Uyku Neden Gereklidir?

Yazan ve doğrulayan psikolog Francisco Pérez

Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

Uyku neden gereklidir sorusuna genel bir yanıt vermek gerekirse, uyku, insanın temel işleyişi için gereklidir diyebiliriz. Vücudumuz kendini yeniden canlandırmak ve iyileştirmek için bir dinlenme ve gençleşme dönemine ihtiyaç duyar. Uykunun bu kadar önemli olmasının nedeni de tam olarak budur.

Bununla birlikte, bu açıklamanın neden uyuduğumuz konusunda yeterli olmadığını ileri süren çeşitli argümanlar da mevcut. Örneğin, çoğu insan her gece sekiz ila dokuz saat arası bir süreyi uykuda geçirir. Bu süreden çok daha az ya da fazla uyuyan başkaları da vardır. Örneğin, bazı insanlar için sadece üç saat uyku yeterlidir.

Uyku gereksinimlerimiz hayatımızın boyunca değişkenlik gösterir. Yaşlandıkça, genellikle daha az uykuya ihtiyaç duyarız. Eğer uyku sadece vücudumuzu yeniden canlandırmak için mevcutsa, yaşlıların neden genç insanlardan daha az uykuya gereksinimleri olduğunu anlamak biraz zordur.

Buna ek olarak, uyku yoksunluğu deneylerine katılan insanlarda görülen etkiler uzun süreli olmamıştır. Bu deneyler, katılımcıları aralıksız 200 saat kadar bir süre uyanık tutmaktan oluşur. Bu deneylere katılan bireylerde gözlemlenen etkiler arasında yorgunluk, konsantrasyon eksikliği, sinirlilik, azalmış aktivite ve ellerde titreme yer alır. Bununla birlikte, normal uyku düzenlerine geri döndüklerinde söz konusu semptomlar ortadan kalkmıştır.

Uyku biyolojik bir gereksinimdir

Uyku, vücudumuzun ideal performans sergilemesi için gerekli olan ve onun fiziksel ve psikolojik işlevlerini yeniden canlandırmasına izin veren biyolojik bir gereksinimdir. Uyku ve uyanıklık birer beyin fonksiyonudur ve sinir sistemindeki değişikliklere tabidirler.

Uyku sırasında hormonal, biyokimyasal, metabolik ve sıcaklıkla ilgili değişiklikler meydana gelir. Bütün bu değişiklikler vücudun gün boyunca düzgün işleyişi için gereklidir.

Araştırmacılar, uykunun öğrenme için hayati önem taşıdığını ve sağlığımızla yakından ilişkili olduğunu keşfettiler. Aynı şekilde, araştırmacılar, hafızanın bakımı ve pekiştirilmesi ve uyku arasında bir bağlantı olduğunu ileri sürdüler. Biz uyurken, beynimiz “kendini onarır”. Yani uykuya dalmak, beynimizi bakım görmesi için tamirhaneye götürmek gibidir.

Neden uyuruz?

Uykudan sorumlu iki mekanizma veya süreç vardır. Bireyin bir önceki uykusu ve uyanıklık geçmişi “S” sürecini belirler. Bu, kişinin uyku yoksunluğundan sonra uyku olasılığının artması durumunda olur. Biriken borç gibi.

Endojen biyolojik saatimiz “C” sürecini kontrol eder. Bu süreç, kişinin önceki uyku ve uyanıklık geçmişinden bağımsızdır. Vücut sıcaklığımız düşerken (gecenin ilk kısmı) uykuya dalma eğilimimiz vardır. Gecenin ikinci kısmında, vücut sıcaklığımız arttığında uyanırız.

Uykusuzluğun sonucu nelerdir?

Vücudumuz, sağlıklı kalabilmek için hafif ve derin bir uykuya ihtiyaç duyar. Uyku yoksunluğu geniş bir etki alanına sahiptir. Sadece fiziksel sağlığımızı değil, aynı zamanda psikolojik sağlığımızı da etkiler. Uykusuzluk sonucu gözlemlenen bazı etkiler arasında:

• Hafızada değişiklikler
• Sinirlilik
• Anksiyete
• Depresyon
• Dikkat eksikliği bozukluğuna benzer birtakım belirtiler.
• Tepki süresinin ve doğruluğunun azalması.
• Motor kontrol eksikliği.
• Titremler.
• Obezite riski.
• Artan kalp hızı.
• Kalp krizi riski.
• Nörolojik değişiklikler.
• Nöbetler.
• Gelişimin durması.

Anlaşıldığı üzere, uyumak belli ki bir ihtiyaç. Uzun süre uyku yoksunluğu çekersek, çok sayıda ciddi sağlık problemiyle mücadele etmek zorunda kalacağımız ortada.

Uykunun faydaları

Birçok insanın uyumaktan çok büyük zevk almasının yanı sıra, uyku, vücudumuz üzerinde çok fazla pozitif etkiye sahiptir. Bazı uzmanlar, iyi bir gece uykusunun altı temel faydası olduğunu söyler.

• Uyku hafızaya yardımcı olur. Birçok çalışmaya göre, doksan dakikalık bir şekerleme, hafızayı ve beceriyi geliştirmeye yardımcı olur.
• Uyku kalbimizi korur ve depresyon riskini azaltır. Uyurken rahatlarız. Bu da, stres hormonlarının etkilerine karşı koyan serotoninin üretimini kolaylaştırır. Bu nedenle, uyku mutlu olmamıza yardımcı olur.
• Uyurken daha sağlıklıyız. Uyku bağışıklık sistemimizi yeniler. Bu şekilde toksinlerle savaşabilir ve enfeksiyonların üstesinden gelebiliriz. Uyku kilo vermemize yardımcı olur. Uyku eksikliği, yağ hücrelerinin, iştah bastırıcı hormon olan leptini daha az salgılamasına neden olur.
• Uyku yaratıcılığımızı geliştirir. Beyin dinlendiği zaman, hafızamız mükemmel çalışır. Bu da, hayal gücü kapasitemizi daha da arttırır ve yaratıcılığı kolaylaştırır.

Açıkça görebildiğimiz gibi, iyi bir gece uykusunun faydaları saymakla bitmez. Uykusuzluk, uzun vadede bizi etkileyebilecek çok sayıda negatif sonuca sahiptir.