Sorumluluk Duygusu ve Öz Disiplin: Başarıya Giden Yol

Yazan ve doğrulayan psikolog Valeria Sabater

Tarafından yazılmıştır Valeria Sabater

Son Güncelleme: 14 Aralık, 2021

İnsanın psikolojik özellikleri arasında yer alan sorumluluk duygusu sahibi olma ya da titiz davranma ile ilgili neler biliyoruz? İnsan kaynakları ve kişilik teorileri açısından değerlendirildiğinde bu özelliğin başarı ve bizi büyük hedeflere götüren ilginç detaylarla ilişkilendirmesi yaygın olarak görülen bir yaklaşımdır.

Peki bu ne kadar doğrudur? Yani sorumluluk duygusu sahibi insanlar inkar edilemez bir yeterliliğe mi sahiptirler? Bu sorunun cevabı evet gibi görünüyor. Meşhur How Children Succeed: Grit, Curiosity, and the Hidden Power of Character adlı kitabın yazarı Paul Tough gibi araştırmacılar, bu özelliğin hayati derecede önemli hedeflerine ulaşmayı başaran kişilerde görüldüğünün altını çizmektedirler.

Ancak bu tür özellikleri rahatsızlık verici olarak bulan insanlar da vardır. Bu tarz insanların mükemmeliyetçi ve sınırlarını sürekli olarak zorlayan kişiliğe sahip oldukları için güvenilmez oldukları düşünülür. Sorumluluk duygusu ve titizlik, baştan savma ve hata yapma şansı vermeyen ve hatta işleri geciktirme lüksü dahi bırakmayan bir özelliktir. Titiz insanlar başkalarının gözünde işlerine bağımlı ve başarıya olan düşkünlükleri kimi zaman aşırı olan kişiler olarak görülürler.

Popüler kültürün bu kişiliğe sahip insanları belirli derecede olumsuz bir filtre ile gördüğü bir gerçektir. Ancak konunun detaylarını incelediğimizde hoş sürprizlerle karşı karşıya kalabiliriz.

Sorumluluk Duygusu Nasıl Bir Kişilik Özelliğidir?

Bir kişilik özelliği olarak sorumluluk duygusu ile ilgili çalışmalar ilerledikçe özellikle bir noktanın ön olana çıktığı dikkat çeker. Bu özellik günlük hayatta oldukça faydalı olduğu için arzu edilen bir kişilik özelliği olarak görülmektedir. Illionis Üniversitesinden psikolog Brent Walter Roberts tarafından yapılan çalışma ve benzerleri, aslında yaşam kalitesi ile ilgili bir konuyla karşı karşı olduğumuzu göstermektedir.

Bunun da ötesinde kurumsal ve kişisel gelişim senaryolarının pek çoğunda sorumluluk duygusu, yaşam boyunca başarılı olmak için temel faktörler arasında görülmektedir. Acaba bu özelliği fazla mı abartıyoruz? Eğer konuyu biraz daha detaylı bir şekilde inceleyecek olursak fazla abartıdan çok oldukça ilginç detayların olduğunu keşfederiz.

Azim

Pennsylvania Üniversitesinden psikolog Angela Duckworth, insanların başarıya nasıl ulaştıkları konusunda Grit: The Power of Passion and Perseverance adlı kitabı kaleme almıştır. Bu kitapta yazar bizlere çok ilginç bir şeyden bahsetmektedir. Duckworth’e göre yetenek ve zeka, insanoğlunun mutluluk ya da başarıyı mutlak bir biçimde elde etmesi için geçerli iki faktör değildir.

Aslında mutluluk ve yaşamdan tatmin olma konusunda en üst noktaya ulaşma konusunda bize en fazla yardımcı olan özelliklerden biri sorumluluk duygusudur. Bu bağlamda, başarıya odaklanmak ve hedeflere ulaşmak için her gün çalışmak anlamına gelen azim bu özelliğin ayrılmaz bir parçasıdır.

Benzer şekilde sorumluluk sahibi ve titiz insanlar, hem kendileri hem de hedefleri ile ilgili olarak yüksek düzeyde otokontrole, beceriye ve sorumluluğa sahip  kişilerdir. Tüm bu alanlar başarıya uzanan gerçek yollardır.

Planlama ve Sorumluluk Duygusu

Sorumluluk duygusu ile hareket etmek düşüncesizce davranmanın tam tersidir. Bu kişilik özelliğe sahip olan bir insan hiçbir zaman düşünmeden hareket etmez ya da hiçbir şeyi şansa bırakmaz. Bu tip insanlar planlamacı, hep daha iyisini isteyen, mükemmeliyetçi ve kolay bir biçimde elde edilebilecek mantıklı günlük hedeflere sahiptirler.

Benzer şekilde hayatlarının her alanında kendi sorumluluklarını alırlar ve her zaman için ellerinden gelenin en iyisini vermeye çalışırlar.

İstikrar ve Yeterlilik

Sorumluluk duygusunu taşıyan insanlar gayretli ve titizdirler. Bir problemle karşı karşıya kaldıklarında serinkanlılıklarını kaybetmez ve tüm dikkatlerini çözüm üretmeye verirler.

Bir hata yaptıklarında çok nadir olarak moralleri düşer. Her zaman için istikrarlı ve hayal kırıklıklarına karşı son derece dirençlidirler. Bu sayede hatalarından dersler çıkarır ve başarıya ulaşana kadar yeni yollar ve yöntemler denemekten vazgeçmezler.

Başkalarının Gördükleri Önemlidir

Başkalarına verdiğimiz imaj bir noktaya kadar kim olduğumuzu tanımlar. Bu durum, sorumluluk duygusu taşıyan insanlar için de geçerlidir.

Bu özelliğe sahip kişiler kendilerini işini bilen ve yetkin kadınlar ve erkekler olarak görürler. Diğer insanlara da bu özelliklerini göstermek isterler.

Dikkat ve İtina Sanatı

İtina sanatı, en etkili ve başarılı kararların verilmesi için çok değerli bir araçtır. Bunun gibi bir özellik, sorumluluk duygusu taşıma ve titiz olma sayesinde elde edilebilir. Böylece kişi yeteneklerini doğru bir biçimde ve dikkatlice sergileyebilir. Peki bunun anlamı nedir? Bunun anlamı, bir sonuca varmadan önce konunun her açıdan değerlendirilmesi ve her değişkenin dikkate alınması demektir.

Acele etmek hiçbir zaman fayda sağlamaz. O yüzden en ideal davranış biçimi sakin olmak ve harekete geçmeden önce etraflıca düşünmektir.

Sorumluluk Duygusu ve Öz Disiplin

Sorumluluk duygusuna sahip olmanın her zaman için öz disiplinle bir arada bulunduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Aynı rutinleri takip etmek, günlük hedefler belirlemek, her gün biraz daha ileriye gitmek, kapasiteyi zorlamak ve otokontrol içinde hareket etmek şüphesiz kişiliğin üzerine oturduğu temel dayanak noktalarıdır.

Kişisel Bakım Önemlidir

Sorumluluk duygusu yüksek bir insanı tanımlayacak bir şey varsa o da tutarlılıktır. Yüksek kişisel disiplin sadece iş hayatı ile sınırlı kalmaz, aynı zamanda kişinin hedeflerine ve amaçlarına ulaşmak için duyduğu arzuya da yansır. Bu insanlar için kişisel bakım çok önemlidir. Kaliteli bir yaşam sürmek ve ilişkilerine gereken önemi vermek dikkat ettikleri konular arasında yer alır. Dolu dolu yaşanan bir hayat disiplin ve her zaman en belirleyici olan detayları gözden kaçırmamayı da gerektirir.

Sonuç olarak, sorumluluk duygusuna sahip olmak öncelikle iç kontrol ile tanımlanabilir. Yani insan ne zaman içinde bulunduğu her durumu kendi yetenekleri, çabaları ve kararları doğrultusunda kontrol altına almaya çalışırsa, o zaman çok büyük bir varoluşsal tatmin duygusu hissedecektir.

Diğer taraftan, pek çok kişisel özelliği çabalayarak edinebileceğimizi de aklımızdan çıkarmamamız gerekir. Yani aslında hiçbir şey için geç kalmış sayılmayız.