Değerlendirmek ve Notlandırmak Aynı Şey Değildir

Yazan ve doğrulayan pedagog Laura Gómez Domínguez

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Öğrencilerimizi değerlendirmek ve notlandırmak söz konusu olduğunda yanlış bir şeyler yapıyoruz. Eğer dönemin sonunda öğretmenlerin elinde zihinsel çöküş noktasında, yorgun, motivasyonsuz ve stresli öğrenciler varsa, burada çalışmayan bir şeyler var demektir.

Final sınavları öğrenme miktarından ziyade hafızayı ölçme eğilimindedir, bu da durumu olumsuz anlamda etkiler. Öğretmenler, öğrencilerin öğrenip öğrenmediğini değerlendirir, ancak değerlendirmelerin öğretim kalitesini ortaya koyma amacına hizmet ettiğini unuturlar.

Bundan dolayı, değerlendirmek ve notlandırmak arasındaki farkı anlamak önemlidir. Bir not, sadece bir değerlendirmenin sonucudur; çok az şey söyleyen bir puandır.

Ancak, değerlendirme sadece öğrenmenin başka bir yoludur. Bir F, C- ya da A+ bize ilk başta beklediğimizin ötesinde bir şey söyler mi ki?

Öğrenmeyi Değerlendirmek

Değerlendirmek, bilgiyi uygulamaya koymak ve fikirleri ifade etmek için bir fırsattır, ya da öyle olmalıdır. Bu, şüphelerin ve soruların doğal bir şekilde ortaya çıkması için bir zaman olmalıdır.

Öğretmenler, öğrenen kişilerin hizmetindedir. Bundan dolayı, iyi şeyleri vurgulamak için yeşil bir kalem kullanmaları daha iyidir. Dahası, hataları da ilerlemek için başlangıç noktaları olarak ele almalıdırlar. Öğretmenler sadece notlandırmak için değerlendirip öğrencilerin gelişmesine yardımcı olmadıklarında bu son derece anlamsız bir etkinlik haline gelir.

Şimdilerde, birçok ülke öğretmenlerin içerikten ziyade yeteneklere odaklanmasını istemektedir. Öğrettiğimiz her şey otomatik olarak bir değerlendirme nesnesi haline gelmemelidir. Öğrencilerin öğrendiği her şey mutlaka değerlendirilebilir değildir.

Öğretmek bilgiden ziyade öğrencilerin akıl yürütmeyi öğrenmelerine yardımcı olmak ile ilgilidir. Bundan dolayı öğrenme sadece bilgi biriktirmek için değil, bu bilgileri içselleştirip düşünme şeklimize entegre etmek ile de ilgilidir.

Öğretmenler Sınavları Değerlendirmeli veya Notlandırmalı Mı?

Pek çok sınav içeriği ezberlemek ve tekrarlamak ile ilgilidir: sorular sorulması kolay, düzeltilmesi kolay sorulardır. Bunlar, öğretmenlerin ve ebeveynlerin öğrencilerin kendi doğruladıkları, düşündükleri ya da hayal ettikleri şeyleri değil, gördükleri ve duydukları şeyleri tekrarlamalarını bekleyen bir eğitim sisteminin parçalarıdır.

Diğer yandan, pek çok insanın görmezden geldiği bir şey, bir sınavın bir öğrencinin dikkatini odaklamak açısından muazzam bir güce sahip olmasıdır. Bu, sınavların, çoğu insanın soruları cevaplamak için çok fazla zaman vermeyerek kısaltmaya çalıştığı büyülü bir özelliktir.

İyi tasarlanmış bir sınav öğrencinin öğrenme sürecinin bir devamı olmalıdır. Bu, okunan ve duyulan şeyler hakkında düşünmek için bir süre olabilir.

Son olarak, sınavlar nadiren kişisel ya da sosyal içerik ile ilgilidir. Temel beceriler görmezden gelinir ve öğrenciler bilgileri robotik bir şekilde, eleştirel düşünme olmaksızın “öğrenirler”.

Yönergelere Dayanarak Değerlendirmek ve Notlandırmak

Öğretmenler öğrencilerin belirli becerileri geliştirmelerine yardım etmek amacıyla ödev verirler. Ancak, uygun değerlendirme araçlarını kullandıklarından da emin olmaları gerekir.

Öğrenmenin sonuçlarını değerlendirmek için çeşitli araçlar bulunmasına rağmen öğrenme yönergeleri en iyileridir. Bu yönergelerin çok yönlü oluşu ve didaktik potansiyelleri en fazla dikkat çeken özellikleridir.

Yönergeler, bir öğrencinin gelişimini değerlendirirken kullanılan ve bir projenin ya da ödevin spesifik özelliklerini tanımlayan puan kılavuzlarıdır. Çeşitli başarı seviyeleri içerisine sınıflandırılırlar ve nihai hedefler öğrencinin çalışmasından beklenen şeyleri açıklığa kavuşturmak, performanslarına değer vermek ve geri bildirim yapılabilmesini kolaylaştırmaktır (Andrade, 2005; Mertler, 2001).

Öğrenciler İçin Avantajları

Öğrenciler, yönergeler aracılığıyla diğer notlandırma araçlarına kıyasla çok daha fazla bilgi alırlar. Gerçekten, bu yönergelerdeki geri bildirimler oldukça açıktır. Öğrenciler, değerlendirilmelerinde kullanılacak kriterleri önceden bilirler.

Yönergeler öğrenmeyi ve kişisel değerlendirmeyi teşvik eden ve küresel kavrayış ile çeşitli yeteneklerin geliştirilmesini kolaylaştıran kriterler kullanır.

Öğretmenler İçin Avantajlar

Yönergelerin kullanımı ve öğrencilere açıklanmaları kolaydır. Ayrıca, not verme sürecinin nesnelliğini de arttırırlar. Uygulanmış olan öğrenme yöntemlerinin etkinliği hakkında geri bildirimde bulunurlar. Çok yönlüdürler ve değerlendirme sürecinin taleplerine kolay bir şekilde uyum sağlarlar.

Değerlendirmeleri Anlamak İçin Yeni Bir Yol

Biçimlendirici değerlendirme demokratiktir ve öğrenme ve öğretmeye hizmet eder. Bu, ilgili ve faydalı bilgilere ihtiyaç duymak söz konusu olduğunda çok değerlidir ve dikkati öğrenme ve öğretmede ima edilen bağlamlar kadar süreçlere de odaklar.

Sonuç olarak, “değerlendirme” ve “not” terimlerinin anlamlarını geri alma zamanı şimdidir!