Uyku Felci İçin Kas Gevşemesi Terapisi

Yazan ve doğrulayan psikolog Francisco Roballo

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Kas gevşemesi terapisi uyku felci tedavisine yardımcı olur. Bu uyku bozukluğu, bir kas felci durumunu içerir. Siz ilk uykuya daldığınızda veya uyanmanızdan hemen sonra ortaya çıkabilir. REM uykusunu düzenleyen beyin mekanizmalarından birindeki bir problemden dolayı ortaya çıkar.

Uyku felci yaşadığınızda uyanık olursunuz ve bir şeyleri hissedebilirsiniz ama vücudunuzun hiçbir kısmını hareket ettiremezsiniz. Bu durum bariz bir şekilde çok fazla anksiyeteye, korkuya ve potansiyel olarak hipnagojik ve hipnopompik sanrılara yol açar.

Bu problem birincil uyku bozuklukları kategorisine girer ve akıl hastalıklarının, madde istismarının veya herhangi başka bir tıbbi sorunun sonucu değildir. Ruhsal Bozuklukların Tanısal Ve Sayımsal Elkitabı (DSM-IV, 1994) bu problemi bir parasomni tipi olarak değerlendirir. Diğer bir deyiş ile, bu sorun aldığınız uyku miktarının kendisini ve kalitesini etkiler.

Her zaman REM uykusu ve uyanma arasında gerçekleşir. Uyku Bozukluklarının Evrensel Sınıflandırmasına göre, kronik bir problem de olabilir, bir veya iki kere de gerçekleşebilir. Bu, tamamen çevresel faktörler dolayısıyla da gerçekleşebileceği anlamına gelir.

Uyku Felcinin Ana Özellikleri

REM evresi sırasındaki beyin aktiviteniz neredeyse uyanıkken gerçekleşen beyin aktiviteniz ile tamamen aynıdır. Bu, en karmaşık ve duygusal rüyalarınızı gördüğünüz zamandır. Evrim dolayısıyla bu evrede kaslarınızdan bazıları paralize olmuş durumdadır. Ancak, uyku alışkanlıklarınızdaki değişiklikler bu kaslarınızı açıp kapama sürecini etkileyebilir.

Hangi fizyolojik süreçler buna dahildir?

Vücudunuz, kaslarınızı gevşetmek için GABA nörotransmitterleri ve glisin salgılar. Bu noktada bu maddeler omuriliğinizdeki motor nöronları engellerler.

Ancak, uyanma sürecindeki herhangi bir problem hareket etme ve tepki verme yeteneğinizi tekrar geri kazanmadan uyanmanıza yol açabilir. Limbik (duygusal) sisteminiz bu noktada durumu işler ve siz o şeyi yaşarken bunu yorumlar.

Kaçma Tepkisi

Bir kere bu şeyler olunca, amigdalanız bu duygulara dayanarak tepki vermeye başlar. Karanlıkta ve hareket edemez durumda olmanız dolayısıyla beyniniz sizin büyük bir tehlikede olduğunuzu var sayma eğilimindedir.

Tabii ki, bu korkacağınız veya dehşete düşeceğiniz anlamına gelir. Bu yoğun duygusal deneyim bir şeyleri algılayışınızda değişikliklere yol açabilir. Görsel sanrılar, temas sanrıları ve işitsel sanrılar bu noktada ortaya çıkmaya başlar.

Odada Başka Bir Şeyin Olduğunu Hissetmek

Uyku felci yaşarken bir şeyler sizi izliyormuş gibi hissetmek son derece yaygın görülen bir şeydir. Hareket edememeniz anksiyeteniz ve uykulu halinizde artmış hayal gücünüz sizin etrafınızda bir şeylerin olduğunu görmeyi beklemeye iter.

Beyniniz tehditlere karşı ekstra yüksek bir alarm halindedir ama bu tehditlerin gerçekten var olduğunu göstermez. Uyku felci yaşayan insanların yakınlarında birinin veya bir şeyin durduğunu hissetmesinin bu kadar sık görülmesinin sebebi budur.

Uyku Felci İçin Kas Gevşemesi Terapisi: Hayaletin Maskesini Düşürmek

Bu durum için spesifik psikolojik bir tedavi bulmaya çalışmış çok fazla araştırmacı yoktur. Bu araştırmacılardan biri Cambridge Üniversitesinin psikoloji departmanından Baland Jahal’dır. Jahal, 2016’da uyku felci tedavisi için kas gevşemesi terapisinin kullanılmasını önermiştir.

Jahal’ın savı, korku, anksiyete ve sıkıntının episodları ve sanrıları daha da kötüleştiren bir geri bildirim döngüsü oluşturduğudur. Şu temelleri kullanarak olası bir tedavi geliştirmiştir:

• Episodun anlamının tekrardan değerlendirilmesi. Bu durumun zararsız ve geçici olduğunu fark etmeniz gerekir (ölmeyeceksiniz, veya sonsuza kadar felç halinde kalmayacaksınız). Ayrıca, sanrıların çoğunlukla önceden REM uykusunda olduğunuz için gerçekleştiğinin de farkında olmalısınız. Bu şeyleri fark etmek uyku felci başınıza geldiğinde sakin kalmanıza yardımcı olur.
• Psikolojik ve duygusal açıdan uzaklaşma. Endişe ve korku hissetmenizin sadece episodları kötüleştirmeye yarayacağını anlamalısınız. Bu, bunun paranormal bir durum da olmadığını kabul etmenizi gerektirir. Bu sadece vücudunuzun bir tepkisidir.
• Meditasyon ve dikkatinizi içe döndürmek. Problemi başarılı bir şekilde çözmek için meditasyon yapmaya çalışmanız şarttır. Meditasyon yapmak için kullandığınız mekanizmalar sanrılarınızı görmezden gelebilmek için dikkatinizi kontrol etmek ile ilgilidir.
• Kas gevşemesi. Felç ve istediğinizde nefes alamama gibi fiziksel semptomları görmezden gelmek onlarla başa çıkmanızı daha kolay hale getirir. Aksi takdirde bunlar sadece iç dünyanıza odaklanmayı denerken sizin önünüze çıkacaktır. Mutlaka sakin kalmalı ve rahatlamalısınız.

Alıştırma Yapmanın Önemi

Eğer kas gevşemesi terapisinin uyku felci konusunda size yardımcı olmasını istiyorsanız alıştırma yapmalısınız. Öncelikle, felç gerçekleştiğinde olduğunuz pozisyona tekrar gelmelisiniz. Bu noktadan sonra diğer adımları atarak devam edebilirsiniz.

Bunun gerçekleşmesi son derece bunaltıcıdır ve alıştırma yapmak size bu teknikleri gerçek olayın stresi olmadan denemeniz için bir şans sağlayacaktır.

Hedef, kendinizi pasif bir şekilde cevap vermeye hazır hale gelmek ve korkutucu hisler ortaya çıktığında pozitif şeyler düşünmektir.

Rahatlamak

Dr. Ramachandran gibi uzmanlara göre, uzuvlarınızın ve motor sisteminizin eş zamanlı tepki vermiyor olması duyusal süreçlerinizi değiştirir. Dolayısıyla, kaçmak istediğinizde ve beyniniz bunu denemeye başladığında ancak vücudunuz hiçbir tepki vermediğinde bu bütün öz algılama anlayışınızı değiştirir.

Havada yüzüyor gibi hissedebilmeniz veya vücut dışı deneyimler yaşayabilmeniz, korkutucu şeyler görmeniz bundandır. Ancak kaçmak yerine rahatlamaya çalışırsanız algınızdaki bu değişiklikleri engelleyebilirsiniz.

Tedavi

Bu, temelde bir bilişsel-davranışsal tedavidir. Hedefi, davranışlarınızı değiştirmek ve sizi bir negatif geri bildirim döngüsüne girmekten alıkoymaktır. Ayrıca bahsetmeliyiz ki, tedavinin işe yarayıp yaramaması büyük ölçüde sizin tutumunuza da bağlıdır.

Bunun bağlı olduğu bir diğer büyük şey dikkatinizi ne kadar kontrol edebiliyor olduğunuzdur. Konsantre olabilmenin ve hislerinizi tanımlayabilmeniz büyük bir rol oynar. Bu model, odağınızı tamamen değiştirmeniz gerektiğini söyler. Rahatlama bu noktada işin içine girer. Negatif dış uyaranlardan uzaklaşıp nötr veya pozitif iç uyaranlara dönersiniz.

Son bir şey: bu deneyim ne kadar alışılmadık görünürse görünsün, aslında o kadar da ciddi değildir. Bu episodların kendileri sebep olabilecekleri zihinsel yük kadar problematik değildir. Eğer kronik uyku felci yaşıyorsanız, çok fazla anksiyete deneyimlemeye başlayabilirsiniz. Her zaman olduğu gibi bu konuda da, eğer bir problem yaşıyorsanız profesyonel bir terapist ile görüşmeniz en iyisidir.