Müzik, Çocukları Daha Zeki Yapar mı?

tarafından incelendi ve onaylandı. psikolog Gema Sánchez Cuevas

Tarafından yazılmıştır Eva Maria Rodríguez

Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

Hiç “Mozart etkisini” duydunuz mu? Müzik çocukları daha zeki yapar mı? Tüm bu müzik ve zekayı ilişkilendiren iddiaların nereden çıktığını biliyor musunuz? Hiç bunun gerçekten bilimsel bir kaynağı olabileceğini düşünmüş müydünüz?

Çocuklarda zekayı geliştirebilecek birçok durum ve aktivite vardır. Müzik de bunlardan biridir ama tabi ki tek etken değildir. Birçok araştırma, bir müzik aleti çalmak ve zeka arasında bağlantı kurmayı denemiştir. Peki bu, bir müzik aleti çalmayanların “aptal olarak kalacağı” anlamına mı gelmekte?

Bebek Mozart projesi, Küçük Einsteinlar çizgi filmi ve birçok erken teşvik programı müziğin çocukları daha zeki yaptığına inanmamıza sebep oldu. Mozart örneği referans alınarak özellikle de klasik müziğin çok faydalı olduğuna inanıldı.

Ve birçok kez ebeveynlerin ve öğretmenlerin hatta hamile kadınların sanki zeka için gizli formülü bulmuşçasına çocuklarına erken yaşlardan itibaren klasik müzik dinlettiğini görmüşüzdür -ve hala göreceğiz. Yani buradaki asıl soru bunun gerçekten işe yarayıp yaramadığıdır. Bu müzik gerçekten de çocukların daha zeki olmasını sağlıyor mu?

Cevap hayır ya da tek başına çok büyük bir etki gösterecek kadar değil. Klasik müzik dinletmenin çocukları daha zeki yapacağı fikri, birbiriyle çelişen sonuçlar veren çalışmalardan dolayı hala tartışmalı bir konudur.

1993’te yapılan bir çalışma, müziğin çocukların daha zeki olmasını sağlamasının tekrarlanabilir bir sonuç olmadığını ve hatta yapılan deneyin bir uzantısı da olmadığını savunmaktadır. Yani bize bilimsel bir çalışma olarak sunulan çalışmanın aslında bilimsel olmadığını söylemektedir. Öte yandan, bu fikrin çok iyi bir pazarlama aracı olduğu da şüphe götürmez.

Müziğin bir çocuğun beynine birçok faydası vardır

Müziğin hiçbir faydası olmadığını söylemeye çalışmıyoruz. Hatta, müziğin hem çocuk hem de yetişkinlerin beynine birçok yararı vardır. Müziğin beyin üzerindeki etkilerine odaklı pek çok araştırma yapılmıştır.

Müzik beynimizi belli düşünme tarzlarına hazırlar. Örneğin, yetişkinlerin klasik müzik dinledikten sonra uzamsal işleri daha hızlı yaptığı gözlenmiştir.

Ama bu neden olur? Belli ki beynimizdeki “klasik müzik yolları” uzamsal muhakeme için kullandığımız yollarla benzerdir. Bu yüzden, klasik müzik dinlediğimizde uzamsal muhakeme yolları zaten “açık” ve kullanıma hazır olur.

Uzamsal işler yapmadan önce klasik müzik dinlemek verimi artırır. Ama bu etkiler sadece kısa bir süre için geçerlidir. Bu gelişmiş beceriler, müziği dinlemeyi bıraktıktan yaklaşık bir saat sonra kaybolmaya başlar.

Bununla birlikte, bir enstrüman çalmayı öğrenmenin uzamsal muhakeme üzerinde daha kalıcı etkileri vardır. Piyano çalan çocukları içeren birçok çalışmada, çocukların bulmaca çözme ve uzamsal işler yapma becerisinin yüzde 30 civarında arttığı gözlemlenmiştir. Araştırmacılar, müzik eğitimi almanın beyinde yeni yollar açtığını savunmaktadır.

Ayrıca, müzik eğitimi alan çocukların işitsel işleme becerilerinin geliştiği beyin taramalarında da gözükmektedir. Bu önemlidir çünkü işitsel işleme becerileri, dil gelişimi ve ikinci bir dil öğrenme yetisi ve gürültülü alanlarda bir şeye odaklanma gibi beceriler için de temel bir faktördür.

Başka çalışmalarda ise, müziğin ayrıca bilişsel işlevlere faydası olduğu ve agresyonu azaltıp sakinliği artırdığı, stresi azalttığı ve insanın modunu yükselttiği ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte, tüm bunlar müziğim çocukları daha zeki yaptığı anlamına gelmiyor…

Müziğin çocuklara ve yetişkinlere çeşitli faydaları olduğunu kabul etsek de “zeki” olmanın ya da okulda başarılı olmanın müziğin direkt olarak sağladığı bir şey olduğunu söyleyemeyiz. Evet, müzik faydalıdır, ama düşünüldüğü kadar ya da inanmamız istendiği kadar değil.

Müzik dersleri alan ya da müzik eğitimi gören çocukların entellektüel aktivitelerde de daha başarılı olduğunu gösteren birçok çalışma vardır. Fakat çocuklarının müzik ya da başka sanat aktivitelerine yatırım yapan aileler, yapmayanlardan da farklıdır. Bu yüzden bu çocukların arasındaki fark onlara model olan ailelerde gözlemledikleri şeylerin farklı olmasından da kaynaklanıyor olabilir.

Birkaç araştırmacı, zeka gelişimi, entellektüel beceriler ve akademik performans üzerine geçmişte yapılan çalışmaları tekrarlamayı denediler. Bununla beraber, rastgele yapılan denemelerin sonucunda müzik eğitimi alan çocukların daha zeki olduğu sonucuna varmadılar. Hatta bu çalışmalardan bazıları kayıplar bile olduğunu gösterdi.

Asıl önemli olan çocuğunuzla oyun oynamanız ve onunla konuşmanızdır. Ona sarılın, onu öpün ve ona şarkılar  söyleyin. Onunla dans edin, ona kitap okuyun ve onunla bir şeyler keşfedin. Yaratıcılığını ve merakını besleyin.

Çocukları zeki yapan asıl şey sevgidir. Çünkü onu kendisinin en iyi versiyonu haline getirecek tek şey sizin sevginizdir.

Müzik çocukları daha zeki yapar mı? Ne fark eder ki! Eğer çocuğunuzun daha zeki olmasını gerçekten istiyorsanız onunla bol miktarda kaliteli vakit geçirmeye özen gösterin. Bu şüphesiz ki müzikten çok daha etkili bir faktördür. Bunu asla unutmayın.