Patolojik Narsisizm ve Üç Maskesi

Patolojik narsisizm maskeleri narsisistlerin niyetlerini ve gerçek durumlarını gizlemek için kullandıkları manipülasyon mekanizmalarıdır. Başka insanların onları burnu havada ve küstah gibi görmelerini istemezler. Bu nedenle bu mekanizmaların ardına saklanırlar. Bazen bu işe yarar ve etraflarındaki insanların aklını karıştırır.

Narsisizm insanın kendi özelliklerine itibar etmesi ve bu özelliklere karşı egoist bir hayranlık duymasıdır. Öyleyse, patolojik narsisizm bir kişinin kendi özelliklerini gözünde büyütmesi ve başka insanların hayranlığına aşırı bir biçimde ihtiyaç duymasıdır. Bu patolojinin kalbinde yatan şey ise bilinç dışı bir kendini sevmeme durumudur.

“Postmodernizm, narsisist bir kendine hizmet ile sürekli değişen kaygısız kombinasyonlara dayalı, kişinin bireyselleşmesine uzanan yoldaki bir adımdan ibarettir.”

– G. Lipovetsky

Çarpık bir narsisizme sahip olan kişiler son derece tahrip edici olabilir. Kendilerini gösterme istekleriyle diğerlerine karşı manipülatif, acımasız veya istismarcı olurlar. Bunu bilinçli bir biçimde yapmazlar. Davranışları konusunda kendilerini kandırırlar. Kendileri ve başkalarını aşırı gururlu olmadıklarına dair ikna etmek için bu maskeleri yaratırlar. En tipik üç vaka şöyledir:

1. Sahte kişisel gelişim

Sahte kişisel gelişim, patolojik narsisistlerin kullandığı maskelerden biridir. Sadece insanlarda hayranlık, kıskançlık veya itaat uyandırmak amacıyla ilerlemek ve gelişmek için inisiyatif almaktan oluşur. Bu, daha iyi bir insan olmak için samimi bir gayret değildir.

Patolojik narsisizmin bir ayırt edici özelliği, uzmanların “koşullu özgüven” adını verdikleri bir özgüven şekli olmasıdır. Bu, öz değere dair hislerin samimi bir kendini sevmeden kaynaklanmadığı anlamına gelir. Bunun yerine, başkalarının verdiği değere dayanmaktadır.

Aslında, bu tip insanlar bir amaç uğruna olabileceklerinin en iyisi olmaya çalışırlar. Nihai amaçları kendi isteklerini diğer insanlara kabul ettirmektir. Diğer insanların onların planlarına uymalarını ya da kendilerini onlardan düşük hissetmelerini isterler. Bu maskeyi ele veren şey onu giyenlerin sürekli ve insan içinde gelişimleriyle ilgili böbürlenmeleridir. Ayrıca insanlar onları fark etmez veya yeterince övmezse yakınırlar.

2. Fedakarlık

Bu patolojik narsisizmin en aldatıcı maskelerinden biridir. Birine “yardım” etmek için kendinize ait olmayan birçok sorumluluk üstlenmekle ilgilidir. Bu davranışta bulunan insanlar kendilerini ayrıcalıklardan mahrum bırakacak ve başkaları için zorluk altına girecek kadar ileri gidebilirler.

Sorun ise gerçek niyetlerinin insanlara iyilik yapmak olmamasıdır. Amaçları başkalarını onlara bağımlı hale getirerek yetki kazanmaktır. Fedakarlık onların bu kibarlık ve cömertlik bayrağını taşımalarını sağlar. Fakat, aslında çok daha bencil bir amacı örtbas etmektedirler. Asıl istedikleri şey kendilerini iyi göstermektir.

Aynı ilk maskede olduğu gibi bu maske de kolaylıkla düşürülebilir. Bu maskeyi takan narsist birey çok geçmeden size sizin için neler yaptığını her gün hatırlatmaya başlayacaktır. “Yardım” ettiklerini suçlu hissettirmeye çalışarak özel muamele görmeyi talep edecektir. Diğer insanlardan daha üstünmüş gibi davranırlar ve çoğu zaman mağdur rolünü oynarlar.

3. Büyüklük hissi

Patolojik narsistlerin ne kadar yüce olduklarına dair hayalleri vardır. Öncelikle, diğer insanlardan gerçekten daha üstün olduklarını düşünürler. Kendilerini sürekli diğer insanlarla kıyaslarlar ve sonucunda üstün çıktıklarını düşünürler. Daha iyi, fazla toleranslı, fazla yetenekli olduklarına inanırlar ve aslında öyle olmasa bile her şeyde daha iyi olduklarına inanırlar.

Bu tip insanların an ayırt edici kişilik özelliklerinden biri de sinirlenmeye hakları olduğunu düşünmeleridir. Bir diğer deyişle, sinirlenmek için açık çekleri bulunur. Öfkeleri kutsaldır. Eğer patlama noktasına ulaşırlarsa bu diğer insanlar yüzünden olmuştur. Bağırırlarsa bu, onlar kadar iyi bir insana karşı insanların bu kadar adaletsiz davranmalarına tahammül edemedikleri içindir. Sadece haksızlık veya bir başka hayranlık uyandırıcı amaç uğruna gücenirler.

Bazen diğer insanları da bunun doğru olduğuna inandırmayı başarırlar. Bir klasik örnek, sözde gelişim isteğinden ötürü çalışanlarına kötü muamele yapan patronlardır. Bazen koca insan grupları bu büyüklük hayallerinin mağduru olur.

Patolojik narsisizm maskeleri egoyu gizleyecek mekanizmalardır. Narsisistler narsisist görünmek istemezler. Bu yüzden temel kişilik özelliklerini gizlemek için maskeler kullanırlar. Aslında yüreklerinin derinliklerinde, bu insanlar çok acı çekmektedir. Her şeyden önce ihtiyaç duydukları şey yardımdır.