Yalan Söylüyorsun! Vücut Diliniz Sizi Ele Verir
Yazan ve doğrulayan psikolog María Prieto
Birinin yalan söylediğini sadece vücut diline bakarak anlayabilir miyiz? Mimiklerimiz ve davranışlarımız bizi ele verir mi? Karşımızdaki kişinin bize yalan söylediğini bilmek her zaman kolay değildir. Hepimiz yalan söylediğinde burnu giderek büyüyen “Pinokyo” isimli çocuk hikayesini hatırlarız.
Gerçek hayatta yalanları tahmin etmek her zaman o kadar açık olmasa da, bu ikilemi çözmemize yardımcı olan uzmanlar vardır. Yani, vücut dilimizin bizi nasıl ele verdiğini gösterirler. Böylece yalan sadece ağzımızdan çıkan kelimelerle tespit edilmemiş olur. Etrafımızdakileri gözlemlemek ve vücut dillerini incelemek bize karşı dürüst olmayan insanları keşfetmemize yardımcı olacaktır.
İletişimimizin %90’ını beden yoluyla sağlarız. Bu nedenle vücudumuz bizim hakkımızda kelimelerle ifade edebileceğimizden çok daha fazlasını söyler
Diğer taraftan, çok erken yaşlarda yalan söylemeye başladığımız bir gerçektir. Yalan, öğrenilmiş bir davranıştır ve insana özgüdür. Küçük bir çocuk, yalan söylemenin karşılığının, doğruyu söylediğinde alacağından daha büyük olacağını öğrenmeye başlar. Kurulan bu yalan düzenin derinlerine indiğinde ona daha fazla yarar getireceğini keşfettiğinde ise kendini bu yönde geliştirmek ister. Bundan da daha normal bir şey olamaz.
Derslerinize çalışmadığınızda, sınavın olduğu gün hasta olduğunuzu söylemek, söylenenleri zar zor anladığınız bir dilde o dili bildiğinizi söylemek, geç kalma durumunda bunu trafiğe bağlamak, tüm bunlar yalan söylemek için günlük hayatta öne sürdüğümüz mazeret çeşitleridir.
Yalan söylediğimizde bizi ele veren 5 vücut dili örneği
Etrafımızdakilerin beden diline ne kadar çok çalışırsak, yalanlarına eşlik eden bu mimikleri algılamak için onlar karşısında o kadar iyi pozisyonda oluruz. Yalan söyleyeni tespit etmek için tüm dünyada kullanılabilecek bir uyarı cihazı olmamasına rağmen, en yaygın olanı şu beşidir:
Burnu kaşıma eğilimi
Yalan söyleyen kişi, bir refleks göstererek istemeden burnunu kaşıma eğilimindedir. Bu hareketin açıklaması, yalan söyledikten sonra salgılanan adrenalin artışının burnumuzda bulunan kılcal damarlara ulaştığında kaşıntıya neden olmasıdır.
Buna vereceğimiz en güzel örnek Bill Clinton’dır: Monica Lewinsky ile olan yasak ilişkisini inkar ettiğinde burnunu kaşımıştı. Bu da zaten doğruyu söylemediğinin bir işareti olarak yorumlanmıştı.
Sabit duran vücut pozisyonu
Kaslar gerilme eğilimindedir ve bu da omuzların kasılmasını veya ayaklarda ve boyunda küçük spazm geçirme gibi bazı reflekslerini kontrol edememeye neden olur. Fiziksel ifade, kolları vücuda doğru sabit tutma ile sınırlandırılır.
Diğer taraftan kişinin dürüst olduğunda kendini rahat hissetmesi normaldir. Mimikleri güven vericidir ve kendini ifade ederken rahat bir vücut dili kullanır. Ancak, vücudun sert duruşunu yorumlarken dikkatli olmanız gerekir: gerginlik başka koşullardan da kaynaklanıyor olabilir. Belki bu sert mizaca bizim doğruyu söylememiz sebep olmuş olabilir. Karşımızdakinin gergin olmasının sebebi ya da bizim verdiğimiz tepki karşısında takındığı tutum dürüst olmamızın bir sonucu olabilir.
Solunum ya da kalp atışı hızlanabilir
Solunum hızı değişir, daha ağır nefes alıp verilir. Solunum hızının ani değişimi kalp atış hızının değişmesine neden olur. Yalan söylerken vücudun sert bir pozisyonda olabileceğini söylemiştik. Bunu açıklamamızın bir neden-sonuç ilişkisi olarak düşünmeniz faydalı olacaktır.
Dokunaklı bakma
Bakışlara karşı koyabilmek duygusal bir korumadır. Yalan söylediğimizde kendimizi bilinçli bir şekilde kırılganlık konumuna yerleştiririz. Yalanı söyler söylemez, karşımızdakinin şüphesi bizi ele verebilir, dolayısıyla kelimelerimizdeki kalıplaşma da genellikle vücut dilimize ve mantıksal olarak bakışımıza aktarılır.
Mikro yüz ifadeleri
Gözlerimizi ovma eğilimi ile göz kırpma daha yoğun ve sık hale gelir. Adrenalinin salgısının artması sonucu yanaklar kızarmaya başlar. Ağız ve dudakların büzülmesi duygusal gerginliğin arttığının işaretidir.
Yalan söyleme sebeplerimizin her birbirinin çok ve çeşitli olabileceğini düşünüyoruz ancak hepsinin ortak bir amacı vardır: doğruyu söylemekten kaçınmak istememiz.
Vücut dili örneği
Beden dili, sözlü olmayan bir iletişim biçimidir. Karşımızdaki kişiye iletmek istediğimiz mesajları mimik ve hareketlerle iletiriz. Bu eylemler genellikle bilinçsizce yapılır. Bu yüzden yalan söylemek ve bedensel hareketlerimizin ifade etmek istediğimiz şeyle aynı çizgide olması çok zordur. Yani bedenimiz, doğruyu söylerken olduğu gibi yalan söylerken de bize eşlik eder.
Aynı nedenlerden ötürü daha önce de söylediğimiz gibi, sözlü olmayan dilin yorumlanması, onu etkileyebilecek birçok çevresel faktör olacağı için dikkatli yapılmalıdır. Karşınızdaki kişinin alnında aşırı terleme gördüğünüzü hayal edin, bunu karşınızdakinin size yalan söylemeye çalıştığının bir işareti olarak yorumlamak zorunda değilsiniz. Bunun sebebi bulunduğunuz odanın aşırı derecede sıcak olması veya kişinin hiperhidrozdan(aşırı terlemeden) mustarip olması olabilir.
Sözlü olmayan dili yorumlamak için konuşulan konunun değişkenlerini, kişinin geçmişini, karakterini ve konuşmasıyla paylaştığı şeyin önemini hesaba katmak gerekir. Önemli olan vücut dilini bir bütün olarak gözlemlerken sergilediği davranışı açıklayabilecek ve yalanla ilgisi olmayan olası dış faktörlerin de bulunduğunu her zaman hatırlamaktır.
“Her aptal doğruyu söyleyebilme yeteneğine sahiptir. Ancak yalan söylemek için hayal gücüne ihtiyaç vardır.”
– Perich
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.