Mükemmele Ulaşmak İçin Değil Üstün Başarı İçin Çalışın

Yazan ve doğrulayan psikolog Valeria Sabater

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Eğer daha önce başarının anlamı üzerine kafa yorduysanız her zaman hatırlamanız gereken hayati bir detay olduğunu fark etmişsinizdir: mükemmellik zirvede olmak anlamına gelmez. Başkalarından daha iyi olmak ya da hiç hata yapmamak anlamına da gelmez. Aslında asıl hedef üstün başarı elde etmek olamlıdır.

Hatta kişisel gelişim alanında popüler olan bir görüşe göre, yaptığınız her şeyde başarılı olmaya çalışırsanız motivasyonunuzu hiçbir zaman kaybetmezsiniz. Fakat mükemmel olmaya çalışırsanız kendinizi ızdırap dolu bir hayata mahkum etmiş olursunuz.

İşte gözünüzde canlandırabileceğiniz bir örnek. Eğitim merkezlerinde ya da kurslarda, öğrencilerinin fark yaratacağı gibi iddialardan bahsedildiğini fark etmişsinizdir. Buradaki mevzu, herkesten daha iyi olmanız (her konuda) gerektiği fikrinden gelir ki bu da toplumumuza şu anda hakim olan görüştür. 

Bu yüzden, bir sonraki Stephen Hawking or Marie Curie’yi yetiştirme uğruna çocuklarımızı anksiyete, hayal kırıklığı ve kırgınlıklarla dolu zorlu bir yola sürüklemiş oluyoruz. Mükemmel olmaya çalışan biri için başarısızlık ve hata yapmak gibi şeyler müthiş yıkıcı ve acı verici gelir. Mükemmel olmaya çalışmak eninde sonunda sizi bir felakete sürükler.

Diğer yandan, başarılı olmaya çalışırsanız motivasyonunuz yüksek olur ve her şeyle mücadele etme gücünü kendinizde bulabiliriniz. Başarılı olmaya çalışırsanız hatalarınızdan öğrenebileceğinizi bilirsiniz. Bu yolu seçerseniz başarısız olmak sadece kendinizi geliştirmek için bir fırsat gibi görünür. Haydi bu konuya daha yakından bakalım.

Neden üstün başarı elde etmeye çabalamalısınız

Psikolojide “başarının psikolojisi” adında yeni gelişmeye başlayan bir alan var. Bu, insanların mutlu olma ve profesyonel başarıya ulaşma sürecini daha iyi anlamaya çalışan bir psikoloji dalıdır.

Bu konuyu daha iyi anlamak için bir örnek verelim. Becerilerini genç yaşlarda geliştiren birçok yetenekli çocuğun yetişkinliklerinde bu yeteneklerini terk etmeleri yaygın bir fenomen olarak karşımıza çıkıyor. Müzisyenler, jimnastikçiler, sanatçılar, dansçılar… Böylesine potansiyeli, bilgisi ve yeteneği yüksek insanları kendilerini diğerlerinden farklı kılan bu yeteneklerini terk etmeye iten nedir?

Cevabı çok basit: çoğu zaman başarılı olmak için çaba harcama kısmından çok yetenek kısmına odaklanıyoruz. Yani, insanlar genelde biri bir şeyi çok iyi yaptığı zaman bunun “Allah vergisi” olduğunu düşünür. Ya yeteneklisinizdir ya da hiçbir şeysinizdir.

Bu doğru olmaktan çok uzak bir görüş. Eğer bir şeyde gerçekten iyi olmak istiyorsanız Allah vergisi yeteneğinizden çok daha fazlasına ihtiyacınız var. Hatta iyi alışkanlıklar edinmek, kararlı olmak, zorluklarla başa çıkmaya motivasyonu olmak, çok çalışmak ve hedeflerinize ulaşmak için kendinizi motive etmek başarıya giden yolu çizen asıl faktörlerdir.

Küçük dahiler çok nadir başarılı ya da mutlu yetişkinlere dönüşür. Bu, ebeveynlerinin çocuklara öz saygı, duygu yönetimi ya da hayal kırıklıklarına karşı tolerans gibi çok önemli konuları öğretmeyi es geçmesinden kaynaklanır.

Bu yüzden de başarı psikolojisi, insanların hedeflerine ulaşması için gereken becerileri edinmesine yardımcı olmak için vardır. Mükemmele ulaşma hedefinden bahsetmiyoruz; asıl anlatmaya çalıştığımız kendini gerçekleştirmek ve mutluluğu hedeflemek.

Başarılı olma yolunda ihtiyacınız olan beceriler:

Kararlılık

Eğer hedefinize ulaşmaya dair kararlılık göstermezseniz başarılı olamazsınız. Kararlılık için de sabır, konfor alanınızdan çıkmak için cesaret, kendi adınıza sorumluluk almak ve bu yolda giderken karşınıza elbette zorlukların çıkabileceğini anlamak gerekir. Yani, bunu sizin yerinize sizden başka kimsenin yapamayacağını bilmelisiniz.

Direnç

“Asla pes etmemek” kavramının şu anda ne kadar popüler hale geldiğini hepimiz biliyoruz. Gerçekten de başarı uğrunda bu çok önemlidir. Direnç gösterirseniz ne kadar düşseniz, hata yapsanız ve başarısız olsanız da tekrar tekrar ayağa kalkabilirsiniz.

Başarının ne demek olduğunu bilmek istiyorsanız özellikle bu beceriyi unutmayın. Dirençli olmak, elinize yüzünüze bulaştırsanız bile karşınıza çıkabilecek her şeye göğüs germeye hazır bir şekilde yola devam etmek demektir.

Çalış, çalış, çalış

Hangi konuda uzmanlaşmak istiyorsanız pratik yapmadan ustalık kazanmanız mümkün değildir. Çok çalışmalı ve daha iyi olmaya odaklanmalısınız. Hedefiniz her zaman yaptığınızın daha da iyisini yapmaya çalışmak olmalıdır. Ne de olsa kimse bir konunun en iyisi olarak doğmadı. Her şey pratik yapmak ve odağınızı yoğunlaştırmakla ilgilidir.

Üstün başarı nedir? İşte sizi besleyen ve motivasyon veren bir başka faktör: kendi performansınız üzerinde objektif olarak düşünebilmek. Gelişiminizi denetleyemezseniz hiçbir şey başaramazsınız. Kendi hatalarınızın farkında olmalı ve taktik değiştirmek gerektiğinde bunun ayırdına varabilmelisiniz.

Dinleyen, kafa yoran ve eleştirel bir gözle bakan kişiler her zaman gelişime ve değişime açıktır.

Özgüven

Doğuştan yetenekli insanlar “kimlik hırsızlığı sendromu” adında bir sendroma sahip olma eğilimindedir. Yani, başarısızlıkla karşılaştıkları zaman yeteneklerine olan inançlarını kaybettikleri için sahtekarlık yaptıklarını düşünürler. Kısacası, özgüveniniz olmazsa herhangi bir şeyi başarma ya da mutlu olma imkanınız olmaz.

Bu öz saygıyla da yakından ilgilidir; öz saygı ise iyimser, esnek görüşlü ve kendinden emin olmanıza yarayan muhteşem bir “psikolojik kastır.”

Kendini aşmak

Martin Seligman, kendini aşmanın insanların mutluluğunda ne denli elzem olduğundan bahsetmişti. Ancak bu tam olarak ne demektir?

Bu, yaptığınız şeyde ve benliğinizde fiziksel ve somut olanın dışındaki anlamı bulabilmektir. Gelişimin hiçbir zaman bitmeyeceğini, her zaman öğrenmeye devam edeceğinizi bilmektir. Hayatta her zaman başaracak, motivasyon bulacak ve hayallerinize ilham olacak başka şeyler vardır.

Kendini aşmak, sıradanlığı aşarak sıra dışı olma yolunda ilerlemek demektir. Kendinizi aşabilirseniz olduğunuz kişi olarak daha mutlu olabilir ve kendinizi başkalarıyla kıyaslama ihtiyacı duymazsınız.

Sonuç olarak; hedefleriniz, tutkularınız ya da istekleriniz ne olursa olsun mükemmel olmaya çalışmayın. Bunun yerine, yaptığınız şeyde üstün başarı elde etmeye çalışın.