Zaman Psikolojisi: Zamanı Neden Farklı Şekillerde Algılarız

Bazen insana zaman çok çabuk geçiyor gibi gelir, özellikle de mutlu hissettiğimiz anlarda. Eğlendiğimiz zamanlar uçar gider. Aksine, iyi vakit geçirmediğimiz zamanlar ise sakız gibi uzar. Her ne kadar zamanın hızı aynı olsa da, zaman algımız farklılık gösterebilir. Buradan yola çıkarak, zaman psikolojisi daha da ilerilere gider ve farklı zaman algılarının davranışlarımızı nasıl etkileyebileceğini bize gösterir.

Yardımsever Deneyi

Yardımsever deneyi, zaman algımızın davranışlarımızı nasıl etkileyebileceğine dair bize bir fikir verir. Bu deneyde, bazı öğretim görevlilerine, konuşma yapmaları için başka bir binaya gitmeleri gerektiği söylendi. Bazılarına oraya gitmeden önce bol vakitleri olduğu, diğerlerine ise geç kaldıkları, hatta insanların daha şimdiden onları beklemeye başladığı söylendi.

Diğer binaya giderken, yolda, yerde yatan, paçavralar içinde darmadağınık görünümlü bir insanla karşılaştılar. Daha vakitleri olduğu söylenen konuşmacıların çoğu yardım etmek için durdu. Ancak, geç kaldıkları söylenenlerin çoğu, yerde yatan adamın yanından geçti gitti. İronik bir biçimde (ve kazara değil), öğretim görevlilerinin, “Yardımseverin Kısa Hikayesi” hakkında bir konuşma yapmaları bekleniyordu!

Bundan çıkarılacak sonuç, insanların sahip olduklarını düşündükleri zamandan dolayı farklı davranmalarıdır. Acele edenler sadece geleceği düşünüyorlardı. Aşikar olan gecikmelerine odaklandılar ve bu nedenle yardım etmek için durmadılar. Tam tersine, fazladan vakti olanlar şimdiki zamana daha fazla odaklandılar ve yardım etmek için durdular.

Okumaya devam edin ve bu yazıda zamanın psikolojisi hakkında daha fazla bilgi edinin.

Zaman psikolojisi, sahip olduğumuz zaman algısının davranışlarımızı etkilediğini doğrular.

Zaman psikolojisi ve farklı zaman algıları

Pozitif geçmiş

“Olumlu geçmişe” doğru daha çok meyleden insanlar geçmişi keyifle hatırlar. Hatıralarını zihinlerinde tekrar tekrar canlandırarak geçmişi aktif bir şekilde hatırlamaya çalışırlar. Sıcak, duygusal, arkadaş canlısı ve yüksek özgüvene sahip olma eğilimi gösterirler. Kural olarak, neredeyse hiçbir zaman endişeli ya da depresif olmaz, agresif olmaya yatkınlık göstermezler. Müziği, eski filmleri, aile toplantılarını, toplaşmaları ve grup kutlamalarını çok severler. Genellikle, onlar için sembolik değere sahip, geçmişten gelen objeleri saklarlar.

Negatif geçmiş

Bir başka zaman perspektifi türü de “negatif geçmiş“tir. Bu bakış açısına daha fazla yönelimi olanlar için geçmişin bir kıymeti yoktur. Onun kötü deneyimlerinden kurtulmaya çalışır, bunu da kimseye tavsiye etmezler. Genellikle çok fazla arkadaşları yoktur; geriye kalan az sayıda kişi ise onları, mutsuz, depresif, endişeli ve oldukça utangaç olarak tanımlar. Bazen kontrolü kaybedecek kadar sinirlenebilir, işi, sık sık, bir şeyleri kırıp dökmeye varacak kadar ileri götürürler. Genelde egzersiz ya da eğlenceli bir şey yapmazlar. Ayrıca dürtülerini kontrol etmekte zorluk yaşar, bu nedenle de bahislere katılırlar.

Hedonistik şimdiki zaman

Kaderci şimdiki zaman

“Kaderci şimdiki zaman” kategorisine girme eğiliminde olan insanlar genellikle güven eksikliği yaşar. Bu da onları depresif ve endişeli hale getirebilir. Etraflarına her zaman tepeden bakarlar ve pek hayat dolu oldukları söylenemez. Bu hayattaki sloganları “ne olacaksa, o olacaktır” diye özetlenebilir. Ne yazık ki bu tür bir eğilimi olan insanlar genellikle uyuşturucu kullanımı gibi tehlikeli eylemlere kalkışır. Kaderlerinin hali hazırda kararlaştırıldığına ve yaptıkları hiçbir şeyin bunu değiştirmeyeceğine inanırlar.

Gelecek

Bazı insanlar daha çok “geleceğe” yöneliktir. Olaylara gerçekçi yaklaşır ve genellikle anlık faydaları ve gelecekteki maliyetleri üzerine uzun uzadıya kafa yorarlar. Ufuktaki daha büyük bir ödül için anlık bir hazzı reddedebilirler.

Bu insanların çok sayıda tanıdığı vardır, ancak çok fazla arkadaşları yoktur. Sonuçlar hakkında oldukça endişe duyar, bu yüzden değişiklik, sürpriz ya da heyecandan çok fazla hoşlanmazlar. Her zaman her şeyi planlar ve çok sayıda liste hazırlarlar. Kural olarak saat takar ve hayatlarını iki kere kontrol ederek yaşarlar. İhtiyatlı bireyler olarak öne çıkar ve gereksiz risklerden kaçınırlar.

Uzak gelecek

Peki sizin yöneliminiz hangi zaman perspektifine karşı? Zaman psikolojisi üzerine yapılan araştırmalar kapsamında oluşturulan zaman perspektiflerinin yaratıcıları (yukarıda belirtildiği gibi), size, internet sitelerinde bir anket doldurarak kendi perspektifinizi bulma şansını sunuyor. Neden bir göz atıp anketi doldurmuyorsunuz? Bununla birlikte, bu perspektiflerin hayatımızdaki diğer faktörler nedeniyle zamanla değişebileceğini de aklınızdan çıkarmayın.