Kolektif Narsisizm - Kendine Bayılan Gruplar

Yazan ve doğrulayan psikolog Sergio De Dios González

Tarafından yazılmıştır Roberto Muelas Lobato

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Narsisizm, bir birey ya da grup seviyesinde (toplu narsisizm) kendini gösteren bir davranış ya da manidir. Bu terim, adını mitolojik karakter Narcissus’tan alır. Güzelliğiyle övünen, kendine âşık ve dış görünümüyle aşırı ilgilenen bir adama atıfta bulunur. Efsaneye göre Narcissus, faniler ve tanrılarda tutku hissini uyandıran eşsiz güzellikte bir genç adamdır. Fakat başkalarını kabul edip sevme becerisine sahip olmadığı için ona duyulan sevgi karşılık bulamaz. Ancak bu durum gruplar için de geçerli olabilir ve kolektif narsisizm adını alır.

Sudaki yansımasında kendi yüzünü gördükten sonra, Nercissus büyülenir ve kendine iltifatlar etmekten vazgeçemez. Sudaki görüntüsüne tutulan genç adam, kendi temel ihtiyaçlarını dahi ihmal eder. Sonunda, güzel ama kötü kokulu bir çiçeğe, yani nergis çiçeğine dönüşür.

Klinik narsisizm

Narsisizm, kişinin kendisine dair büyük ve abartılı bir imaja sahip olmasıyla ilişkilidir. Narsistik insanlar, diğerlerinden daha iyi, daha akıllı ve daha önemli olduklarını düşünürler. Dolayısıyla, özel muameleyi hak ettiklerine inanırlar.

Narsisizm kişilik bozukluğuna yol açabilen bir kişilik türüdür. Kadınlarda daha yaygın olarak görülen bu bozukluk, nüfusun % 1-2’sini etkiler. Bozukluk ile ilişkili özellikler, kişinin kendine dair mükemmel bir bakış açısına sahip olması, empati ve kendine yeterlikle ilgili problemlere karşılık gelir. Bu bireyler sürekli beğeni ve dikkat ister. Bu özellikler, bireyi ele geçirerek bir çok farklı soruna neden olur.

Narsizm farklı nedenlerden kaynaklanır, bunların bazıları da sosyaldir. Narsisizm genelde bireysellik ve kendini övmeye değer veren kültürlerde daha büyüktür. Bu narsisizm, gruplar için de geçerlidir. Bunun nasıl olduğunu anlamak için bir grubun kendine olan sevgisini göz önüne almak gerekir.

Sosyal Gruplar: Gruba uymak

Peki ama narsisizm bir grup tarafından paylaşıldığında ne olur? Genellikle, insanlar çeşitli farklı sosyal gruplara mensupturlar: milliyet, cinsiyet, din vs. Sosyal gruplara ait olmak, az ya da çok katılım gerektirir. Katılım çok yüksek olduğunda, kişinin kendi grubuyla çok fazla özdeşleştiği söylenebilir.

Belirli bir grupla özdeşleşmek, ister açık ister örtülü bir şekilde olsun, grubun kurallarını kabul etmeyi gerektirir. Ayrıca kendini bir grupla çok fazla özdeşleştirmiş kişiler, grubun değerlerini de çok içselleştirir. Örneğin, grubun kuralları belirli bir şekilde giyinmeyi gerektiriyorsa, grupla gerçekten özdeşleşen üyeler, bu kurallara göre giyinirler.

Grupların kuralları ve değerleri, teşvik yoluyla bazı davranışları şart koşacaktır. Belli bir durumda, çeşitli şekillerde hareket edebiliriz. Ancak grubun kuralları belirli bir davranışı dikte ediyorsa, hizada kalmaya eğilimli oluruz.

Kolektif narsisizm

Dolayısıyla, kendilerini çok fazla özdeşleştirdikleri bir gruba ait birinden söz ettiğimizi düşünün. Bu grup, narsist bir şekilde davranmaya değer veriyorsa bu kişi de narsistik davranışlar geliştirecektir. Esasen, grubun tüm üyeleri ya da en azından kendini grupla özdeşleştirmiş kişiler narsist gibi davranacaktır.

Bu durumda, bu grup veya topluluk narsisistik olacaktır. Psikolojinin kolektif narsisizm dediği şey gelişecektir. Kollektif narsisizm, kişinin ait olduğu grubun abartılı büyüklüğüne olan gerçeklikten uzak inancına büyük bir duygusal yatırım şeklinde tanımlanır. İnsanlar ”kendi”lerini idealleştirdikleri gibi sosyal grupları da idealize edebilirler. Kendilerini diğer gruplardan ayırabilirler.

Kolektif narsisizmin karanlık yüzü

Narsisizmin özelliklerinden biri de sürekli dışarıdan onaylama gerektiren, şişirilmiş üstünlük inançlarına sahip olmaktır. Kendisinin herkesten üstün olduğuna inanan ve bunun her zaman hatırlatılmasına ihtiyaç duyan birini hayal edin. Bu gerçekleşmediğinde, başkaları onları eleştirdiğinde veya üstünlüklerinden şüphe duyduğunda, sonuç muhtemelen öfke olacaktır. Bu öfkeye saldırganlık ve şiddet de eşlik edebilir.

Kollektif narsisizmde, grup üyeleri kendi gruplarının diğerlerinden daha iyi olduğunu düşünür. Diğer gruplara ait kişiler bunu kabul etmiyor veya sorgulamıyorsa, sonuç aynı olacaktır. Grup kendini tehdit altında hissedecek ve üyeleri öfke ile tepki gösterecektir. Bu durum, onların üstünlüğünü tanımayanlara karşı şiddet kullanmalarına bile yol açabilir.

Ayrıca narsisistik gruplar genellikle çok hassastır ve her durumda bir tehdit algılar veya hayal ederler. Kolektif narsisizm, imajlarını tehdit edildiği algıladığında diğer gruplara yönelik saldırılarla ilişkilidir. Aynı zamanda, kolektif narsisizm gruplar arasında bir çatışma, anlaşmazlık, tartışma vb. meydana gelmesi ihtimalini artırır. Ayrıca bu olayların herhangi birinin tehdit olarak yorumlanma şansını arttırır.

Narsisizmin çözümü

Hepimiz tarihsel olarak narsisistik özelliklere sahip grupları biliyoruz. Ayrıca büyük gücü olan bir grubun üstünlük sanrılarının sonuçlarını biliyoruz. Örneğin, Nazi Almanya’sında Hitler’in takipçilerinin yaptığı kötülükleri hatırlamak için çok uzak geçmişe bakmaya gerek yok.

Kollektif narsisizmin çözümü karmaşıktır çünkü bir gruptaki değişim değişkenleri, bireylerinkine göre daha hassas olabilir. Bu bakımdan tek bir hata, ölümcül sonuçlara yol açabilir. Bağlanma, empati, insanlara yakın olma ve kimsenin kimseden üstün olmadığının anlaşılması, doğru uygulandığında her zaman olumlu sonuçlar veren seçeneklerdir.