Stres ve Huzursuz Bağırsak Sendromu Arasındaki İlişki

Yazan ve doğrulayan psikolog Gema Sánchez Cuevas

Tarafından yazılmıştır Valeria Sabater

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Sayıları gün geçtikçe artan testler ve klinik çalışmalar stres ve huzursuz bağırsak sendromu (IBS) arasında bir ilişki olduğunu gösteriyor. Mide ve bağırsaklarla ilgili bu durum çoğunluğu kadın olmak üzere nüfusun yaklaşık yüzde 10’unu etkiliyor. Duyguları yönetmek için geliştirilebilecek psikolojik stratejiler huzursuz bağırsak sendromu olan kişilerin hayat kalitelerini gerçek anlamda artırabilir.

Hala stresin neden bu kadar büyük ölçüde bağırsak sağlığımızı etkilediğini tam olarak anlamış değiliz. Ancak Albany’de New York State Üniversitesinde yapılan çalışmaya benzer çalışmaların sonuçları oldukça ilginç.

Anksiyete bozukluğu olan insanların yüzde 60’ından fazlası aynı zamanda huzursuz bağırsak sendromundan da muzdarip. Bilim adamları bu durumun, beyin ve bağırsak arasındaki karmaşık biyolojik ilişkiyi ortaya koyan örneklerden biri olduğuna inanıyorlar.

İspanyol Gastroentroloji Birliğine göre, huzursuz bağırsak sendromu kliniklere gelen hastalarda en fazla rastlanan fonksiyonel sindirim bozukluğu.

Bu hastalık aynı zamanda en yaygın sindirim sorunu. Pek çok hasta doktor doktor geziyor ve buna rağmen etkili bir çözüm bulamıyorlar. Bu yüzden de psikolojik etkeni hesaba katmak özellikle önem taşıyor. Diyet ve ilaçların yanı sıra hastalığa yeni bir perspektiften bakılması umarız etkili bir tedavi planının hazırlanmasına yardımcı olur.

Stres ve huzursuz bağırsak sendromu arasındaki ilişki

Tıbbi cemiyet, stres ve huzursuz bağırsak sendromu arasındaki ilişkiyi kabul etmeye artık daha sıcak bakıyor. Psikolojik etkenlerin bozukluğu şiddetlendirdiğini ancak yardımcı etkenlerden biri olmadığını düşünenler var. Böyle bir durumda stres sindirim sisteminin kasılmalarını ve hareketliliğini anormal biçimde artırıyor olabilir.

Bazı uzmanlar ise duygusal ve psikolojik sorunlarımızın bağışıklık sistemimizi etkilediğini söyleyen teoriye inanıyorlar. Vücudumuzun doğal bağışıklığı o kadar değişken ki bağırsak mukozasında iltihaplanmaya sebep oluyor. Değişiklikler huzursuz bağırsak sendromunun belirtilerinde kendilerini gösteriyorlar. Huzursuz bağırsak sendromunun (huzursuz bağırsak sendromu) en yaygın belirtilerine bir göz atalım:

• Karın bölgesinde keskin, ağrılı kramplar. Bu ağrının şiddeti hafif veya orta olabilir ve birkaç saat sürebilir.
• Hasta bazen kabızlık sorunu yaşar bazen de ishal olur.
• Sürekli gaz
• Hızlıca doymak. Hasta çok az yemek yedikten sonra kendini tok hisseder.
• Mide bulantısı, kusma ve göğüs bölgesinde yanma hissi.

Huzursuz bağırsak sendromuna ne iyi gelir?

Stres ve huzursuz bağırsak sendromu arasında bir ilişki olduğundan eminiz. Huzursuz bağırsak sendromunun ana sebebi stres mi yoksa sadece bozukluğun şiddetini mi artırıyor, henüz bunu bilmiyoruz. Ancak birbirleriyle ilişkili oldukları kanıtlanan belli bazı etkenler var.

Genetik özellikler sendromun yaygın olarak görülmesinde rol oynuyorlar. Başka bir deyişle, eğer annenizde huzursuz bağırsak sendromu varsa ve siz de bir kadınsanız, sizin huzursuz bağırsak sendromuna yakalanma riskiniz artmış oluyor.

Belli bir diyeti takip etmeniz huzursuz bağırsak sendromuna iyi geldiğini de biliyoruz. Yani eğer doktorun tavsiyelerine uyarsanız, kendinizi stresten uzak tutarsanız, hayat kaliteniz artacaktır. Ayrıca huzursuz bağırsak sendromunun bir kişinin hayatını gerçekten kısıtlayabileceğini de unutmayın. Sosyal aktiviteleri kaçırmak zorunda kalabilirler hatta bazen işe bile gidemezler. Duyarlı olunmasını ve daha fazla tanınmayı hak eden sessiz bir ağrıdır.

Huzursuz bağırsak sendromuna iyi gelebilecek tavsiyeler

Bağırsağınızın duygusal bir barometre gibi çalıştığının farkında olmanız önemlidir. Beyninizde endişe yaratan her şey aynı zamanda bağırsak mukozanızı da etkiler. Stres ve anksiyete bağırsak iltihaplanmasını, bağırsak hareketliliğini ve sağlığınızın tümünü etkiler.

• Bu yüzden, stresinizi daha iyi yönetmeye çalışmanız çok iyi olur. Önceliklerinizi netleştirin. İhtiyaçlarınızın neler olduğunu hatırlayın. Kendinize zaman tanıyın ve uygun nefes ve gevşeme tekniklerini kullanın.
• Fiziksel egzersiz de bağırsak sağlığınızı önemli ölçüde iyileştirecek başka bir etkendir. Stres ve huzursuz bağırsak sendromu arasındaki bu kesin ilişkinin ışığında, egzersizin önemini hiçbir zaman es geçmemelisiniz. Yürüyüşe gitmek gibi basit bir egzersiz bile büyük fayda sağlayabilir.
• FODMAP’i (ince bağırsaklar tarafından emilimi zor olan karbonhidrat türleri) düşük yiyecekler yiyin (basit şeker, süt ürünleri ve buğday).
• İşlenmiş gıda, yağ ve kafein tüketiminizi azaltın.
• Bol su için.
• Yavaş yemek yiyin. Günde 5 kez azar azar yemek yemek daha uygundur.
• Probiyotik ve prebiyotik yiyecekler tüketin.

Sizinle paylaştığımız bilgiler oldukça önemli çünkü gün geçtikçe daha fazla sayıda kişi huzursuz bağırsak sendromuna yakalanıyor. İlaç almaya başlamadan önce her zaman sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmeyi denemek en iyisidir. Stresinizi yönetmeniz, dinlenmek için kendinize zaman ayırmanız, sağlıklı beslenmeniz ve gevşeme tekniklerine başvurmanız her gün kendinizi daha iyi hissetmenize yardımcı olabilir.