Omega-3: Gelmiş Geçmiş En İyi Sinir Koruyucu
Yazan ve doğrulayan psikolog Gema Sánchez Cuevas
Omega-3 yağ asitleri mükemmel sinir koruyuculardır. Omega-3 beynimizin daha iyi çalışmasını sağlar, depresyonu önler, oksidatif zararı ve iltihabı engeller. Bu önemli bir bilgi çünkü modern beslenme biçimlerimizde bu besin ihmal ediliyor.
İlginç bir bilgi daha, beynimizin yaklaşık %8’i dekosaheksaenoik asitten oluşur (DHA). Bu madde sinir yapımızda hayati bir rol oynar. Ayrıca, araştırmalar omega-3ün en doğru fetüs gelişimi için çok önemli olduğunu ortaya çıkardı. Hamilelik süresince bu bileşeni içinde bulunduran zengin bir beslenme şekli doğrudan bebeğin zekasını ve yüksek bilişsel performansını etkiler.
Fetüs gelişimi boyunca omega-3 eksikliği zayıf beyin gelişimi ve nörobilişsel işlevsizliğe neden olur.
Beynimizin bu tür çoklu doymamış yağ asidine ihtiyacı olması, tesadüf değil. Mesela, beyin gelişimindeki en büyük evrimsel “sıçrama” yaklaşık 200.000 yıl önce meydana geldiğini biliyoruz.
Birden fazla arkeolojik alan, atalarımızın nehirlerin veya denizin yakınında yaşamaya başladıklarını gösteriyor, böylece atalarımız balık yakalayabiliyorlardı. Balık, kabuklu deniz hayvanları ve amfibiyenler açısından zengin olan bu diyet bize beyin gelişimini optimize etmek için daha fazla enerji ve daha iyi besin maddeleri verdi.
Uzmanlar omega-3 yağının “beşikten mezara” kadar beslenmemize dahil etmemiz gereken önemli bir madde olduğu konusunda hemfikir. Hatta büyükannelerimiz bile sık sık balık yememizi tembihler. Omega-3 ün ne olduğunu belki de bilmeyen büyükannelerimiz bu konuda yanılmıyor.
Günümüzde okyanuslarımız ve denizlerimiz gittikçe kirleniyor. Bu, bir zamanlar çok sağlıklı olan birçok yağlı balığın yüksek cıva ve dioksin barındırdığı anlamına geliyor. İyi haber, omega-3’ün fıstık, tohum ve sebze gibi diğer gıdalarda bulunması. Bu gıdalardan daha fazla yemeye başlarsak, beynimiz bize teşekkür edecektir.
Omega-3 daha sağlam ve daha çevik bir beyin demek
Omega-3’ün beynimize etkisi üzerine yapılan çalışmalar daha olumlu olamazdı. Laboratuvar testlerinde, bilim adamları, omega-3 takviyeleri alan farelerin daha iyi beyin esnekliği gösterdiğini keşfetti. Ayrıca, sinir hücreleri arasında daha yüksek bir sinaps seviyesi gösterdikleri gibi daha iyi bağlanabilirliğe de sahipler.
Bilim insanları aynı zamanda bu yağ asitlerinin depresyon ve hafıza kaybı belirtilerini azalttığını da gözlemledi.
Şimdiye kadar bu madde kalp sağlığı açısından yararlı olmasıyla biliniyordu. Bu, iskemik kardiyomiyopatiyi önleyecek her türlü diyet takviyesinin patlamasına neden oldu. Demek ki, beslenme uzmanları hala en iyi seçimin sağlıklı bir beslenme olduğunu söylüyor. “Doğal” seçenekleri seçmemiz gerektiğini söylüyorlar.
Sağlıklı beslenmenin bilmemiz gereken birçok faydası var:
- Omega-3 açısından zengin bir beslenme şekli benimsemek sadece kalp sağlığını desteklemekle kalmaz. Bilim insanları Alzheimer hastaları için faydası olmamasına karşın orta biliş kaybında etkili olduğunu keşfetti.
- Başka bir deyişle omega-3 sinir koruyucu bir etkiye sahip. Tam anlmıyla tedavi edici değil ancak hayat boyu doğru dozda alınırsa yaşlılık döneminde hala diri ve sağlam bir beynimiz olacaktır.
- Omega-3 yağının kısa süreli, sözlü hafıza kayıplarına, dikkat eksikliğine ve bilgi işleme süresinin hızına etki ettiğini biliyoruz.
- Bir diğer ilginç nokta ise, omega-3’ün ruh halimizle olan ilgisi. Omega-3, belirli bir nedenle depresyon belirtilerini azaltabilir (iyileştirmemektedir). Bu tür yağ asidi serotoninin vücuda taşınmasını kolaylaştırır. Fluoksetin (Prozac) ile aynı değildir, ancak maksimum sağlık için uygun kimyasal ve bağlanma süreçlerini kurar.
Sağlıklı bir beyin için merak, ilişkiler ve iyi beslenme önemlidir
İyi bir bellek ve yeni şeyler öğrenme becerisine sahip, sağlıklı, çevik bir beyne sahip olmakla ilgili birçok faktör vardır. Bir dili öğrenmek, bir enstrüman çalmak veya bir ayda okuduğumuz kitap sayısını artırmak yeterli değil. İyi stres yönetimi ve anlamlı ve ödüllendirici ilişkilerin tadını çıkarmak
Bu faktörlere ek olarak beyin sağlığı için gerekli olan bir etken daha var: beslenme şeklimiz. Modern diyetimiz ve süpermarketlerde bulduğumuz sebze, meyve ve yağların türü her zaman istediğimiz kadar sağlıklı değildir. İyi yeme çaba, irade ve biraz bilgelik gerektirir.
Eczanedeki takviyeler, omega-3 eksikliğimizi telafi etmek için yeterli değil. En iyi seçenek, omega-3 açısından zengin gerçek gıdaları yemek ve organik olup olmadığını anlamak gerekir.
İşte omega-3 açısından zengin besinlerin bir listesi:
- Keten tohumu yağı
- Chia tohumları
- Keten tohumu
- Kabak çekirdeği
- Krill yağı
- Zeytinyağı
- Somon
- İstiridyeler
- Yengeç
- Sardalye
- Morina
- Fındık
- Brokoli
- Ispanak
- Soya peyniri
Sağlıklı bir beyin, iyi bir hafıza ve olumlu bir zihin olması bizim tavrımıza bağlı değildir. Aynı zamanda kendimize nasıl baktığımıza ve ne yediğimize de bağlıdır. Sağlığımızın ve mutluluğumuzun uğruna kendimize biraz daha özen gösterelim.
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.