Premack İlkesi İzolasyonu Daha Dayanılabilir Hale Getirebilir
Yazan ve doğrulayan psikolog Valeria Sabater
Premack ilkesi izolasyonu birkaç farklı sebepten daha dayanılabilir hale getirebilir. Öncelikle, verimliliğinizi arttırmak ve daha iyi davranış kalıpları oluşturmanıza yardımcı olmak için ideal bir psikolojik araçtır. İkincisi ise, hayatınızın sayısız alanına uygulanabilir.
Bu istisnai durumda birçok insan her gün birçok farklı şey yapmak için çaba gösterir haldedir. Egzersiz yapan, yemek yapan ya da çalışan arkadaşlarınızı, tanıdıklarınızı ve fenomenleri büyük ihtimalle sosyal medyada görüyorsunuz.
Hepimizin izolasyon ile farklı şekillerde başa çıkıyor olduğu aşikar. Herkes zamanını kendi istediği şekilde kullanıyor. Evinizi haftanın beş günü tekrar dekore etmek ne kadar kabul edilirse uyumak da o kadar kabul edilebilir.
Ancak bu izolasyon sırasında Premack ilkesi hem ilginç, hem de faydalı. Bunun neden olduğunu keşfetmek için okumaya devam edin!
Premack İlkesi İzolasyonu Daha Dayanılabilir Hale Getirebilir
Premack ilkesinin izolasyonu neden daha dayanılabilir hale getirebileceği konusunun derinlerine dalmadan önce bu teorinin ne ile ilgili olduğunu, ve nereden ortaya çıktığını açıklığa kavuşturmamız gerekli. Bu yaklaşım psikolog B.F. Skinner’ın edimsel ya da araçsal koşullandırma konseptlerinden ilham almıştır.
Fikirleri basit bir önerme üzerinden temellenir: insanlar ve hayvanların bir şeyleri yapma, ya da yapmayı durdurma nedenleri ya onları motive eden, ya da bu davranışın kaybolmasına neden olan psikolojik bir boyuta dayanır.
Şu şekilde bir örnek verilebilir: “Almanca çalışmayı bıraktım çünkü bu beni sıktı. Şimdi ise bazı belirli yayın platformlarında giderek daha fazla zaman harcıyorum çünkü dizileri çok seviyorum.”
Eh, Premack ilkesinin yapmayı amaçladığı şeylerden bir tanesi motive edilmiş davranışlarımızı bir dürtü gibi hareket ettirmektir, ki daha az ilginç olan şeyleri yapabilelim. Diğer bir deyişle, dizilere olan sevgimi her gün Almanca çalışmak için bir ödül mekanizması olarak kullanabilirim. Bu teknik sık sık davranışları değiştirmek ve hatta bağımlılıklar ya da fobileri tedavi etmek için kullanılır.
Aşağıda, Premack ilkesi yoluyla izolasyonu nasıl daha katlanabilir hale getirebilirsiniz, bunun yollarını keşfedeceksiniz.
Zamanı Organize Etmek ve Rutinler Oluşturmak İçin Premack İlkesi
İzolasyon sürecini yönetmeye ilişkin önerilerden bir tanesi rutinler oluşturma ihtiyacıdır. Zamanınızı, hem yükümlülükleriniz hem de keyifli aktiviteler için yeterince zamanınız olduğundan emin olacak şekilde düzenlemeye çalışmalısınız.
- Eğer programınızı motive edici ve pozitif görevlerinizi o kadar fazla sevmediğiniz görevleriniz ile birbirlerini takip edecek şekilde organize ederseniz Premack ilkesi izolasyonu daha dayanılabilir hale getirebilir.
- Örneğin, bir gün uyandığınızda kendinizi kayıtsız hissedebilirsiniz. Bu olduğunda, ev işlerinizi yapmak istemeyebilirsiniz.
- Bu durumda, Premack ilkesi doğrultusunda, yapmanız gereken ideal şey aslında istemediğiniz aktiviteyi yaparak gününüze başlayıp, eğer bu görev üzerinde bir buçuk saatinizi harcarsanız kendinizi kaptırmış olduğunuz dizinin bir sonraki sezonunu izleyebileceğinizi bilmelisiniz.
Aynı şey evden çalışıyorsanız da geçerlidir. Güne çalışarak başlamanız gerekse bile kendinize birkaç saat içerisinde bir ara verip daha hoş bir şey yapabileceğiniz konusunda söz verebilirsiniz.
Premack İlkesi ve Yemek Yemek
İzolasyon sırasında sağlıksız yiyecekler atıştırmaya başlama ve yediklerinize dikkat etmeme olasılığınız daha fazladır. Anksiyetenizi azaltmaya yardımcı olması için sağlıksız atıştırmalıklar yemeye başlayabilirsiniz.
Premack ilkesi izolasyonu daha katlanılabilir hale getirebilir ve yeme alışkanlıklarınız açısından da çok faydalı olabilir. Bir örnek vermek gerekirse:
- Her aç hissettiğinizde ya da bir atıştırmalık istediğinizde şunu yapın. Bir elma, ve ayrıca gerçekten yemek istemiş olduğunuz atıştırmalığı alın (mesela bir brownie).
- Öncelikle, daha az iştah açıcı olan şeyi (elma) yiyin ve sonrasında diğerini yiyin. Bu durumda, elmaların son derece doyurucu olduğunu da göz önüne alarak, diğer atıştırmalığı artık yemek istememe ihtimaliniz son derece yüksektir.
Premack İlkesi Çocuklar İle Geçirilen İzolasyonu Daha Başa Çıkılabilir Hale Getirebilir
Premack ilkesi çocuklarınızla geçirdiğiniz bir izolasyonu daha dayanılabilir hale getirebilir çünkü onların okul için yapacakları çalışmalarda daha fazla başarı elde etmelerini sağlayabilir. Bu, şu şekilde gerçekleşebilir:
- Çocukların 40 ila 45 dakika arasında değişen bir dikkat aralığı vardır.
- İdeal olan şey güne en nefret ettikleri ya da en zor buldukları (mesela matematik) görevler ile başlamaktır. Ancak, bunu 45 dakika sonra bir ara verip birkaç dakika boyunca keyifli bir şey yapacaklarını bilerek yapabilirler. En iyisi sabahları akademik aktivitelere odaklanmak, serbest zaman faaliyetlerini ise öğleden sonraya bırakmaktır.
Ancak, sabah ödev yaptıkları saatler arasında hoşlarına giden kısa aktiviteler yapmalarına izin verebilirsiniz.
Görebileceğiniz üzere, bu strateji olumlu pekiştiricilerin kullanımı üzerine kurulmuştur. İzolasyon sırasında ihtiyacınız olan şey tam olarak bu olabilir. Bugün bu ilkeyi deneyin!
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.