Toksik Bir Arkadaşlığa Sahip Olduğunuzu Nasıl Anlarsınız?

Toksik bir arkadaşlık tek taraflı değildir. Her iki taraf da toksik özellikler sergileyebilir. Bazı durumlarda bu tarz bir ilişkiye sahip olan kişilerin davranışları oldukça açık bir haldedir. Ancak bazı durumlarda, bir taraf aktif sayılırken, diğer taraf pasif olarak adlandırılır ve pasif olan tarafın çoğu durumda kendine olan saygısı oldukça azdır. Gerçek şu ki, bu durum, kim daha iyi ya da kim daha kötü sorusuyla ilgili bir durum değildir. Bunun yerine odaklanılması gereken şey, bu tarz ilişkilerin ne kadar yetersiz ve yıkıcı olduğu gerçeğidir.

Asyalı insanların oldukça anlamlı bir sözü vardır, bu kısa cümle bilgelik içerir: “Kişi, her zaman benzerini arar”. İnsan ilişkilerinde, bilerek veya bilmeyerek, güçlü ve zayıf yanları sizle benzer olan kişilere karşı bir çekim hissedersiniz. Ruh sağlığı yerinde olan güçlü bir kişinin nevrotik veya toksik biriyle birlikte olması nadir bir durumdur. Belki de çocukluktan gelen düşük orandaki öz saygı ve görülen hırçın muameleler, kişiyi toksik bir ilişkinin içine atan şeydir.

“Arkadaşlığı kaçınılmaz yapan ve bu nedenle gücünü iki kat artıran şey kesinlik hissidir. Bu da aşkta bulunmayan bir şeydir.”

– Honoré de Balzac

Kimse, ondan kaçmanızı gerektirecek kadar itici olamaz. Çünkü hiç kimse zaten mükemmel değil, hata yapmadan yaşamını devam ettirebilen kimse yok, herkesin eksik olduğu bir konu mutlaka var. Ancak toksik bir arkadaşlık oldukça yıkıcıdır ve iki taraf da ortaya çıkan zehirden sorumludur.

Bazen ilişkinin dinamiklerini değiştirmek söz konusu olabilir. Ancak bazı durumlarda, ilişkiyi bitirmekten başka çare bulamazsınız. Önemli olan şey, yetersiz bir ilişkinin belirtilerini nasıl anlayabileceğinizi öğrenmenizdir. Toksik bir ilişkinin bazı belirtileri şunlardır:

Toksik bir ilişkide sistematik olarak küçümseyici bir dil kullanılır

Toksik arkadaşlık, özgüveni düşük kişiler arasında yaygın olarak görülür. Bu tür ilişkilerin en yıpratıcı tarafı, aşağılayıcı ifadeler içeren yorumların genellikle kapalı bir biçimde karşı tarafa aktarılmasıdır. Çünkü bu tip yorumlar açık bir şekilde ifade edilirse, karşı tarafın mesafe koymasına neden olabilir. Bu nedenle sarkastik şakalar, üstü kapalı laflar ve ironiler bu tür bir ilişkide sıklıkla görülebilir.

Bu tür mesajlar oldukça agresiftir. Bu kişiler, karşı tarafın değerini ve başarılarını azaltmak için uğraşırlar. Toksik bir ilişkide şu duygu ikilemi bulunur: Karşı taraf hem dost hem de düşmen gibidir. Aynı anda hem yakınlık hem de uzaklık hissedilir. Bu ikili oyunu sürdürebilmek için üstü kapalı olarak yapılan eleştiriler oldukça sıradandır. Ancak iki taraf da bu yıkıcı tutumu sürdürmeye birlikte devam eder ve ilişki bu şekilde yürür. Birbirlerini incitirler ancak bir şekilde telafi etmeyi de başarırlar.

Arkadaşlık mı, yoksa yardım ve yataklık mı?

Bazı arkadaşlarınız vardır ki, onlarla beraberken sürekli olarak kurallara karşı gelirsiniz. Bu durum, madde kullanımına veya alkole dayalı olan ilişkiler için özellikle geçerlidir. Bazı hisleri örtbas etmek veya varolan yükümlülüklerden kaçınmak adına bu tarz ilişkiler sürdürülmek istenir. Bu ilişkiler, suça ortaklık etmenin ve kötü bir yoldaş olmanın açık örnekleridir.

Bu arkadaşlık toksiktir ve ”arkadaş” olan kişi bu tarz olumsuz davranışları sergileyebilmek için sadece bir araçtır. Kimse, bir diğerinin iyiliğini düşünmez. Uygunsuz görülen kişilik özelliklerini, birbirlerini kullanarak ortaya çıkarırlar. Bu tarz bir arkadaşlık, taraflardan biri hayatını daha iyi bir noktaya taşımak istediğinde sona erer. Karşı taraf ise bu durumun gerçekleşmesini önleyebilmek adına her şeyi yapar; çünkü bunu önleyemezse suç ortağını kaybetmiş olacaktır.

Sürekli olarak kötü mü hissediyorsunuz?

Toksik bir ilişkinin en belirgin özelliği, o kişiyle vakit geçirdiğinizde hissettiğiniz duygudur. Bazen bir tür ağırlık hissi olarak ortaya çıkar. Duygusal anlamda yorgun hissedersiniz. Bazı durumlarda kızgınlık hissi de buna eşlik edebilir. Ancak tam olarak ne hissettiğinizi tanımlayamazsınız. Suçluluk hissi ve üzüntü de bunlara eklenir.

Büyük ihtimalle, bilinç altında ortaya çıkan birçok belirti de vardır, ve tüm bunlar büyük bir iletişim ağını oluşturuyor. Bu yüzden, o kişiyle birlikte vakit geçirdikten sonra kötü hissetmenize rağmen bu arkadaşlığı sonlandıramıyorsunuz. Bu birliktelik, nevrotik bir durumdur ve bilinç altında bulunan hislere ve isteklere dayanır. Gerçek şu ki, tüm bunlar aslında sizi üzüyor; ve aynı acı veren deneyimi tekrar ve tekrar yaşamanın kaçınılmaz bir durum olduğunu düşünüyorsunuz.

Her şeye olumsuz yaklaşmak

Birlikte olduklarında, birbirlerine olumsuz enerjiler geçiren arkadaşlar vardır. Bazen sert eleştiriler buna neden olur. Bu tür zehirli arkadaşlıklarda dedikodu, entrika ve diğer kişilere iftira atmak gibi eylemler özgürlük olarak algılanır. Bu kişiler, başkalarını küçümseyen ortak bir bakış açısını paylaşmaktadır. Birbirlerinin bu tür tutumlarını desteklerler, bu da onları birleştirir.

Diğer durumlarda ise iltifatlar havada uçuşabilir. Bu kişilerin arayışı, ağlayacak bir omuz bulmak değildir. Yaptıkları şey, en talihsiz kurbanın kim olduğunu görmek için sürekli savaşmaktır. Birbirlerini sürekli olarak mağdur ederler, çünkü bundan beslenirler. Aslında hayattaki zorlukları biliyorlar ve sürekli bu konudan yakınıyorlar fakat bu zorlukların üstesinden gelmek için herhangi bir istek de göstermiyorlar. Yaptıkları şey bunun tam tersi; bu kişiler aslında kendi yaralarını seviyor, birbirlerinin yaralarıyla da ilgileniyorlar, ancak bu yaraları tamamen iyileştirmek istemiyorlar.

Karşılık yoktur

Sağlıklı bir arkadaşlık, karşılıklı değerler üzerine kuruludur ve bir dengeye sahiptir.

Ancak bazı kişiler, sırf bir şeyler isteyebilmek veya talep edebilmek adına arkadaşlıklarına özen gösterir. Bu kişiler, her zaman için başkalarının yardımına ihtiyaç duyar. İnsanlar da bu ihtiyaca karşılık verir. Birçok durumda bu toksik kişiler, içinde oldukları durumu fark edemezler; çünkü ben merkezci tutumları buna engel olur. Karşılık bulamama durumu kendini şu şekilde gösterebilir: Mesela bir taraf sürekli konuşurken diğer taraf sadece dinlemekle yetinir. Ya da, bir taraf kendi problemlerini sürekli olarak her şeyin üstünde görür ve bu nedenle önceliği olduğunu sanır. Ancak diğer tarafın başı dertte olduğunda asla onun yanında olmaz. Bu kişi, ancak her şey yolunda olduğunda ve iyiye gittiğinde sizin yanınızdadır.

Toksik bir ilişki verdiğinden daha fazlasını sizden alır. Açıkçası arkadaşlıkla herhangi bir ilgisi yoktur. Belki de karşılıklı bir yakınlık veya sevgi gerçekten de vardır; fakat ilişkinin yapısı ve yaşanma şekli her iki kişiye de zarar verir. Problem yaratan tek kişi karşı taraf değildir; bu tür bir ilişkinin devam etmesine pasif bir şekilde izin veren kişi de bu durumdan sorumludur.

İnsanlarla vakit geçirdiğinizde o insanlardan etkilenirsiniz ve bir şekilde onlara benzemeye başlarsınız. Eğer amacınız daha iyi olmak, büyümek ve kendi ruh sağlığınızı korumak ise, ilişki kuracağınız kişileri seçerken daha dikkatli davranmalısınız.

Ana görsel Amèlie Fontaine’nin izniyle kullanılmıştır.