Engelliler Hakkında Yapılmış 6 Film

Sinema bir sanat dalı olarak hayatımıza katılmasından bu yana hayatın her türlü sorununu, farklı durumlarını ve insanlara yaşattığı tecrübeleri gözler önüne seren özel bir araç olmuştur. Bu durumlardan biri de engelliler ve onların yaşamlarıdır. Aşağıda sizler için derlediğimiz engellileri konu alan altı film bu insanların hayatları ve yaşadıkları şartlar konusunda daha derinlemesine düşünmemize yol açacak niteliğe sahip yapımlardır.

Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) 2020 yılında güncellenen verilerine göre, dünyada bir milyardan fazla insan çeşitli engellere sahip olarak yaşamaktadır. Bu rakam dünyanın toplam nüfusunun %15’ine denk gelmektedir. Engel türleri birbirinden çok farklı olabilir: duyusal, mental, bilişsel ya da fiziksel vb. Ayrıca engelin derecesi de kişiden kişiye büyük değişiklikler gösterebilir.

Sizler için bir araya getirdiğimiz filmler sayesinde bu engellerin (fonksiyonel çeşitlilik olarak da adlandırılmaktadır) her birini ayrı ayrı görme şansına sahip olacağız.

“Engelli olmak, zorluklar karşısında cesurca bir savaş ya da cesaret değildir. Engelli olmak bir sanattır. Bir tür hayatta kalma ustalığıdır.”

– Neil Marcus

Sinema sayesinde kimi zaman gerçek kimi zamansa kurgusal ancak gerçek olma olasılığı bulunan hikayelerle, daha çok genç yaşlardan itibaren oldukça zor yaşam koşulları ile yüzleşmek durumunda olan insanları tanıyoruz. Sizleri engellilerle ilgili bu filmleri izlemeye davet ediyoruz. Çünkü bu yapımların tamamı son derece değerli mesajlar içeriyor.

Can Dostum (The Intouchables) – 2011

Can Dostum daha şimdiden engellileri konu alan filmler arasında klasik bir yapım haline gelmiş durumdadır. Fransız yapımı filmde tüm vücudu felçli olan bir milyonerin kendisine kişisel bir yardımcı tutma hikayesi anlatılıyor. İkili gecekondu mahallesinden gelen ve hapisten yeni çıkmış Driss’le böyle tanışıyorlar. Komedi, ironi ve çok sayıda mesaj içeren bu film hayata ve getirdiği zorluklara dair düşünmemiz gereken pek çok detay bulunduğunu gözler önüne seriyor.

https://www.youtube.com/watch?v=nuabtX6EhG0

Her Şeyin Teorisi (The Theory of Everything) – 2014

Her Şeyin Teorisi, ünlü astrofizikçi Stephen Hawking’in yaşamını konu alan İngiliz yapımı bir film. Filmde Hawking’in çocukluğu, gençliği, yetişkinlik hayatı ve ilk eşi Jane’le aralarındaki ilişki hakkında çeşitli bilgiler ediniyoruz.

Filmi izlerken bu büyük bilim insanının hayatı boyunca yaşadığı zorlukları, araştırmalarına nasıl başladığını, buluşlarını ve ALS (Amyotrofik Lateral Skleroz) hastalığı nedeniyle yüzleşmek zorunda kaldığı sorunların onu nasıl güçlendirdiğini görüyoruz.

Bunların dışında Hawking’in hayatının kişisel çatışmaları ile ilgili pek de iç açıcı olmayan yönü de izleyiciye sunuluyor. Filmde tutkulu bir bilim insanının yanı sıra hastalığının günden güne ilerlemesi nedeniyle acıları artan bir adama da şahit oluyoruz.

Engelliler Hakkında Özel Bir Yapım: Şampiyonlar (Champions) – 2018

Eğer yeterli miktarda mizah ve enerji arıyorsanız, o halde Şampiyonlar adlı yapımı kaçırmamalısınız. Film, birinci ligde basketbol antrenörlüğü yapan ve işini kaybeden Marco’nun hikayesini anlatıyor. Marco aniden yasal bir yaptırıma uğruyor ve bunun sonucunda da ceza olarak zihinsel engelli kızlar ve erkeklerden oluşan bir takıma antrenörlük yapması gerekiyor.

Marco için başlangıçta sinir bozucu olan ve hayal kırıklığı anlamına gelen bu olay sonunda pek çok şey öğrendiği unutulmaz bir tecrübe haline dönüşüyor.

Akıl Oyunları (A Beautiful Mind) – 2001

Engelliler hakkında çekilmiş filmler arasında en popüler olanlardan bir diğeri ise gerçek bir hayat hikayesinden uyarlanan ve dahi bir matematikçi olan John Nash’i konu alan Akıl Oyunları adlı yapım. Nash şizofreni hastasıdır ve çok şiddetli psikozlar yaşar. Ancak bu durum kariyerini sürdürmesi ve Nobel Ödülünü kazanmasını engellemez. Bu dramatik Amerikan filmi, bizlere hayata dair çok önemli dersler veriyor.

https://www.youtube.com/watch?v=TEvevwd-1yE

Engelliler ve Sinema: Zor Yarış (100 Metros) -2016

Zor Yarış, Dani Rovira’nın başrolünde oynadığı bir İspanyol yapımı film. Filmde multipl skleroz tanısı konduktan sonra hayatı bir anda altüst olan otuz yaşındaki baba Ramón’un hayat hikayesi konu alınıyor. Yeni ortaya çıkan hastalığına rağmen Ramón farklı bir meydan okumayla yüzleşmeye karar veriyor: Dünyadaki en zorlu spor organizasyonunu tamamlamak.

Sürekli homurdanan kayınpederinin de yardımıyla iki adam kişisel gelişimleri için yola koyuluyorlar. Zor Yarış, duygu yüklü ve bunun da ötesinde yüzünüzde gülümsemeye yol açacak kara mizah içerikli bir film. Filmin ana mesajı, en zorlu durumlarda dahi başarıya ulaşmak mümkün. Çünkü birer insan olarak her birimiz aslında pek çok mucizeyi ve tezatı bünyelerimizde barındırıyoruz.

Kelebek ve Dalgıç (The Diving Bell and the Butterfly) – 2007

Engelliler konusunda kaçırmamanız gereken filmlerin bir diğeri, Fransız yapımı ve gerçek bir hayat hikayesinden esinlenen Kelebek ve Dalgıç adlı yapım. Film, Jean Dominique adında bir adamın çok nadir görülen bir nörolojik kazaya uğraması ve bunun sonucunda tekerlekli sandalyeye mahkum olmasını konu alıyor.

Jean Dominique, cloistered sendromu adı verilen bu çok nadir görülen hastalık nedeniyle vücudunda göz kapakları haricinde (kimi zaman onları bile) hareket ettiremez hale gelir. Sadece sol göz kapağını oynatabilen kahramanımız bu sayede romanını yazmayı başaracaktır.

Engelliler ve Topluma Entegrasyon

Engelli olmak son derece özel ve kendine has şartlar altında yaşamak demektir. Bu bağlamda, eğer herkesi kucaklayan bir toplumda yaşıyorsak, hem sinemada hem de gerçek hayatta bu insanların daha görünür olmalarını sağlamamız gerekir. Bu sayede engelli olma gerçeğini daha geniş kitlelere duyurabilir ve bu insanların farklı gruplar içinde çeşitli roller almalarını sağlayabiliriz.

Esnek ve herkese açık bir ortam için çeşitlilik son derece önemlidir. İşte bu noktada sinema, hayatın gerçeklerine bir adım daha yaklaşmamızı ve genellikle seslerini duyurmakta güçlük çeken ama çok zorlu koşullarda yaşamak zorunda kalan insanları daha iyi anlamamızı sağlayan özel bir araçtır.

“Engeller sizi tanımlamaz, engellerin sizlere getirdiği zorluklarla nasıl mücadele edeceğinizi belirler.”

– Jim Abbott