Ölümcül Oyunlar - Şiddet İçin Şiddet

Michael Haneke’nin çektiği bir Amerikan filmi olan Ölümcül Oyunlar (Funny Games) aynı yönetmen tarafından çekilen 1997 tarihli aynı iismli Avusturya çekimi filmin kare kare yeniden çekilmiş versiyonu. Film, iki gencin göl evlerine geldikten hemen sonra bir ailenin üzerinde gerçekleştirdiği şiddet olaylarını konu almaktadır.

Bu sadece bir başka şiddet içeren gerilim filmi olabilirdi, ancak Ölümcül Oyunlar filmini özel kılan şey konusu değil. Aslında, bu film izleyiciler için bir ders. Ayrıca, birçok yapımın şiddet dolu ve yavan eğlencesini eleştirmek adına da bir girişim.

Öncelikle, bu film kaba ve şiddet içerikli eğlenceyi eleştirmeyi amaçlıyor ve sert görüntülerin gündelik bir şekilde tüketilmesi ile takıntılı bir izleyici kitlesi için de bir tür tedavi.

Ölümcül Oyunlar (hem Avusturya hem de Amerikan versiyonlarında) izleyicilerin tanık oldukları şiddete ne ölçüye kadar suç ortağı olduğunu açıklamayı amaçlar. Bu, ya kendi çevrelerinde, ya da sadece bir sinemasever olarak olan bir şeydir.

“Sen yarın saat 9’da hayatta kalacağına iddiaya giriyorsun ve biz de ölü olacağına iddiaya giriyoruz. Tamam mı?”

– Paul karakterini oynarken Michael Pitt

Ölümcül Oyunlar – Bir Alışılmadık Şiddet Hikayesi

Film Ann ve George’un (Naomi Watts ve Tim Roth) küçük oğulları Georgie (Devon Gearhart) ile ülkeyi baştan başa geçerek yazlık evlerine gitmeleri ile başlar. Land Rover’ları ile yaptıkları yolculuklarında bir opera CD’si dinlerler. Sonrasında, evlerine vardıklarında güzel, ahşap yelkenli teknelerini çekiyorlar.

Tatil evlerine yerleşirken, kapılarının önünde düzgün konuşan ancak oldukça tuhaf iki genç adam belirir. Kusursuz hareket tarzları ve görünürde yerel zengin beyaz kulübüne üye olmaları onların kapıdan geçmelerini ve çiftin evine girmelerini sağlar. Ancak, bu bir kabusun başlangıcıdır.

Aile kısa sürede bu düzgün konuşan iki gencin kötü haber olduğunu anlar. Gece boyunca, aileyi ahlak kuralları, bir golf sopası, bir bıçak ve bir silah içeren çeşitli eylemler ile terörize ederler. 

Sürekli birbirlerine hitap etme şekillerini değiştirirler. Bazen Paul ve Peter olurlar; diğer zamanlarda Tom ve Jerry’dirler, başka zamanlarda ise Beavis ve Butt-Head bile olurlar. Rolleri, Michael Pitt ve Brady Corbet oynamaktadır.

Bu Sosyopatlar Kim?

Peter ve Paul bir gerekçeleri olmadan hareket ederler. George, baba, onlara neden bu kadar acımasız olduklarını sorduğunda adamlardan bir tanesi izleyicinin bekleyebileceği türden kolay bir hikayeyi taklit eden cevaplar ile yanıt verir.

Mutsuz çocukluklarına, cinsel istikrarsızlıklarına, sınıfsal kızgınlıklarına ve kabalığa atıfta bulunurlar. Her şey tipiktir, beklendiktir ve herhangi bir açıklama sunmaz. Haneke yalnızca mağdur edici bir kişinin psikolojisini açıklamak için iletişim araçları tarafından kullanılan basit argümanlara benzer açıklamalar ile oynar. 

Peter ve Paul, korkunç eylemlerini gerçekleştirirken tertemiz, beyaz eldivenler kullanırlar. Paul’un izleyiciye doğrudan bir şekilde hitap ettiği ve Anne ve George’u destekledikleri için onlarla dalga geçtiği zamanlar vardır. Böylelikle film meydana gelmekte olan şiddet olayında seyircinin suç ortaklığına dair belirsiz imalarda bulunur.

Ekranda görülen korkunç bir oyunda kurbanları manipüle ederken, aktörlerden açık göz kırpmalar da vardır. Mutfakta gerçekleşen yaygın bir sahnenin bir yeniden yaratımı vardır, burada pek çok insanın bir ekranda şiddet izlerken yaptıkları şeyler taklit edilir. Bu büyük bir olay değildir.

Filmin bir noktasında, hırpalanmış George karakteri kendisini “Neden bizi öldürüp buna son vermiyorsun?” diyerek ifade eder. Psikopatın cevabı ise “Eğlencenin önemini unutmamalısın,” şeklindedir. Bu sırada, seyirci korkunç bir gösteriye tanık olur.

Ölümcül Oyunlar’ın Arkasındaki Niyet

Michael Haneke sıra dışı hikayeleri ile tanınan Avusturyalı bir film yönetmenidir. Bunların eğlence değeri kendisinin sekansları üzerine düşünmek ile ilgilidir.

Haneke’nin şiddeti komik, zarif, seksi, hatta pek dramatik bile değildir. Basitçe ve amansızca iğrençtir. Acıyı saptırmak için gerçek bir hikaye gelişmesi bile yoktur.

Ölümcül Oyunlar‘ın hedefi izleyiciyi çeşitli türlerde görülen modern Hollywood şiddetine karşı olan ikiyüzlü beğenileri ile yüzleştirmektir. Ekrandaki şiddet uzak bir şeydir, günlük yaşamlarına yabancıdır.

Film sosyal statünün sizi tehlikeli bir durumdan kurtarmayacağını gösterir. Bunun nedeni, çoğu insanın aslında karşısında aşırı derecede savunmasız oldukları şeylere, yani diğer insanlara karşı tepki vermeye hazır olmamalarıdır. Bunu henüz bilmiyor olsanız da, bu filmin Hollywood’un mükemmel klişeleri ile hiçbir ilgisi yoktur.

İzleyicinin Zekası ve Sinemadaki Absürt Şiddet İle Suç Ortaklığı

Haneke bu filmde şiddeti ortaya çıkarmak ve düşüncelerinizin sonuçlarını önceden tahmin etmek ister. Ayrıca, tüm çıkarımlarınızın şiddet içeren filmleri izlediğiniz “çetin” yıllarınızın bir başka ürünü olduğunu da anlamanızı ister. 

Filmin sizi kandırmasının nedeni budur, bunu özellikle de ailenin “özgür olabilmesi” için ilgili olduğunu düşündüğünüz ipuçları ile yapar. Bu ipuçları direkt olarak diğer şiddet içeren filmlerden alınmıştır. Ancak, bu filmde pek de bir alakaları yoktur.

Mitlerin Sonu

Mağdur eden kişilerin güdüleri mantıklı ya da beklendik değildir. Buna ek olarak, cinsiyet rolleri de tersine döner, sahneden kaçış kahramanca değildir, karakterlerin ölümü gizemle dolu değildir. Genellikle bir hikayenin gelişiminin bir parçası olan kaçış sahnesi tam da başlangıçta gerçekleşir.

Son olarak, bu gereksiz ekran rekreasyonundan yoksun, kuru, süslenmemiş bir şiddet türüdür. Dolayısıyla, aklınızın yeniden yarattığı bir şiddet türü olur. Bunun esas nedeni medyanın size öğrettiklerine dayanarak medyaya meydan okumasıdır.

Eğer sinemasever kalıplarınıza meydan okuyacak bir şey istiyorsanız Ölümcül Oyunlar‘ı kaçırmayın. Ancak, sadece başka bir şiddet filmi izlemek ve sadece bir izleyici olarak rolünüzü sürdürmek istiyorsanız bu filmden kaçınmalısınız.