Manipülasyon Teknikleri: Korkulmak, Sevilmekten İyi Midir?

Yazan ve doğrulayan psikolog Gema Sánchez Cuevas

Tarafından yazılmıştır Roberto Muelas Lobato

Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

Birine istediğinizi yaptırmanın birçok farklı yolu vardır. Başka bir deyişle, onları manipüle etmenin. İnsanları etkilemek göründüğünden daha basit olabilir. Bir kişiyi emrimiz altına sokmak için bir bakış, jest veya birkaç kelime yeterli olabilir. Bununla birlikte, bir kişi, bir başka insanın korkularını besleyerek ya da ona iyilikte bulunarak da manipülasyon uygulayabilir. İşte bu yazımızda bu amaçla kullanılan manipülasyon tekniklerini ele alacağız.

Genel olarak, iki manipülasyon tekniği diğerlerinden öne çıkıyor. Bunlardan biri, dayatmayı merkeze alırken diğerinde yumuşak başlılık ön planda. Bu manipülasyon teknikleri birbirinden oldukça farklı. Ayrıca her birinin avantajları ve dezavantajları var.

Manipülasyon teknikleri arasından hangisinin kullanılacağını belirleyen şey, manipülasyona başvuran kişinin becerilerine, etkilemek istediği kişi ve çevreye bağlı olacaktır. Sosyal durum da belirleyici bir faktör olarak karşımıza çıkar.

Dayatma yoluyla manipüle etmek

Bazen, manipülasyonun amacı dayatmadır: Başkalarından üstün olduğunuzu ve size itaat etmeleri gerektiğini göstermektir. Bu tür durumlarda başkalarını manipüle etmek için iki faydalı süreç vardır. Şimdi bunlara bir göz atalım.

İtaat

Bazen kendi arzularımıza aykırı olan bir isteğe itaat ederiz çünkü emirlere uymadığımız takdirde kaçınmak isteyeceğimiz bazı sonuçlarla karşılaşacağımızı biliriz. İtaat etmek başka bir kişinin iradesine ve yetkisine teslim olmaktır.

Ancak sadece insanlara değil aynı zamanda fikirlere, doktrinlere ve ideolojilere de itaat ediyoruz. İtaatsizlik, bir bedel ödeyeceğimiz anlamına gelir. Bu bir ceza almak veya bir ödülün geri çekilmesi olabilir. Bu, anne babaların yaygın kullandığı bir tekniktir.

Boyun eğme

Bir kişiye teslim olup istediği her şeyi yapmak anlamına gelir. Boyun eğmek, itaatten farklıdır, çünkü tam bağımlılık içerir. Bir kişi boyun eğdiğinde, kendisine verilen emirleri eleştirmez, bunları doğal olarak kabul eder.

Emre uymamak bir seçenek değildir. Bu iki süreç, açıkça, korku yoluyla çalışır. Sonuçlardan korkan insanlar manipüle edilecek ve istemedikleri şeyleri yapmaya zorlanacaktır. Bu nedenle, dayatma yoluyla manipülasyon, saldırgan bir teknik olarak kabul edilir.

Yumuşak başlılıkla manipüle etmek

Nicolas Machiavelli’nin sorduğu gibi: hangisi daha iyi: sevilmek mi yoksa korkulmak mı? Dayatma mekanizmaları bizi korkuturken, aynı sonucu elde eden ama manipülatörün sevilmesini sağlayan başka manipülasyon teknikleri de vardır. Bunlar, aşağıda açıklandığı gibi yumuşak başlılığa dayalı süreçlerdir:

İkna

İkna bilgi, duygu ya da sebepleri iletmek için kelimelerin kullanılmasıdır. Sözcükler aracılığıyla kişi, diğer insanların tutumlarını, duygularını veya eylemlerini değiştirmeye çalışır. Birisini ikna yoluyla manipüle etmek için onu tanımanız gerekir: inançları, ilgi alanları ve ihtiyaçlarını öğrenmeniz gerekir. Bu bilgiye dayanarak, ikna tekniğinde mantık, retorik, duygular, beden dili ve diğer birçok yönteme başvurulur.

Baştan çıkarma

Baştan çıkarma bir insanı çıldırtma sanatı olarak düşünülebilir. Bununla birlikte, daha doğru bir tanım, bir kişinin bir başka kişiyi ikna etmesi ve duygusal olarak etkilemesidir. Burada amaç, kişiyi kendinize âşık ettirmek veya istediklerinizi yapmasını sağlamaktır.

En iyi bilinen baştan çıkarma mekanizmalarından biri “dolaylı oyun” olarak adlandırılır: doğrudan şefkat ve sevgi gösterilmez ama buna imada bulunulur. Bunun üzerine ilgi ve cazibe artar ve diğer kişi, ilk adımı atar.

Uysallık

Uysallık deyince kast ettiğimiz şey, sistematik rıza, kabul veya onaydır. Psikolojide uysallık, bir şey üzerinde düşünmeden hemen olumlu bir şekilde cevap veren kişiyi ifade eden özelliktir. Yumuşak başlılık perspektifinden bakıldığında uysallık, her talebe olumlu cevap verilmesidir.

Karşılıklılık

Karşılıklılık ya da değiş tokuş, almak için vermekten oluşur. Birinin bir şey yapmasını istiyorsak, başlangıç olarak onlar için bir şey yapabiliriz. Cialdini’nin ikna tekniklerini göz önünde bulundurarak, karşılıklılık, dengeyi sağlamak için sosyal ilişkilerde var olan ihtiyacı ifade eder.

Kişisel bir itirafta bulunmak karşınızdaki kişinin de kişisel bir şey söylemesini sağlar. Hediye vermek, karşılığında bize bir şey verilmesi olasılığını artırır. Bu nedenle, önceden haber verilmeksizin veya talep edilmeksizin bir şey vermek, hediyeyi alan kişiyi karşılığında bir şey yapmaya ikna edebilir.

Yumuşak balılığa dayalı bu manipülasyon teknikleri daha az saldırgandır. Bu yöntemlerle, onlar fark etmeden başkalarını manipüle etmeyi başarabilirsiniz. Korku, onları itaat etmeye zorlayan güç olmayacaktır.

Bununla birlikte, bu tekniklerin zaman içinde sürdürülmesi daha zordur. Hem dayatma hem de yumuşak başlılık faydalı olabilir ve bunların kendi avantaj ve dezavantajları vardır. Her şey hedefinizin ne olduğuna bağlıdır.