Diş Gıcırdatma: Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Yazan ve doğrulayan psikolog Sergio De Dios González

Tarafından yazılmıştır Fátima Servián Franco

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Diş gıcırdatma veya bruksizm, diş sağlığıyla ilgili bir problemdir ama beyninizin çalışma düzeni üzerinde önemli sonuçlar yaratabilir. 

Üst ve alt dişlerinizi sıkıp gıcırdatarak ileri geri oynatmanızla gerçekleşir. Bu farkında olmadan yaptığınız bir şeydir. Bu nedenle durumu önleme ve tedavi etme oldukça karmaşıktır.

Diş gıcırdatma gündüz ve gece gerçekleşebilir ama gece çok daha ciddi bir sorundur çünkü kontrol etmesi daha zordur. Bruksizm sorununun üzerinde hemfikir olunmuş bir nedeni yok ama günlük stres, pek çok insan için psikolojik bir tetikleyici olabilir.

Bruksizm, erkekleri ve kadınlrı aynı şekilde etkilemektedir. Yaş ilerledikçe daha az görülür, çocukların %14’ü bu belirtileri gösterirken ergenlerin %12’si ve yetişkinlerin ise sadece %8’i bu sorunu yaşamaktadır.

Erken teşhis, diş sağlığı ve uykuya ilgili problemleri önlemekte temeldir.

Diş gıcırdatmanın neden ve belirtileri

Sabah uyandığımızda yüz kaslarımız ve başımız ağrıyorsa, bruksizmin en tipik belirtilerini yaşıyor olabiliriz. Diş gıcırdatma dişlerde acıya, diş kaybına ve bazen de dişlerin kelimenin tam anlamıyla yıkılmasına neden olur. 

Ayrıca dişi destekleyen kemiği yok eder ve eklemlerde Temporomandibular  eklem işlevsizliği (TMD) gibi sorunlara yol açar.

Bruksizm yaşayan insanlar dişlerinin gıcırdadığını nadiren fark eder. Belirtileri de fark etmezler çünkü çoğu durumda kişi uyumaktadır.

Yüz kaslarının gerilmesi ya da kasılması sadece diş gıcırdaması belli bir noktaya ulaştığında yaşanır.

Kimi zaman diş, yüz, sinüs ya da kulak ağrısı vardır. Bazı durumlarda, kişinin tüm başı ağrır. Diş gıcırdaması uzun bir süre devaam ederse kas gerginliği boyun ve omuza yayılabilir.

Bruksizm sorununun tam nedenleri henüz belli değil. Ne var ki katkıda bulunan bazı faktörler belirlenmiştir:

• Stres ve anksiyete.
• Hafif uyku esnasında uyanmak bu hastalığa işaret eden en açık belirtilerden olabilir.
• Sırt üstü uyumak.
• Beslenme.
• Uyku alışkanlıkları.
• Dişlerin yanlış bir şekilde sırlanmış olması.

Beyniniz iyi uyuduğunuz için size teşekkür edecek.

Diş gıcırdatma sorununun tedavisi

Doğru tedavi, nedenle doğrudan ilgili olandır ve sadece belirtileri tedavi etmek değil sorunun köküne inmek önemlidir. 

Rahatlama teknikleri büyük ölçüde yardımcı olabilir, zira stres bruksizmin en önde gelen nedenlerinden biridir. Stresi azaltan her tür inisiyatif yardımcı olabilir; mesela, müzik dinlemek, okumak veya yürümek.

Ana faktörün anksiyete gibi psikolojik bir neden olduğu durumlarda rahatlama tekniklerini öneriyoruz. Fiziksel terapi, anti-enflamatuar ilaçlar ve kas gevşeticiler de kullanılabilir.

Bir terapistle görüşmek de diş gıcırdatma dönemlerini azaltmaya yardımcı olabilir. Çünkü uzman bir kişi hastanın rahatlayıp kendini kontrol etmesine yardımcı olur.

Anksiyete azaltma amaçlı adımlar hipotalamus ve limbik sistemin kaslarımızın çalışması üzerindeki etkisini kontrol etmeye yardımcı olabilir.

Bruksizmi tedavi etmek, belirtileri belirtileri azaltmak ve dişlerimizi korumak anlamına gelir. Problem devam ederse mutlaka bir uzmanla görüşün: bir kulak burun boğaz doktoru, uyku doktoru, fizikel terapist ya da psikolog size yardımcı olacaktır.

Kaynakça:

Alcolea Rodríguez, J. R., Herrero Escobar, P., Ramón Jorge, M., Sol, L., Trinidad, E., Pérez Téllez, M., & Garcés Llauger, D. (2014). Asociación del bruxismo con factores biosociales. Correo Científico Médico, 18(2), 190-202.

Arreaza, A., Correnti, M., & Battista, V. (2010). Ansiedad como rasgo de la personalidad de un grupo de pacientes con liquen plano bucal. Acta odontol. venez, 48(2).

Da Acosta Álvarez, A., Alchieri, A., & Joao, C. Niveles de ansiedad y el impacto social en las personas con bruxismo. Interpsiquis [Internet]. 2012 [citado 19 Oct 2012][aprox. 8 pantallas].

Pérez, G., Vázquez, L., & Vázquez, Y. (2007). Bruxismo: Somatización del estrés en odontología. In Rev Forum científico (Vol. 21, No. 52, p. 5).

Pinto, F., & Washington, W. (2014). Bruxismo y Patologías relacionadas por hacinamiento y estrés psicofísico en pacientes del centro de rehabilitación social nº 2 de quito, en el período octubre 2013-marzo 2014 (Bachelor’s thesis, Riobamba: Universidad Nacional de Chimborazo).

Segura, M. G., Rodríguez, M. O., & Rojas, P. D. (2003). Tratamiento combinado a pacientes bruxopatas con férulas oclusal y psicoterapia. Correo Cientif Med Holguín, 7, 12.

Vicuña, D., Id, M. E., & Oyonarte, R. (2010). Asociaciones entre signos clínicos de bruxismo, ansiedad y actividad electromiográfica maseterina utilizando el aparato bite strip® en adolescentes de último año de enseñanza media (Secundaria). International journal of odontostomatology, 4(3), 245-253.