Çocuğunuz Korktuğu Zaman Nasıl Davranmalısınız
Çocuğunuzla her yaş için uygun olarak görülen bir fantastik film izlediğinizi hayal edin. Birkaç dakika sonra, filmdeki garip bir karakter çocuğunuzu korkutuyor. Böyle bir durumda ne yapmanız gerektiğini biliyor musunuz? Çocuğunuz korktuğu zaman nasıl davranmalısınız?
Siz onun sadece bir film olduğunu ve izlediğiniz şeyin gerçek olmadığını biliyorsunuz. Fakat çocuğunuzun dünya algısı ve anlamlandırma becerisi, henüz tam anlamıyla gelişmedi. Bu yüzden de izlediğiniz ya da dinlediğiniz şeyin gerçek olmadığını ve bu yüzden de ortada gerçek bir tehdit olmadığını onlara açıklamak, doğru olabilir.
Şimdi, şunu hayal edin, gördüğünüz şeyin gerçek olmadığını çocuğunuza ne kadar iyi anlatırsanız anlatın, yine de korkabilir. Çocuğunuz korktuğu zaman ne yapmalısınız? Her zaman için filmi durdurabilirsiniz, fakat unutmayın ki korkuları bir anda silinip gitmez. Dolaylı bir şekilde ya da doğrudan beyinlerinde kalır.
Çocuklar pek çok şeyden korkar. Bu korkular genelde geceleri, her yer karanlıkken gelir. Çoğu çocuk tek başına uyumaktan korkar, mesela. Aynı zamanda yabancı tehlikesi, insan içine çıkmaktan korkmak gibi şeyler vardır.
“Hepimiz korkularımızla yüzleşmeli, onlarla yüz yüze gelmeliyiz. Korkularımızla nasıl başa çıktığımız, hayatımızın geri kalanında nereye gideceğimize karar verir. Macerayı deneyimlemek ya da korku yüzünden sınırlı kalmak.”
– Judy Blume
Çocuğunuz korktuğu zaman ne yapmalısınız
Çocukluk korkuları normal ve yaygındır. Bu nedenle, çocuğun desteklendiğini hissetmesi önemlidir. Bu şekilde kendilerine daha fazla güvenecek ve korkularıyla yüzleşebilecekler. Sonuç olarak, ebeveynlerin, öğretmenlerin, bakıcıların, mentorların ve akrabaların çalışmaları çok önemlidir.
Gereksiz korkulardan kaçınmak
Çocukları kasıtlı olarak korkutmamak önemlidir. Örneğin, çocuklara öcü diye bir şeyden bahsetmekten kaçının. “Eğer ____ yapmazsan, seni öcülere veririm”, çocukların bir şeyler yapmasını sağlamak için korkunç bir stratejidir. Çocuğun hikayelerdeki, filmlerdeki ve dizilerdeki karakterlerin gerçek olmadığını anladığından emin olun. Birinin onları hayal ettiğini, yani gerçek hayatta var olmadıklarını vurgulayın.
Çocuklarınızın korkularını küçük görmeyin
Empatik olmayı unutmayın. Çocukların dünyayı sizin yetişkin bakış açınızdan görmelerini sağlamanın bir yolu yoktur. Sorunlarını küçültmek yerine onlarla empati kurmalısınız. En önemlisi, onlarla alay etmeyin ya da onlara gülmeyin. Sonuçta, size komik gelen bir şey bir çocuğa korkunç gelebilir.
Onları daha da korkutmayın
Çocuğunuz korktuğu zaman, onu güvende hissettirmelisiniz. Korkularını görmezden gelmeyin veya onlara yalan söylemeyin. Samimiyet ve dürüstlük çocuğunuzun sakinleşmesine yardımcı olacaktır. Mümkün olduğunca gerçeği kullanın, böylece çocuk korktuğu şeyin göründüğü kadar korkunç olmadığını görsün.
Onları korkutan şeyleri yapmaları için zorlamayın
Bir çocuk korkuyorsa, onu korktuğu şeye maruz bırakmak en iyi çözüm değildir. Aslında tam tersi bir etkiye sahip olabilir ve onları daha da korkutabilir. Bu nedenle, onlara izlemek istemedikleri bir şeyi izletmeyin, sevmek istemedikleri bir köpeği okşamayın, hız trenine binmeyin veya korkunç bir hikaye anlatmayın.
Korkularınızı onlara aktarmayın
Yetişkinlerin kendi korkuları vardır ve bunları çocuklara aktarmamaları gerçekten önemlidir. Yardım edemeyeceğinizi düşünüyorsanız (örneğin bir örümcek gördüğünüzde çığlık atıyorsanız), bir başa çıkma stratejisi bulmanız gerekir. Kendi korkularınızla yüzleşmeye çalışın ki hayatınızdaki çocuklar da onlarla başa çıkmak zorunda kalmasın.
Çocuğunuza hakaret etmeyin
Çocuklar sıklıkla bir yetişkine saçma gelen şeylerden korkar. Bu bir çocuğa takma adla seslenmeye çok kolayca dönüşebilir. “Korkak olma” ya da “Bebek olma” çok sık görülen laflardır. Bu kötü bir davranıştır çünkü çocuğa kendini daha güvensiz ve yanlış anlaşılmış hissettirir.
Onları yalnız bırakmayın
Bir çocuğu korkularıyla başa çıkması için tek başına bırakmak iyi bir fikir değildir. Karanlık bir odada tek başlarına oturmak kaygılarını artırabilir ve korkularını devam ettirebilir.
Korkularını derinleştirmeyin
Empatik olmak önemli olsa da, korktukları şeylerin çoğunu çok büyütmekten de kaçınmalısınız. Anladığınızı bilmeleri gerekir, ancak abartmak çocuğu, tehlikenin başlangıçta düşündüklerinden daha da kötü olduğuna inandırabilir.
Korkularını görmezden gelmeyin
Sonuncu ve en önemlisi, korkmuş bir çocuğu asla görmezden gelmeyin. Mümkün olduğunca anlayışlı olun ve durumu açıklamanın ve başa çıkmalarına yardımcı olmanın en mantıklı yolunu bulun. Korktukları şeyin gerçekliğini yargılayabilirsiniz ama korkularını asla. Çoğu zaman, dünyayı nasıl gördükleri düşünüldüğünde, korkmak son derece makul bir tepkidir.
Nasıl davranmalısınız?
Bir önceki maddeleri uygulamaya dökmeniz için birkaç fikir:
- Empati. Yukarıda bahsettiğimiz gibi, çocukla dürüstçe konuşmak önemlidir. Onlara korkmanın kötü olmadığını ve korkularının üstesinden gelebileceklerini gösterin.
- Destek. Anlayış ve desteğinizi gösterin. Onlara elinizden geldiğince yardım edin.
- Rasyonelleştirme. Çocuğunuzla konuşurken, durumu mümkün mertebe rasyonalize edin.
- Sakinlik. Eğer siz sakin olursanız bu çocuğunuzun da aynısını yapması için ona yardım eder.
- Yakınlık. Onlara her zamankinden daha da yakın olun, böylece ne olursa olsun yanında olacağınızı bilsin.
Bu stratejiler, bir çocuk korktuğunda uygun şekilde tepki vermenize yardımcı olabilir. Zamanla korkuları yoğunlaşır veya uzun sürerse bir uzmanla konuşmanın en iyisi olduğunu unutmayın.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
Fidalgo, M. J. (2006). ¿Quién ha dicho miedo?. Barcelona: Cuadernos de Pedagogía.