Aç Değilken Neden Yemek Yiyoruz?

Hiç şüphesiz, bulduğunuz ilk yiyeceği iştahla tükettiğiniz zamanlar olmuştur. Evde, hatta sokakta bir dükkanın önünden geçerken bu durumu yaşamış olabilirsiniz. Yemek istediğiniz bir şey görürsünüz ve o kurabiyeyi, cipsi ya da dondurmayı alma dürtüsü size tamamen hakim olur.

Peki ama bunu yaparken gerçekten aç mısınız?

Bu duyguyu açıklamak için açlığın standart tanımıyla işe başlamalıyız:

Açlık, vücudunuza gıda vermeniz gerektiğine işaret eden histir. Beyinde, hipotalamusta çalışan maddeler tarafından meydana getirilir.

Yemek isteğiyle kendinizden geçtiğiniz zamanları düşündüğünüzde, aslında aç olmadığınızı görebilirsiniz. Belki de kısa süre önce yemek yemiştiniz ama yine de daha fazla yeme ihtiyacı hissediyordunuz.

Yine bu durumlarda mideniz ya da sindirim sisteminizin durumuna dikkat etmemiş, daha ciddi durumlarda ise yorgunluk ve baş dönmesine yol açabilen kan şekeri düşüklüğünü fark etmemiş olabilirsiniz.

Bu durumlarda önemli olan aç olduğumuz için yemek yeme isteği ile fiziksel olarak açlık duymasak bile yemek yeme isteği arasındaki farkı görebilmektir. Bu ayrım sayesinde yemek yeme isteğimizi kontrol etmek kolaylaşabilir.

Bunu aklınızda tutarak gerçekten iştahınız olmadığı halde kaç kez yemek yediğinizi not edin. Bunu neden yapıyorsunuz? Bu karar ve eylemler, gün boyu karşılaştığımız farklı durumlardan, duygulardan ve ruh halimizden kaynaklanıyor olabilir.

Aç olmadığımız halde yemek yememize neden olan durumlar:

1. İş ya da sınav stresi

Bu stresli durumlar aşırı sigara içme, yemek yeme veya içki içme gibi davranışlarla kendini gösterebilir.

Dahası, bu anlarda karar gücümüz tehlikeye düşebilir ve belli ölçüde kontrolümüzü kaybedebiliriz. Bu durumlarda farkında olmadan sağlıksız yiyeceklere (yağlı, şekerli, tuzlu abur cuburlara) yönelebiliriz.

Stresliyken olmadık zamanlarda yemek yiyebilir, abur cuburda aşırıya kaçabilir ya da gece geç saatlerde yemek yiyebiliriz. Böyle yaptığımızda ne kadar yediğimizi takip etmek zorlaşır. Porsiyon ve yediklerimizin miktarını daima takip etmek önemlidir.

Sağlıksız yiyecekleri aşırı biçimde tüketmek, daha fazla stres ve endişeye yol açabilir. Yaptıklarımız ve yediklerimiz konusunda pişmanlık ve/veya kızgınlık duymamıza neden olabilir.

2. Değişim karşısında endişe duymak

Bir konuda endişelendiğimiz için uyuyamamak oldukça yaygındır. Uyku tutmadığında gece yarısı kalkıp birşeyler yiyip içebiliriz.

Bazen de sinirlerimizi “yatıştırmak” için yemek yeriz, sanki sinirlerimiz karın gurultusuymuş gibi.

Strese yol açan durumu belirlememiz gerekir. Her zamanki rutinimizden farklı olan durumun ne olduğunu anlamalıyız. Neden yemek yemek için böyle büyük bir istek duyduğumuzu anlayabilmek için bunu yapmalıyız.

İşlerin nasıl sonuçlanacağını ya da belli bir şeyi başarıp başaramayacağımızı düşünürken, büyük bir stres yaşayabiliriz. Bu da uykusuz kalmamıza ya da uykumuzu alamamamıza neden olur. Sürekli bu değişimin hayatımızda yaratacağı sonuçları düşünüp dururuz. Bütün bu stres, ne yediğimizi ve nasıl yediğimizi etkileyebilir.

3. Reklamlar açlığımızı etkilediğinde

Pazarlama dünyası insanların içindeki belli duygu ve dürtüleri ortaya çıkarmasını çok iyi biliyor, daha fazla ürün satmak için bu insani zayıflıklardan faydalanırlar. Onların düdüğünü çalmamızı sağlarlar. Onların markalarını bilir ve tanırız.

Bunları göz önüne alınca, belli bir yiyecek veya içecek reklamını gördüğümüzde veya duyduğumuzda günün hangi saati veya hangi durum olursa olsun o ürünü tüketme arzusuna kapıldığımızı anlarız.  Bir yiyecek veya içecek reklamı görüp de o ürünü almak isteğini kaç kez duydunuz?

Dürtülerimizi kontrol etmek için ne yapabiliriz?

Yemek yemeden kaç saat dayandığınızı sayın. Üç saatten az ise bu süre içinde bir şey yememeye çalışın. Yemek yiyeli üç saatten az olduysa henüz gerçekten aç olma şansınız düşük.

Bir adım geri çekilin, derin bir nefes alın ve duygusal durumunuzu teşhis edin. Gergin misiniz? Bütün gün stresli miydiniz? Eğer cevabınız evet ise muhtemelen aç değilsiniz ama bu duygusal acıdan kendinizi uzaklaştıracak bir şey arıyorsunuz.

Bir daha televizyon izlerken bir dizde, filmde veya reklamda yiyecek içecek reklamı gördüğünüzde ve ilk tepkiniz bir atıştırma ya da şekerli içecek kapmak olduğunda, kendinizi tutun ve önce bir bardak su içmeyi deneyin. Bunu deneyin ve ihtiyacınız olmayan o içecek ve yiyeceklere direnmeniz için size faydası olacak mı görün.

Genel anlamda, gerçekten aç olmadan yemek yemenizin nedeni ne olursa olsun, önemli olan şey, bu nedeni tanımak ve kabullenmektir. Böylece bu dürtüye neyin yol açtığını anlayabilirsiniz. Stresin gerçek kaynağıyla ancak bu şekilde yüzleşebilir ve bu sorunu aşabilirsiniz.