Adrenalin Bağımlıları: Hayatı Sınırlarında Yaşamak

Yazan ve doğrulayan psikolog Sergio De Dios González

Tarafından yazılmıştır Sara Clemente

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Adrenalin medikal alanda, vücudumuz için hayati bir hormon olan epinefrin olarak daha iyi bilinmektedir. Fiziksel performansımızı artırmaya yardım etse de fazlası zararlı olabilir. Yol açabileceği bir şey de bağımlılık davranışıdır ve bu noktada da adrenalin bağımlıları sahneye çıkar.

Adrenalin bağımlıları kendilerini macera dolu bir hayatla çevrelerler. Onlara işleri sınırlara taşıma isteği veren bir çeşit coşku sarhoşluğu yaşarlar. Damarlarından geçen adrenalin miktarı onları birçok riskli eylem yapmaya iter. Birçok vakada dikkatsizce ve hayatı tehlike altına atan durumlardır bunlar.

Adrenalin fonksiyonları

Bedenlerimiz stres, heyecan veya gerginlik durumları içerisindeyken adrenalin bezlerindeki bu kimyasalı üretir. Fonksiyonlarından bazıları:

• Kalbi uyararak nefes alma oranını artırır,
• Kalp atışını artırır,
• Bağırsak hareketlerini durdurur,
• Görüşü keskinleştirmek için göz bebeklerini büyütür,
• Kasların daha hızlı tepki vermesi için vücudun rezervlerinden glukoz açığa çıkarır,
• Kan basıncını artırır, böylelikle ana kan damarları genişler ve ikincil kan damarları daralır.

Bu fizyolojik tepkilerin bir sonucu da vücudunuz daha hızlı oksijen alır, vücudunuzun her yerine oksijen ve besin taşır. Bir diğeri ise cildinizin soluklaşmasıdır. Yüzünüzdeki, elinizdeki ve kulaklarınızdaki damarlar, daha az önemli oldukları için daha az kan akışı alırlar.

Coşku sarhoşluğu ile bağımlılık arasındaki çizgi

Bir hız trenine bindikten sonra kendinizi nasıl hissediyorsunuz? Büyük ihtimalle trene binmeden önce gergindiniz. Fakat indiğinizde (eğer başınız dönmüyorsa) muhteşem bir coşku hissi yaşarsınız. Bir gece dans etmeye gittiğinizde veya çok heyecanlandığınız bir şey yaptığınızda da aynı şey gerçekleşir. Partnerinizle harika bir cinsel ilişki yaşadığınızda da aynı hissi alırsınız.

Gördüğümüz üzere, adrenalin çevremize birçok farklı şekilde adapte olmamıza yardımcı olur. Sıradışı durumlarla en iyi şekilde yüzleşmemiz için bizi hazırlar. Fakat hoş duygular aynı zamanda tehlikeli de olabilir. Bu da adrenalin salgılanmasının orgazma çok yakın kimyasal etkiler yaratmasından ötürüdür.

Epinefrin üretimi, genel bir esenlik hissi yaratan bir madde olan dopamin salınımına neden olur. Bu nedenle her zaman bu şekilde hissetme isteği bazı insanların riski aktiviteler yapmalarına yol açarak adrenalin bağımlıları haline gelmelerine sebep olabilir. Bir insan bunu sürekli ve düzenli bir biçimde deneyimleme ihtiyacı hissettiğinde hormon bağımlılık yaratır.

Adrenalin bağımlıları: farklı şekiller

Adrenalin bağımlılığı şekilleri çok değişkenlik gösterebilir. Fakat ortak olan noktaları sürekli beyninizi sınırlarına sürüklüyor oluşudur. Ekstrem sporlara ek olarak insanlar bu coşku hissini yasak, illegal ve gayri meşru aktivitelere yönelerek aramaktadır. Bir dükkandan hırsızlık yapmak, restoranlardan hesabı ödemeden kalkmak, insanları rahatsız etmek ve onlara zarar vermek…

Adrenalin bağımlılarının yaptığı bir başka şey de hayatlarını sınırlarda yaşamalarıdır. Güvenli hamleler yapmak yerine her zaman risk alırlar. Her şeyi son ana bırakabilirler, mesela faturaları ödemek, raporları teslim etmek veya doktora gitmek gibi. İsyankar bir yaşam stilidir ve bedeninizi sürekli alarm modunda tutar.

Adrenalin bağımlıları hayatlarını tehlikeye atan eylemlerin parçası olmayı severler. Paraşütle atlama, serbest uçuş veya bungee jumping bir insanın hayatına saniyeler içerisinde son verebilecek ekstrem sporlardır. Hatta, paraşütle atlama, 2300’de 1 ölüm oranıyla dünyanın en tehlikeli aktivitesidir. Kulağa eğlenceli gelebilir fakat bu aynı zamanda bir bağımlılığı da gizliyor olabilir.

Adrenalin bağımlılarının semptomları

Adrenalin bağımlılarının bazı duyguları deneyimlemek için sıradışı bir dürtüsü vardır. Epinefrin salgılanmasından gelerek aşağıdaki davranış ve duygularla vücut bulmaktadır:

• Durmaksızın adrenalin arayışında olmak. Bu haz ve coşku hissini deneyimleme ihtiyacı kontrol edilemez biçimdedir ve her gün sınırlarını zorlamaktadırlar. Sabit bir esenliğin olmayışı onları rahatsız eder.
• Başka insanların hayatlarını tehlikeye atan davranışlar (ekstrem sporlar, yüksek hızda araç kullanma, başkalarına zarar verme vb.)
• İlişkilerde kötüye gitme.
• Meslekte negatif etki (işe gelmeme, performans düşüklüğü vb.)

Geleneksel psikolojiye göre bir maddeye bağımlı olduğunuzda içinizdeki bir boşluğu doldurmaya çalışıyorsunuzdur. Bedeninize ekstra enerji iğnesi yaptığınızda bu dürtüyü sakinleştirirsiniz. Fakat bu sakinleşme yüzeysel ve anlıktır. Adrenaline olan bağımlılık artar ve sonunda bağımlı sürekli ister hale gelir.

Eğer bir insan “hayatta hissetme” ihtiyacını tatmin etmek için hayatını riske atıyorsa onlara bir doktora görünmelerini öneriyoruz. Herhangi bir gizli acı veya hayal kırıklığını daha iyi anlamak için psikoterapik tedaviler tavsiye edilmektedir.