REM Uykusu ve Derin Uyku Arasındaki Farklar

Yazan ve doğrulayan psikolog Valeria Sabater

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

REM uykusu ve derin uyku, fiziksel ve psikolojik sağlığınızda temel bir rol oynar. Bununla birlikte, ikisini karıştırmak ve hatta aynı anda göründüklerini düşünmek oldukça yaygındır. Ancak, bunun gerçekle yakından uzaktan ilgisi yok. Pek çok açıdan farklılık gösterirler ve amaçları ve özellikleri bakımından o kadar benzersizdirler ki, daha derinlemesine incelemeye değerdirler.

Derin uyku, uyku döngüsünün en onarıcısıdır, REM ise düzensizdir ve alkol ya da bazı ilaçlar alsanız bile görünmeyebilir. Derin uyku, büyüme veya doku onarımı gibi süreçleri desteklerken, REM rüyalar dünyasının kapısını açar.

Ömrünüzün neredeyse üçte birini uyuyarak geçirdiğiniz için beyninizin bu süre içinde ne yaptığını bilmelisiniz. Bu saatlerde gerçekleşen her işlemin kontrolünüz altında olmaması önemli değil. Bunu anlamak ve nasıl dinlendirici bir uyku çekileceğini bilmek, iyi hissetmek, üretken olmak, öğrenmek, hatırlamak vb. için belirleyicidir.

“Uyku, sağlığı ve vücudumuzu birbirine bağlayan altın zincirdir.”

-Thomas Dekker-

REM uykusu ve derin uyku arasındaki farklar

Dinlenme iki aşamaya ayrılmıştır. Bunun yüzde 75’i NON-REM uykusu, kalan yüzde 25’i ise REM uykusu. Uyanıklık ve uyku arasında gidip geldiğinizde küçük bir geçiş aşamasıyla başlayan REM dışı uyku ile başlarsınız. Bu süreçte, uyanmak gerçekten çok kolaydır.

Yavaş yavaş, beyin dalgalarınızın yavaşladığı ve vücut ısınızın düştüğü ikinci aşamaya geçersiniz. Nihayet derin uykunun eşiğine yaklaşmanız üçüncü aşamadadır. Bu, kaslarınızın tamamen gevşediği 15 ile 30 dakika arasında süren bir dönemdir. Nabzınız ve nefesiniz yavaşlar ve uyandırılmanız son derece zordur.

O andan itibaren, dinlenmeniz devam ederse, uykunun en önemli aşamalarına başlayacaksınız. Şimdi REM uykusu ve derin uyku arasındaki farkları açıklayacağız.

Farklı aşamalarda ortaya çıkarlar

Derin uyku, ‘iyileşme aşaması’ olarak da bilinen üçüncü aşamada ortaya çıkar. Dinlenmeniz için önemli bir andır, çünkü beyniniz belirleyici öneme sahip görevleri yerine getirir. Dokular onarılır, bileşikler ortadan kaldırılarak hücresel enerji geri yüklenir, hormonlarınızın birçoğunun çalışması başlar ve öğrenme kurulur.

REM uykusu dördüncü aşamadır ve uykuya daldıktan yaklaşık 90 dakika sonra başlar. Aynı zamanda paradoksal uyku olarak da adlandırılır, çünkü derinden gevşemiş olan vücudunuzun aksine beyniniz uyanık görünür. Rüyalar bu aşamada ortaya çıkar.

Derin uyku evresi, lenfatik sistemi temizlemenin ve Alzheimer hastalığı ile ilişkili beta-amiloid plakları ve proteinleri ortadan kaldırmanın anahtarıdır.

Beyin dalgaları farklıdır

REM uykusu ile derin uyku arasındaki farklardan biri beyin dalgalarında yatmaktadır. İkincisinde mutlak senkronizasyon varken, REM uykusu, uyanıkken sahip olduğunuza benzer daha düşük genlik ve daha yüksek frekanslı beyin dalgaları ile karakterize edilir.

REM aşamasında kan basıncınız, kalp atış hızınız ve solunumunuz yükselir. Ayrıca, rüyada olsanız da olmasanız da gözleriniz hızlı hareket eder.

REM uykusu olmadan yaşayabilirsin ama derin uyku olmadan yaşayamazsın

Sabah uyandığınızda genellikle nasıl hissedersiniz? Dinlenmiş ve günle yüzleşmeye hazır mı yoksa bitkin mi? Gece dinlenmenizin kalitesi, zamanınızın en az yüzde 13’ünü derin uykuda geçirip geçirmediğinize bağlıdır. Durum böyle değilse, birkaç şey olabilir:

• Diyabet ve kardiyovasküler hastalık geliştirme riski artar.
• Akıl sağlığınızda değişiklik yaşama riski. Örneğin, stres, kaygı ve depresyon.
• Beyninizin hafızayla bağlantılı bölgesi olan hipokampus, bazı yönlerden başarısız olur. Bu, yeni bilgiler oluşturmanın sizin için zor olduğu anlamına gelir.
• Yeterli derin uykuya sahip olamamak, yorgunluk ve konsantrasyonu sürdürmede güçlük ile sonuçlanır. Bu, yaşam kalitenizi ciddi şekilde etkiler.

Diğer yandan, REM uykusu ile ilgili durum nedir? Bu aşamaya ulaşmazsanız ne olur? Araştırmalar, insanlarda haftalarca REM uykusu yoksunluğunun çok az etkisi olduğunu gösteriyor. Ayrıca, antidepresan alan kişilerin REM uykularını kısıtlı bulduklarını öğrenmek ilginçtir.

Surrey’deki (İngiltere) Uyku Araştırma Merkezi, bu gerçeğin oldukça iyi tolere edildiğini gösteren bir araştırma yaptı. Gerçekten de, derin uyku eksikliğinin son derece zararlı etkileri olmasına rağmen, aynı şeyin REM uykusunda olmadığını keşfettiler.

REM uykusu merkezi sinir sistemini uyarır. Uyanmaya hazırlanmanıza yardımcı olur.

REM uykusu ve derin uyku: onlarla nasıl ilgilenir

Bir uyku döngüsü yaklaşık 90 dakika sürer. Gece başına dört ila altı döngü olması normaldir. REM uykusu ve derin uyku aynı şey değildir, ancak genel refahınız her şeyden önce yeterli derin uykuya bağlıdır. Ayrıca, uyku mimarisinin tüm bu aşamaları arasında yeterli bir dengenin tadını çıkarmak.

Her aşamanın tamamlanması ve iyi bir gece uykusunun tadını çıkarmanız için neler yapabilirsiniz? İşte bazı ipuçları:

• Düzenli rutinleri koruyun: aynı anda yatın ve uyanın.
• Yatmadan iki saat önce elektronik cihazlara maruz kalmaktan kaçının.
• Yatmadan önce sıcak bir duşla rahatlayın.
• Geceleri karbonhidratlardan kaçının (tatlılar, pirinç, makarna vb.).
• Uyku hijyeni uzmanları, uyumak için ideal sıcaklığın 18 ile 21 derece arasında olduğunu iddia ediyor.

Son olarak, iyi bir gece uykusunun önemini asla unutmayın. Gerçekten de, iyi uyumak daha iyi yaşamanızı sağlar.