Bilişsel Stimülasyon İçin Temel Egzersizler

tarafından incelendi ve onaylandı. psikolog Sergio De Dios González

Tarafından yazılmıştır Elena García

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Bilişsel stimülasyon, beyin için oldukça faydalı bir tekniktir; beynimizi şekillendirmemize yardımcı olabilir. Son yıllarda insan beyniyle ilgili öğrendiklerimiz oldukça değerli. Yeni başlayanlar için şunu söyleyebiliriz, beyin elastik bir yapıdadır ve yapısını değiştirmek aslında mümkündür. Aynı zamanda şunu da biliyoruz; nörodejeneratif hastalıklara karşı önemli bir rol oynayan bilişsel rezervlere sahiptir. Bu nedenle bu yazıda, size bilişsel stimülasyondan ve bu yöntemin temel egzersizlerinden bahsedeceğiz.

Ancak konuya öncelikle stimülasyon, rehabilitasyon ve bilişsel egzersiz arasındaki farklardan bahsederek başlayacağız.

Farklı bilişsel terapi yöntemleri

• Hasar görmüş bilişsel fonksiyonları onarmakla ilgili aktiviteler, bilişsel rehabilitasyona dahil edilir. Bahsedilen hasar, farklı nedenlerle meydana gelmiş olabilir; örneğin travma, hafif bilişsel bozulma ve hatta depresyon gibi.
• Bilişsel stimülasyon, bilişsel bozulmayı ertelemek için yapılan aktivitelerdir.
• Bilişsel egzersiz ise, bilişsel performansı en iyi hale getirmeyi amaçlar. Gelecekteki bilişsel bozulmaların önlenmesi ve bilişsel rezervlerin iyileştirilmesi için faydalı bir yöntemdir.

Bilişsel fonksiyonumuz üzerinde etkisi olan bu üç yöntem, aslında ilaçsız bir müdahale etme şeklidir. Araştırmacılar, bu stratejilerin hastaların becerilerini geliştirdiğini kanıtladı. En azından bilişsel bozulmaların azaldığı tespit edildi.

Uzmanlara göre, bilişsel bozulma yaşayan yaşlı kişiler yaşam kalitelerini iyileştiren bu yöntemlerden faydalanabiliyor.

Bilişsel stimülasyon

Ancak bu yazıda sadece bilişsel stimülasyon konusuna odaklanacağız. Uzmanlara göre, bu tedavi yönteminin birçok avantajı var. Özellikle vurguladıkları konu ise, bu yöntemin hiçbir yan etkisinin olmaması ve hiçbir ilaç müdahalesine gerek duyulmaması. 

Buna ek olarak, bu yöntem kişinin terapistiyle ve diğer insanlarla kişisel bir bağlantı kurmasını sağlıyor. Bu durum ise hastanın davranışında olumlu sonuçlar yaratıyor ve bilişsel becerilerini geliştiriyor.

Bu yöntem aynı zamanda var olan becerileri de geliştiyor ve hastaya kendi kaynaklarını en iyi şekilde nasıl kullanacağını gösteriyor.

Son olarak, bilişsel stimülasyon diğer terapi yöntemlerine göre daha ucuzdur. Bu yüzden bu konudan bahsetmenin önemli olduğunu düşünüyoruz.

Şimdi ise evde yapabileceğiniz basit egzersizlerden bahsedeceğiz. Bu egzersizlerin oldukça olumlu sonuçlar verdiği kanıtlandı. 

Bilişsel Stimülasyon İçin Temel Egzersizler

Birçok farklı bilişsel stimülasyon egzersizi var. Dikkati ve hafızayı geliştiren klasik aktivitelerden beyin egzersizlerine ve yeni teknolojiyi kullanabilmeye kadar genişleyebilen bir skaladan bahsediyoruz.

Hafızayla bağlantılı bilişsel stimülasyon egzersizleri

• Görseller ve fotoğraflar. Bu saydıklarımız kısa süreli hafızanız üzerinde çalışmanızı sağlayacak. Öncelikle bir fotoğrafı dikkatli bir şekilde inceleyin. Birkaç dakika sonra ise fotoğraftaki detayları hatırlamaya çalışın.
• Bir diğer egzersiz ise aslında klasik bir kart oyunu. Kart eşleştirme oyunu ile hafızanızı geliştirebilirsiniz.
• Son olarak, hafızanızı kelime listeleriyle de geliştirebilirsiniz. İnternette birçok hazır listeye ulaşmanız mümkün olsa da, eğer isterseniz kendi kelime listenizi de yapabilirsiniz.

Dikkat süresi aktiviteleri

Dikkat sürenizi geliştirmek istiyorsanız, farklı konulardaki metinleri evde sesli bir şekilde okuyabilirsiniz. Bu işi kendiniz yapabileceğiniz gibi, sizin için bir başkası da yapabilir. Okuduktan sonra, dikkatinizi geliştirmek adına konuya dair belirli sorular sormaya çalışın.

Hafızanızı geliştirmek için oynadığınız kart oyununu, dikkatinizi ölçmek için de kullanabilirsiniz. Eşleşen resimleri bulmanın yanında, bu kez eşleşen resimlerdeki ayrıntıları da aklınızda tutmaya çalışın.

Hesaplama kabiliyeti ile ilgili egzersizler

Bu beceriniz üzerinde farklı şekillerde alıştırmalar yapabilirsiniz. Örneğin bir dizi sayıyı büyükten küçüğe veya küçükten büyüğe doğru sıralayın.

Diğer taraftan, bazı zihin alıştırmaları da yapabilirsiniz. Basit sayılarla hesaplamalar yapmaya başlayın, yavaş yavaş zorlaştırın. Kafanızdan yüksek bir sayı belirleyip, yine kendi belirlediğiniz daha küçük bir sayıyı büyük olandan çıkarmaya başlayın.  Örneğin 250’den başlayın ve bu sayıdan her seferinde 3 eksiltin.

Farkındalık egzersizleri

Farkındalık ile ilgili egzersiz yapmak istiyorsanız, bu üç şeye odaklanmanız gerekecek: zaman, mekan ve sosyal ağınız. Genel anlamda farkındalığınızı geliştirmek istiyorsanız, aşağıdaki günlük sorularla başlayabilirsiniz:

• Haftanın hangi günündesiniz? Hangi ayda ve yıldasınız?
• Şu an hangi mevsimdesiniz?
• Günün farklı zamanlarında yaptığınız belirli aktiviteler neler?
• Doğum gününüzün tarihi nedir?
• Nerede yaşıyorsunuz?
• Adınız ve soyadınız

Bu alıştırmaları günlük hayatınıza uyarlayın

Eğer bu egzersizleri günlük hayatınıza uyarlarsanız çok daha etkili olacaktır. Örneğin tarihteki padişahların listesini yapacağınıza, haftalık alışveriş listenizle pratik yapabilirsiniz. Günlük hayatınıza dahil olan elementleri kullanarak yapabileceğiniz çok fazla sayıda bilişsel stimülasyon egzersizi var. 

Elbette bu konuda size yardımcı olacak uzmanlar da bulunuyor. Bu konuda yazılmış birçok makaleyi veya kitabı okuayabilirsiniz, hatta bu konuda yapılmış deneyleri bile inceleyebilirsiniz. Ancak bu konuda uzman olan bir kişi size en iyi şekilde yardım edebilir. 

Bu konuda uzman olan kişi, bu egzersizleri nasıl yapacağınızı ve kendinize nasıl hedefler koymanız gerektiğini  size açıklayacaktır. Tahmin edebileceğiniz gibi, herkesin problemi ve ihtiyacı birbirinden farklıdır. Doktorunuz, kendi durumunuz için en iyi yöntemin ne olacağına karar vermenizde size yardımcı olur. Buna ek olarak, bu egzersizleri yapmaya devam etmeniz için size motivasyon da verecek. Bu tür egzersizlerin sonuçlarını aylar sonra görebileceğiniz gibi, yıllar sonra da görebilirsiniz.