varsayalım. Bu zeka türünün ana hatlarını şimdiden anladığınızı hayal edelim. Bu konuyu iyice araştırdınız ve günlük hayatta uygulandığı takdirde ne kadar faydalı olduğu artık biliyorsunuz. Bunu çoğu kişi biliyor zaten, ama bu bilgileri günlük hayatınıza nasıl uygulayacaksınız, bunu gerçekten nasıl başarabilirsiniz?

Bu kitapla birlikte, duygusal zekayı günlük hayatınıza nasıl uygulayabileceğinizin yollarını çok belirgin bir hedefle öğrenebileceksiniz, bu hedef elbette yaşam kalitenizi yükseltmek olacak. Bunu başarmak için bu kitabın yazarları 4 temel şeyi size öğretmeyi amaçlıyor: özfarkındalık, özyönetim, sosyal farkındalık ve sosyal ilişkilerin yönetimi.

Bu kitabın bu tarz konulara yaklaşma biçimi oldukça farklı.

3. “Hayatınızı Dönüştürmenin ve Kontrol Etmenin Sırrı”, Maxwell Maltz

Bu kitabın iki önemli özelliği bulunuyor. İlki yayımlandığı yıl olan 1960. İkincisi ise yazarının dünyaca ünlü plastik cerrah Maxwell Maltz olmasıdır. Özgüvenlerini yükseltmek amacıyla ya da feci kazalar sonucunda oluşan izlerden kurtarmak için insanların dış görünüşünü değiştiren bu doktor, aynada güzel görünmenin insanları tek başına mutlu etmediğinin farkındaydı.

Mutlu olmak için başka bir değişime ihtiyaç vardı, bu değişimin ruhtan ve duygulardan yani tamamen içten başlaması gerekiyordu. Daniel Goleman’ın duygusal zeka kavramını ortaya atmasından çok daha uzun süre önce, Dr. Maltz bu konulardan bahsederek bu faydalı kitabı kaleme aldı. Dr. Maltz’ın yazdığı bu kitap, sonraları çok daha fazla popüler olacaktı.

4. “Etkili İnsanların 7 Davranışı”, Stephen R. Covey

Bu kitap, duygusal zekayla ilgili kaleme alınmış eserler arasında gerçek bir klasik olarak öne çıkıyor. 25 milyon baskıdan fazla satan bu kitap, başarılı olmak, mutluluğu yakalamak ve huzuru bulmak gibi konuları geniş bir yaklaşımla sunuyor.

Tanınmış bir profesör ve aynı zamanda girişimci olan Stephen Covey, her şeyden önce sizi daha proaktif hale getirmek için bazı beceriler kazandırmayı amaçlıyor. Tüm bunların amacı, duygusal zeka ile beraber ilişkilerinizi ve liderlik kapasitenizi iyice geliştirmek. Yazar bunu yaparken, tüm bu kavramları insan onuruyla ve sosyal adalet duygusuyla birleştiriyor.

“Sizi tepetaklak eden şey stres değildir, stresli durumlarda verdiğiniz tepkilerdir.”

– Wayde Goodall

5. “Duygusal Zeka ile Eğitmek”, Maurice J. Tobias, Steven E. ve Friedl Elias

Bu kitap, çocuk sahibi olan veya eğitim alanında çalışan kişiler için en ilginç ve en yararlı duygusal zeka kitaplarından birisidir. Bu kitap aracılığıyla çocuklarınızla daha iyi iletişim kurmayı öğreneceksiniz ve onlara başkalarıyla iletişim kurarken yararlanabilecekleri stratejiler ve beceriler kazandıracaksınız. Bunu yaparken de ödüllendirme üzerine kurulu bir yöntem uygulayacaksınız. Bu kitap, sizi birçok farklı konuda düşünmeye davet eden oldukça eğitici bir eserdir. Bazen yetişkinlerin oldukça güçsüz ve çözümsüz hissettikleri durumlar olur. Örneğin kardeşler veya çocukların sınıf arkadaşları arasında meydana gelen kriz ve çatışmaların yönetimi söz konusu olduğunda bu kitap sizi gerçek durumların içine sokarak size en iyi yardımı sağlamış olur.

6. “Liderler Daha Yaratıcı Olabilir”, Daniel Goleman, Richard Boyatzis ve Annie McKee

Mark Twain bir keresinde şöyle demiştir: “Bizi akıllı insanlar mı, yoksa sürekli konuşan embesiller mi yönetiyor gerçekten bilmiyorum”. Birçoğunuz Mark Twain ile aynı şekilde düşünüyor olabilirsiniz, çünkü bazen liderler, ister çalışma alanında ister politik arenada kendi ülkelerini yönetiyor olsun, size rehberlik edecek veya ilham verecek yeterlilikte değildir. Bu kitap sizi, bu tür konuları öğrenmeye davet ediyor. Gerçek lider her zaman yetenekleriyle veya teknik anlamdaki ustalığıyla bilinmez. Önemli olan  şey, yönetirken veya yönlendirirken insanlara duygusal anlamda erişebilmektir. Niteliklerinize ve teknik becerilerinize rağmen yeterli enerjiyi ve tutkuyu karşınızdaki insanlara iletemiyor olabilirsiniz.

Bir lider olarak, ekip çalışmalarında ortaya çıkan duygu durumlarını yönetmek ve olumlu duyguları geliştirmek için yeterli beceriye sahip olamayabilirsiniz. Goleman’ın da açıkladığı gibi, her şey bir yankı yaratmakla ilgilidir. Bu kitap, her zaman için çalışma masanızda olmalı; çünkü size gerçek anlamda ilham veriyor ve ekip çalışmasına dair son derece yararlı şeyler öğretiyor.

7. “Duygusal Gezginler İçin Bir Pusula”, Elsa Punset

Bu kitap, herhangi bir durumda ve zamanda okumak için son derece keyifli bir eserdir. Duygusal zekaya biraz daha derinden bakmanız için size ilham verecek. Elsa Punset, kendi kişisel deneyimlerinden yola çıkarak yazdığı bu kitapta, çocukların yetişkin kimliklerini kazanmalarındaki sürece ışık tutuyor. Bu süreçte ortaya çıkan duygusal gerilimlere ve sorunlara farklı çözüm yolları getiriyor. Punset’in kaleme aldığı bu kişisel notlar, bir kitaptan daha çok bir ‘el kılavuzu’ kıvamında. Bu kılavuz sayesinde sosyal hayatta meydana gelen fırtınaları nasıl yönlendirebileceğinizi öğreniyorsunuz. Duygusal anlamda kendini eksik bulan kişilerin rahatlıkla danışabileceği bu kılavuz, okuyuculara dengeyi ve huzuru sunuyor. 

“Kendinizi tanımak, kendi mutluluğunuzu, öfkenizi ve acılarınızı keşfetmenizi sağlar, bu şekilde bir bütün olarak ve denge içinde yaşamayı becerebilir hale gelirsiniz.”

– Elsa Punset

Sonuç olarak, bazı okuyucularımız bu sıraladığımız duygusal zeka kitaplarından başka kaynaklardan da haberdar olabilir. Ancak bu konuda yazılmış tüm kitapları tek bir yazıda listelemek gerçekten imkansız bir durum. Ancak duygusal becerileri geliştirmek ve daha iyi hale getirmek için sıraladığımız bu kitaplar muhakkak ki sizler için çok iyi birer başlangıç olacaktır. Bu kitaplar sayesinde kalbinizi de açarak duygusal zekanızın temellerini atacaksınız.

Daha fazla kitap okuyarak büyümeye devam edebilmek için bu fırsatı kaçırmamanızı tavsiye ediyoruz. Duygusal zekanızı başarılı bir şekilde geliştirmek için daha fazla deneyim ve fırsat arayışına girmekten asla kaçınmayın.

Referanslar

• Goleman, Daniel (1996) “Emotional Intelligence” Kairós
• Bradberry, Travis. Greaves, Jean (2012) “Emotional Intelligence 2.0”, Connect
• Maltz, Maxwell (2010) “Psycho-cybernetics: The secret of controllingand transforming your life”, Kairós
• R.Covey Stephen (2015) “The 7 habits of highly effective people” Free Press
• Punset, Elsa (2009) “Compass for emotional navegators”, Aguilar
• Goleman, Daniel, Boyazakis Richard, McKeee, Annie (2017) “The resonant leader creates more” DeBolsillo