Mutlulukla İlgili Duygular Hangileridir?
Yıllardır psikologlar insanların hastalıklar gibi negatif özelliklerine odaklanırlar. Fakat son yıllarda adı üzerinde “Pozitif Psikoloji” insanların pozitif özelliklerine odaklanır oldu. Bu pozitif özelliklerin bir örneği de mutluluk.
Mizah duygusu, duygusal yakınlık, dirayet, aşk, uyum ya da minnettarlık hedeflerimize ulaşmamızı ve pozitif duygular taşımamızı sağlayan psikolojik ve duygusal durumlardır. Peki ne kadar duygu durumu vardır ve mutlu olmak için onları hangi yoğunlukta hissetmeliyiz?
Pozitif duygular: mutluluğun ana maddeleri
Bazı yazarlar pozitif duyguları keyif veren ya da iyi hissettiren duygular olarak tanımlarlar. Bu duygular güç toplamamızı ve değerli hissetmemizi sağlayan duygulardır. Ve bunlar daima sizi mutluluğa götürürler.
Fakat duyguları pozitif ya da negatif olarak gruplandırmanın bazı riskleri vardır. Örneğin mutsuzluk her zaman negatif bir anlam içermez. Sevdiğiniz birini kaybetmenizin üzüntüsü, doğal olmanın bir yana bırakın, bir kişinin olgunluğunu göstermek için gereklidir. Bu tarz duygular her zaman zararlı olmasa da genellikle keyif vermeyen duygulardır. Bunları deneyimlemek bizi genellikle istemediğimiz duygu durumlarına sokar.
“Mutlu insanı” nasıl tanımlarız?
Mutluluk bir düşünme biçimi, duygu durumu ve akli bir durumdur. Mutlu bir insanı nasıl tanımlarız? Duygularını ve duygularının yol açtığı keyifli ve keyifsiz durumları gözlemleyebiliriz.
Mutlu olunan durumlarda en mutlu insanlar keyif alınan duyguları daha yoğun yaşayan insanlardır. Bir de belirli bir yoğunlukta pozitif duyguları deneyimleyen insanlar vardır. En mutlu insanlarda dahi inanılmaz yoğun hissettiren durumlar nadir olarak yaşanır. O yüzden mutluluk içsel tatmin ve psikolojik sağlıkla alakalıdır.
Eğer çevremizde insanlara gerçekten mutlu olup olmadıklarını soracak olursak muhtemelen anlık fazla zevk aldıkları spesifik olaylardan bahsedeceklerdir. Örneğin; insanın çocuğunun ya da torununun doğması, yeni bir eve sahip olmak ya da loto tutturmak genellikle tatmin dolu keyifli anlarla bağdaştırılır.
Fakat dikkat edin! Bu tarz olaylar pek sık başınıza gelmez. Bu yüzden mutlu olmak için olağan dışı olaylara bel bağlamak mutsuzlukla sonuçlanacaktır.
Burada sıklıkla karşınıza çıkabilecek boyutlardaki yoğunluktaki pozitif duyguların peşine düşen insanlardan bahsediyoruz.
Sürekli değişim bizi mutsuz eder
İstediğimiz sonuçlara ulaşsak bile her zaman ve her yerde olağan dışı ve keyifli şeylerin peşinde olmak hataya yol açar. Her zaman “en mutlu olacakları ya da en keyif alacakları” anın peşinde olan insanlar mecburen sürekli partner ya da iş değiştirirler. Arkadaşlık ilişkilerini uzun süre sürdüremezler.
Her zaman “yeterli değil”, “her zaman daha iyisi olacak” diye düşünürler. Tam olarak sonu gelmeyen bir mükemmeliyetçilik peşindedirler ve bu değişime olan bağımlılıkları onları bıkkınlık ve umutsuzluğa sürükler.
Fakat her şeyin en iyi olduğu anların peşinde koşmak mutlu olmayı reddetmekle karıştırılmamalıdır. Çoğu insan neden-sonuca dayanan iyi bir şey olduysa her zaman bunu kötü bir şeyin takip edeceğini düşündüren bir hayat dengesine (“karma“) inanır ve şans diye bir şeyin olduğunu kabul etmezler.
Çok fazla keyif alınmasına yol açan durumlarda da aynı şey geçerlidir. Eğer diğer pozitif deneyimlerle karşılaştırılırsa size çok fazla şevk veren durumların içinde bulunmak bir dezavantaj olabilir. Şöyle ki; çok keyif aldığınız bir olay sizin bu olayı geçmişte yaşadığınız olaylarla karşılaştırmanıza sebep olur. Düşünce yapımıza göre keyfi -özellikle de yoğun keyifleri- günahla bağdaştırdığımızı unutmayalım.
Kadınlar erkeklerden daha duygusaldır
Kadınlar ve erkekler arasında kendini ifade etme ve duygularını dışa vurma konusunda daima farklılıklar vardır. Çeşitli çalışmalar göstermiştir ki kadınlar daha çeşitli duygular hissettikleri gibi bu duyguları daha sık ve daha yoğun yaşarlar. Konu negatif duygulara gelince bu duygulardan erkeklere göre daha fazla korkar ve bunlar için daha çok üzülürler.
İlişkilerde yaşanılan sıkıntılarının büyük bir oranda karşı tarafla ilgili olması oldukça ilginçtir. Bu konu erkeklerin hislerini yeterince yansıtmaması ve kadınların çok duygusal olmasıyla ilgilidir. Sürekli “Eğer nasıl hissettiğini söylemezsen nasıl hissettiğini anlayamam.” ya da “O kadar da kötü değil, fazla duygusal algılıyorsun.” gibi cümlelerle karşılaşılır.
Bu yüzden erkeklerin o kadar sık duygusal durumların içinde olmadıklarını ya da kadınlar kadar yoğun yaşamadıklarını bilmek orta yolun bulunmasını sağlayabilir. Bu şekilde anlayışlı olunup sorunlar çözülebilir.
Mutluluğu nasıl sürdürürüz?
Bir hedefe ulaştığımızda tatmin olmuş hissederiz. Ama eğer bu başarıyı nasıl kaldıracağımızı bilmiyorsak bu yalnızca geçici bir durum olarak kalır. Hızlı bir şekilde yok olabilir. Örneğin; eğer park yeri bulmamız çok uzun sürerse ve negatif duygular hissetmemize izin verirsek, zam almanın verdiği mutluluk geri planda kalabilir.
Mutlu olmak ve belirli yoğunluğa sahip sabit duygulara sahip olmak için her durumun değerini bilmelisiniz. Ölçülülük, denge, sağduyu ve alaka duygularınızı yönetmenin anahtarıdır.