Deneyimlere Açıklık - Olağanüstü İnsanların Özelliği

Yazan ve doğrulayan psikolog Elena Sanz

Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

İnsan kişiliğinin incelenmesi konusu her zaman büyük ilgi uyandırmıştır. İnsanlar, bu anlamda, kendilerini ve diğerlerini farklı tutum ve özelliklere göre kategorize etme eğiliminde oluyorlar. Temel kişilik sınıflandırmalarından biri de bu şekilde ortaya çıktı ve biz de bugünkü yazımızda bu sınıflardan birisini inceleyeceğiz: bir kişilik özelliği olarak deneyimlere açıklık.

Meraklı, açık ve farklı duygular yaşamaya hevesli insanların en klasik özelliği budur diyebiliriz. Bilgiye aç olurlar, birden çok ilgi alanları vardır ve her zaman bulundukları ortama katkıda bulunacakları ve öğrenecekleri bir şeyleri bulunur.

Bu özelliğin nasıl ortaya çıktığı hakkında daha fazla bilgi edinmek ister misiniz? Eğer öyleyse, lütfen okumaya devam edin!

Deneyimlere açıklık, Beş Büyük Faktör olarak bilinen beş kişilik özelliğinden biri

Beş Büyük Faktör veya Beş Büyük Kişilik Özelliği olarak adlandırılan model, kişiliği anlamak ve insanları sınıflandırmak için kullanılan temel modellerden biri. Goldberg tarafından yapılan araştırma sonucunda ortaya çıkan bu model, aşağıdaki nitelikleri ortaya koyan bir çalışmanın sonucu olarak literatürdeki yerini aldı:

• Deneyimlere açıklık.
• Sorumluluk.
• Dışadönüklük.
• Uyumluluk.
• Duygusal dengesizlik.

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi, bugünkü yazımızda, bu listedeki birinci maddeden bahsedeceğiz. İnsanlar arasında çok yaygın olarak bilinmese de, bu özelliğe sahip olmak insan kişiliğini önemli bir şekilde şekillendirir ve ona sahip olanlara belirgin avantajlar kazandırır.

Deneyimlere açıklık nedir?

Bir tarafta, deneyime açıklık skoru yüksek insanlar akıcı, esnek ve yaratıcıdırlar. Her zaman yeni uyarıcılar, yeni bilgiler ve yeni duygular ararlar. Bu nedenle, her zaman değişimi kucaklamaya hazırdırlar ve farklı düşünme ve hareket etme yollarına açıktırlar.

Öte yandan da, bu kişilik özelliği açısından düşük puana sahip olanlar daha az toleranslı bireyler oluyorlar. Geleneklere ve rutinlere oldukça bağlı olan bu kişiler, daha geleneksel düşünme kalıplarına sahiptirler.

Kişilik özelliği olarak deneyimlere açıklık boyutunun farklı yönleri

• Yaratıcılık. Birincisi, bu boyutta yüksek puan alan insanlar yaratıcı, hayalperest ve zengin bir iç dünyaya sahip oluyorlar. Farklı düşünürler ve görünürde herhangi bir bağlantısı yokmuş gibi görünen fikirleri ilişkilendirebilirler. Her zaman ilerlemek için yeni yollar bulurlar. Üstelik yaratıcılıkları sanatsal düzeyle de sınırlı değildir. Üst düzey bilim adamları ve her alanda faaliyet gösteren yenilikçi bakış açılarına sahip profesyoneller, deneyimlere açıklık anlamında yüksek potansiyel gösterirler.
• Zeka ve bilgi. İkincisi de, bu kişiler entelektüel anlamda büyük bir merak seviyesine sahip oluyorlar. Bunun yanında, fikirleri analiz etmeye ve cevapları aramaya da dahil olma eğilimindedirler. Bu nedenle, sürekli bir bilgi arayışı içindedirler ve farklı bakış açılarına açıktırlar. Buna ek olarak, çok sayıda ve farklı ilgi alanları vardır ve öğrenmekten zevk alırlar.
• Estetik. Sanata, müziğe ve güzelliğe duyulan sevgi ve verilen değer bu tür kişiliklerin çok karakteristik bir özelliği olarak ortaya çıkıyor. İçinde bulundukları durumlara tüm dikkatlerini verme ve akışa kendilerini kaptırma haline girme konusunda çevrelerindeki insanlara kıyasla daha yetenekli görünüyorlar. Sonuç olarak, şimdi ve burada ne yapıyorlarsa onunla tam anlamıyla meşgul olma ve yaptıkları her faaliyetle detaylı bir biçimde ilgilenme olasılıkları daha yüksek oluyor.
• Duygular. İç dünyalarıyla daha çok bağlantılı oluyorlar ve iç gözlem ve analiz anlamında yüksek kapasiteleri bulunuyor. Bu nedenle, duygularıyla temasa geçmekten korkmuyorlar ve duygularını tam olarak deneyimleme konusunda kendi kendilerine izin veriyorlar.
• Değerler. Farklı bakış açılarına daha açıktırlar ve herhangi bir dogmayı veya inancı, hatta kendi düşüncelerini bile sorgulama olasılıkları daha yüksektir. Ayrıca değerlerini iyice tartmadan hiçbir otoriteye boyun eğmezler.
• Hareketler. Son olarak, yeni deneyimler ve etkinlikleri denemeye daha açık oluyorlar. Yeni tatlar denemeye, farklı kültürleri tanımaya ve rahatlık alanlarının dışına çıkmaya istekli kişiler olarak görülüyorlar. Kısacası, yeni uyarıcılar arıyorlar ve değişimi tam anlamıyla kucaklıyorlar.

Olağanüstü kişilikler

Deneyime açıklık, vizyonerlerin, yenilikçi ve açık fikirli insanların ve değişim yaratanların özelliği.

Bu tür kişiler, diğer insanların hafife aldığı her şeyi analiz edebilen, yansıtabilen ve yeniden inceleyebilen insanlar oluyorlar. Dahası, bu insanlar meraklı insanlar ve bilgi ve ilerleme için doyumsuz bir istekleri bulunuyor.

Bu kişiler, daha olumlu duygular yaşama eğiliminde olacak ve sonuç olarak da daha büyük ölçekli bir yaşamsal doyuma sahip olacaklardır. Sonuç olarak, bu karakterler, bizlere de, yaşadığımız hayatın açılmaya, merakımızı yeniden uyandırmaya ve değişimin neden olabileceği korkularla yüzleşmeye değer olduğunu gösteriyorlar.