İlginç Psikolojik Etkiler
Biz insanlar olarak bazı psikolojik etkilerin tutsağı olabiliriz. Bazı etkiler zararlı olabilir, bazıları ise çok da zarar vermeyebilir. Bazıları belirli toplumlara özgüdür, bazıları ise gençler arasında yaygındır. Durum ne olursa olsun, bu psikolojik etkiler beyninize her gün tükettiğiniz bilgilerin bazılarını esirgemesine sebep olabilir.
Günlük bilgileri bölümlere ayırmak önemlidir. Beyniniz hatalar yapabilse de, çoğu zaman bu psikolojik etkiler, adaptasyon yeteneğinizi geliştirebilir. Mağara adamlarını düşünün. Analitik ve yavaş olmak yerine hızlı ve verimli olmaları gerekiyordu.
Modern dönemlerde, reklam, şirketler ve toplum, satışlarını artırmak için bu psikolojik tuzaklara başvururlar.
Bu yazıda en yaygın ve ilginç psikolojik etkiler hakkında konuşacağız.
En ilginç psikolojik etkilerden bazıları
Barnum etkisi
Burcunuzu kaç kez okudunuz ve “Bu benim de başıma geliyor!” diye düşündünüz? Ancak, bu sadece beyninizin etki altında kalışıdır. Okuduklarınız özellikle sizin başınıza gelmiyor. Bu olduğunda, Barnum etkisinin kurbanı haline geliyorsunuz.
Barnum etkisi, bizim için özel olarak görünebilecek açıklamalar duyduğumuzda veya okuduğumuzda ortaya çıkar. Bununla birlikte, bahsedilen betimlemeler oldukça muğlaktır.
Kendi gözünüzle görün:
“Terazi gelecekteki projelerinize dikkat etmeli. Çünkü her zaman yapabildiğinizden daha fazlasını üstleniyorsunuz. Sınırlarınızı bilin. Birinin yardımınıza ihtiyacı olabilir. Elinizden gelenin en iyisini yapın ama duygusal olarak müdahil olmamaya çalışın. Sağlığınız bu hafta kötüleşebilir, ancak uzun sürmeyecektir. Kısa sürede iyileşeceksiniz. Pazartesi ve salı günü çok aktif hissedebilirsiniz, ancak hafta ilerledikçe işler yavaşlayacaktır.”
Gördüğünüz gibi, herkes bu açıklamaya uygun olabilir. Pek çok insan yeni projelere başlıyor olabilir. Kimin bir yakını zor bir dönemden geçmiyor ki? Kim arada bir soğuk algınlığı geçirmez veya bel ağrısı çekmez ki? İnsanlar pazartesi ve salı günleri daha aktif olma eğilimindedirler, çünkü haftasonunda keyifli vakit geçirmişlerdir.
Demirleme veya fokalizm
Bu etki birçok reklam kampanyasında kullanılır. Bir indirimde bir mağazaya girdiğinizi ve gerçekten istediğiniz bir mont bulduğunuzu hayal edin. İki etiketi vardır: biri gerçekten yüksek fiyatlı, diğeri ise gerçekten düşük fiyatlıdır.
Tereddüt bile etmeden, paltoyu düşük fiyata alırsınız. Peki burada ne olur? İlk fiyatı referans alırsınız, bu sizin çapanız olur. Mont indirimde olduğu için, satın alma şansını kaçıramazdınız.
Temel yükleme hatası
Bazen kişiliklerin insanların davranış biçimlerinin suçlusu olduğunu düşünüyoruz. Bunun yerine, o kişinin o anda o şekilde davranmasına neden olabilecek koşulları düşünmeliyiz. Sonuç olarak, bu nitelik insanların algılanış biçimini etkileyebilir.
Sözde konsensüs etkisi
Bu, bizimle aynı fikirde olan insanların sayısını gözümüzde abarttığımız zaman gerçekleşiyor. Bu, yanlış olsalar bile, inançlarımıza olan güvenimizi abartmanın bir yoludur. Bunun, dünyaya, başkalarının fikirlerine ve başkalarının düşünce veya hissetme stiline açılmamıza izin vermemesi dahil olmak üzere birçok olumsuz etkisi olabilir.
Bu yüzden önemli ve faydalı bilgileri kaçırmış olabiliriz. Örneğin, bir şirketin sahibi olduğunuzu ve farklı düşünen ve hayata karşı başka bir bakış açısına sahip olmanızı sağlayacak insanlarla çalışmak istemediğinizi düşünün.
Yanılsamalı korelasyon
Bu bizim, gerçekte birbirinden tamamen bağımsız olan iki değişken arasındaki ilişkiye olduğundan fazla bir değer biçmemize neden olabilir.
Patolojik kumarbazları düşünün. Kendilerine bir kumar makinesinin içi para dolu olduğu için şansının yüksek olduğunu söyleyebilirler. Kumar makinelerinin rastgele bir sistem takip ettiği biliniyor olmasına rağmen, zaman ile şansı birbirlerine bağlıyorlar.
Kendi kendini gerçekleştiren kehanet
Bu, belirli bir şey hakkında çok güçlü inançlara sahip olduğumuz ve bu inançlara göre hareket ettiğimiz zamandır. O zaman gerçeklik, bu inançları kehanetlermiş gibi onaylar.
Örneğin, patolojik olarak temelsiz bir kıskançlık yapan kişiyi aklınıza getirin. Bu onların partnerlerini sorgulamalarına, gözetlemelerine ve nihayet ilişkiyi sonlandırmaları için onları tüketmelerine neden olabilir.
Önyargı kör noktası
Bu etki, kendi önyargılarımızı ve taraflılığımızı fark edemediğimiz zamandır. Herhangi birinin başına gelebilecek bir şey olmasına rağmen bir olaya, “Bu başkalarının başına gelir” demektir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Hogg. M, Vaughan. G,. Psicología Social (5ºedición). Editorial Médica Panamericana (2008)