Sevdiği Birinin Ölümü Bir Çocuğa Nasıl ve Ne Zaman Söylenmeli?

Yazan ve doğrulayan psikolog Sergio De Dios González

Tarafından yazılmıştır Laura Reguera

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Hayat dediğimiz o harika ve eşsiz şey bir gün son bulacak. Bu kaçınılmaz sonumuz. Ölüm sevdiğimiz birini bulduğunda, tüm hayatımız yerle bir olur. Bu zor durum, bir çocuğa sevdiği birinin ölümünü haber vermek zorundaysanız daha da karmaşık bir hal alabilir.

Bu durum, sonsuz gibi görünen bir dizi negatif düşüncenin ve endişenin aklınıza hücum etmesine sebep olur. Bu kötü haberi gençlere nasıl vereceğinizi düşünmenin sebep olduğu anksiyete, ölümün getirdiği mutsuzluğa eklenir. Sevimsiz bir iş olsa da, bu görevi herkes için en iyisi olacak şekilde yerine getirebiliriz. Bunu nasıl yapacağınızı öğrenmek için okumaya devam edin…

“Ölüm, korkmamız gereken bir şey değildir. Bizim var olduğumuz yerde ölüm yoktur. Ölüm var olduğunda ise biz olmayacağız.”

– Antonio Machado

Bir çocuğa sevdiği birinin ölüm haberini vermek: yas tutma sürecinin hayati bir parçası

Sizin için önemli olan biri vefat ettiğinde şoka girersiniz ve kendinizi dışarıya kapatırsınız. Haberin etkisi size sert bir tokat atar ve bu da yeni bir gerçeklik kurabilmenizi güçleştirir. Gerçek şu ki, kaybettiğiniz kişiyi bir daha hiç göremeyecek, sesini duyamayacaksınız. Başlangıçta bu normaldir. Ancak zamanla bu kişinin artık sizinle birlikte olmadığı gerçeğini kabul etmeniz ve hayatınıza devam etmeniz gerekir.

Bu, artık onları sevmediğiniz anlamına gelmiyor. Basitçe, hayatınızda geldiğiniz noktada kaybettiğiniz kişilerin gidişini kabul edebildiğiniz anlamına geliyor. Alınan haber karşısında keder hissedilmediğinde ya da keder yanlış geliştiğinde ortaya bir sorun çıkar. Asıl o zaman durum karmaşık bir hal alabilir ya da patolojik bir boyuta ulaşabilir ve hayatınız önemli derecede etkilenebilir.

“Ölüm aslında yoktur, insanlar yalnızca unutulduklarında ölürler. Beni hatırlayabilirseniz, her zaman sizinle birlikte olurum.”

– Isabel Allende

Aynı şeyler çocuklar için de geçerli. Sevdikleri birinin ölümünü onlara nasıl söyleyeceğinizi bilmiyor olsanız da, olanları bilmeleri ve kendi yas süreçlerinden geçmeleri çok önemlidir. Bir vefat haberini öğrenmeleri, kederlerinin onları boğacak bir okyanusa dönüşmesi anlamına gelmiyor.

Ayrıca, bu şekilde uyuşturucu kullanımı, akıl karışıklığı, öz saygı eksikliği, düşük performans, riskli cinsel davranışlar, intihar girişimi ya da erken yaşta gebelik gibi sorunların önüne geçebilirsiniz.

Bir çocuğa sevdiği birinin ölüm haberini vermenin önemi

Gerçek şu ki, başlangıçta çekilecek acıları önlemek için bu konuyu açmaktan kaçınmak bir hatadır. Çocuklar harika gözlemcilerdir ve bir şeylerin yolunda gitmediğini hemen anlayabilirler. Çocuklara yalan söylemek yalnızca size olan güvenlerini sarsacak ve kendinlerini değersiz hissetmelerine sebep olacaktır. Ayrıca, daha önce soru sorabildikleri ve kendilerini ifade edebildikleri bir ortamda kendilerini garip ve güvensiz hissetmelerine neden olacaktır.

Ayrıca, bu hayatın sonu hakkında yanlış fikirler edinmelerine sebep olabileceği gibi kendilerini suçlu hissetmelerine de sebep olabilir. Çocuklarınızla ölüm hakkında konuşmak, bu konu hakkında gerçekte nasıl hissettiklerini, duydukları kaygı ve endişeleri daha iyi anlayabilmenizi sağlayacak. Çocuklarınıza yardımcı olurken sizi yönlendirecek olan da bu bilgiler olacak. Bu bilgilerin eksikliği, çocuğunuza nasıl yardım edebileceğinizi anlamak konusunda işinizi zorlaştırır.

“Beklenmedik olanı beklemeli ve kabul edilemez olanı kabul etmelisiniz. Ölüm nedir? Hala hayatın ne olduğunu bilmiyorsak ölümün özünü bulmanın derdine nasıl düşebiliriz ki?

– Konfüçyüs

Bu nedenle, bu konuda hakkında başka herhangi bir gündelik meseleden bahsediyormuş gibi konuşmak çok önemlidir. Şurası kesin ki, çocuklarımızın yakın bir gelecekte bu süreçle baş etmeleri gerekecek. Hayattaki bütün diğer karmaşık durumlarda olduğu gibi, ölümden bahsetmekten kaçınmak da çözüm değil.

Büyük an: çocuğa ölüm haberini vermek

Artık bu haberi vermekten kaçınmanın çözüm olmadığını biliyorsunuz. Peki… onlara bu haberi kim verecek? Onlarla kim konuşacak? Bunu yapmak için en iyi zaman hangisi? Ve hepsinden önemlisi, onlara ne söyleyeceksiniz ve nasıl söyleyeceksiniz? Bu soruları yanıtlayabilmek için hepsine teker teker bir göz atalım.

İlk olarak, çocuğun ebeveynlerinin ya da diğer yakın aile üyelerinin çocuğa ölüm haberini verme görevini üstlenmesi en iyisidir. Çocuğun kendini güvende hissetmesi ve haberi veren kişiye güvenmesi çok önemlidir. Bu şekilde, sormak istediği soruları sorabilecekler ve siz de verdiğiniz cevaplarla onlara yardım edebileceksiniz. Bunu yapmak için çocuklarla en kısa zamanda konuşmalısınız… Kaçınılmaz olanı ertelemek hiçbir zaman yardımcı olmaz!

Belki size cevabını bilmediğiniz sorular sorarlar. Onlara bu sorunun cevabını bilmediğinizi veya sizin de aynı soruları sorduğunuzu söylemenizde bir sakınca yok. Sorularına bir cevap bulduklarında sizinle paylaşacaklar ve bu konular hakkında birlikte konuşabileceksiniz.

Haber verilirken yapılması ve yapılmaması gerekenler

Sakin, çocuğunuzun aşina olduğu ve güvende hissedeceği bir yer seçmek önemlidir. Bu yeri bulduğunuzda, söyleyecekleriniz çocuğun yaşına uygun olmalı; yani, üstü kapalı sözlerden veya soyut açıklamalardan kaçınmalısınız. Çok fazla detay vermek de yardımcı olmayacaktır. Son olarak, bir çocuğa sevdiği birinin ölüm haberini verirken kullanmamanız gereken bir dizi ifade var:

• “O çok uzaklara gitti” ya da “O şimdi cennette.” Bu ifadeler çocuğun durumu kavrayamamasına ya da terk edilmiş hissetmesine neden olabilir.
• “Bu Allah’ın takdiri.” Bu çocuğunuzun ölümden Allah’ı sorumlu tutmasına ve sevdiklerinin artık yanında olmaması konusunda Allah’ı suçlamasına sebep olabilir.
• “Önemli değil, acı çekmedi. Uykusunda öldü.” Bu çocuğunuzun uyumaktan korkmasına sebep olabilir.
• “Zaten çok hastaydı.” Bu çocuğun her hastalığın ölümüne sebep olabileceğini düşünmesine sebep olabilir.

Bir çocuğa sevdiği birinin ölüm haberini verirken bütün bunları aklınızda bulundurmanız çok önemlidir. Unutmayın ki bu zor bir görev ve ölüm evin içinde daha normal bir konu haline geldiğinde sevilen birinin vefatı hakkında konuşmak daha kolay hale gelecektir.