Müzik Terapisi ve Vücudunuza Etkisi

Yazan ve doğrulayan psikolog Laura Rodríguez

Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

Müzik terapisi, müziğin insanlar üzerindeki etkisi ile doğrudan ilişkilidir. Bir düşünün. Hayatınızdaki kaç tane önemli an müzikle ilişkilidir? Kaç tane an müzik sayesinde eşsiz ve özel hale gelmiştir? Müzik evrensel iletişim dilidir.

Müziğin insanların hayatındaki olumlu etkisi epey ortadadır. Bu nedenle müziği tedavisel bir araç olarak kullanmayı akıl etmek çok da zor olmamıştır. Müzik terapi tam olarak kelime anlamını doldurur: hastaları iyileştirmek için müziği terapi aracı olarak kullanmak. Bu makalede bu kavramın üstüne biraz daha eğileceğiz ve müzik terapisinin en önemli tekniklerini açıklayacağız.

Müzik terapisi nedir?

Müzik terapisi müziği ve sesi, tedavisel amaçlara ulaşmak için gerekli iletişim ve bağ kurmak adına kullanan yöntemdir. Müzik terapisinin amacı, çoğu terapi gibi, hastanın sağlığını ve hayat kalitesini fiziksel, duygusal ve bilişsel seviyede artırmaktır. Beyin zedelenmeleri, ölümcül hastalıklar, demans, zihinsel sağlık sorunları ve otizme sahip insanlar özellikle müzik terapisinin etkilerinden yararlanabilir.

1950’de Amerika’dan besteci ve piyanist Paul Nordoff ve İngiliz özel eğitim öğretmeni Clive Robbins, müziği esas alan bir terapi üzerinde birlikte çalışmaya başladı. Ardından Nordoff-Robbins Müzik Terapisi Merkezini kurdular ve burayı nörolojik rehabilitasyona ihtiyaç duyan insanların hayat kalitelerini geliştirmeye adadılar.

“Nordoff-Robbins müzik terapisi, ne kadar hasta ya da engelli olursa olsun herkesin müziğe cevap vereceği inancı üzerine kuruludur. Müziğin eşsiz özellikleri terapi olarak kullanıldığında iletişimi artırabilir, değişimi destekler ve insanların daha verimli ve yaratıcı bir hayat sürmelerini sağlar.”

– Vassiliki Karkou

Müzik terapisi esas teknikleri

Müzik terapistleri bireysel ve grup terapisi için farklı esas teknikler kullanır.

• Enstrümantal doğaçlama. Vaillancourt (2009) enstrümantal doğaçlamayı “müzik enstrümanlarını kişinin kendini spontane bir şekilde ifade etmek için kullanması” olarak tanımlar. Hastaya müzik aleti verilir ve hasta o aleti özgürce kullanır.
• Vokal doğaçlama. Vokal doğaçlama, kişinin kendini ifade etmek için sesini kullanmasıdır. Terapistler hastalarını kelime temelli doğaçlama ya da doğa seslerini taklit etme yolunda yönlendirebilir. Örneğin, bir hasta sesini ve vücudunu bir kuşu, okyanusu, fırtınayı ya da yağmuru taklit etmek için kullanabilir.
• Müzik terapisti hastası için bir şarkı çalabilir ya da bir enstrüman çalıp hastasından benzer sesleri tekrar çalmasını ya da şarkıya eşlik etmesini isteyebilir.
• Hastanın duyularını uyarmak ve açmak için farklı tip müzikler dinleyin.

Müzik terapisinin beyin üzerindeki etkileri nelerdir?

Müzik, beyinde pozitif etkilere sahip belirli bileşenler içerir. Müzik aslında “mutluluk hormonu” olan serotonin salgılanmasını uyarır. Aynı zamanda beyninizin kimyasında da değişiklik yapar ve iyilik hissi yayar.

Bilim insanı Robert Zatorre müzikal algının nöral mekanizmasını tarif etmiştir. Der ki geçmişte dinlediğiniz müzik beyninizin cevabını koşullar. Bu nedenle beyin daha önce duyduğu tüm melodiler hakkında bilgilerden oluşan bir veritabanına sahiptir.

Sonuç olarak Zatorre müzik terapisinin beynin üzerindeki etkilerini aşırı derecede pozitif olarak tanımlar. Kesin olarak bildiğimiz şey şu ki müzik geçmiş nöral bağları uyandırabilir, hatıraları bilinç düzeyinize transfer edebilir.

Bilişsel faydaları

Müzik terapisi aynı zamanda hafıza kaybının geri döndürülmesine de kaykı sağlayabilir çünkü belirli bilişsel bölgeleri, örneğin dil ve dikkat gibi, uyarır.

İspanyol müzisyen Javier Alcántara’ya göre müzikal beceriler ve müzikal hafıza en son kaybedilendir. Bu nedenle müzik terapisinin amaçlarından biri hafızayı ve bilişsel becerileri güçlendirmek/korumaktır. Bu özellikle demans hastaları için geçerlidir.

Duygusal dışavurum

Nordoff Robbins Müzik Terapisi yöntemi, müzik terapisinin insanların bir şeyleri hatırlamasına ve duygularını başka türlü yapamadıkları şekilde ifade etmesine yardım ettiğine inanır.

Bir müzik aleti çalmak kişinin konuşarak ya da yazarak söyleyemediği şeyleri müzik yoluyla ifade etmesine izin verir. Hastalara müzik yapma fırsatı vermek aynı zamanda terapiste hastaların çıkardıkları seslerden ve enstrümana nasıl davrandıklarından hastaların duygusal durumunu anlama imkanı verir.

Bu nedenle uzmanlar müzik terapisini duygusal dışavurum için bu denli güçlü bir araç olarak görür. Öz saygı, motivasyon ve hastaların duygularıyla nasıl başa çıktıklarının üzerinde pozitif bir etkisi vardır.

Müzik, içinde nasıl hissettiğinizi ifade edeceğiniz bir caddedir.

Psikolojik ve kassal etkileri

Araştırmacı John Nida’nın bir çalışmasına göre müzik stresin etkilerini azaltabilir ve nefes alış verişini geliştirip rahatlatır. Çünkü hoş ve çekici sesler ve uyaranlar kullanır.

Sosyalleşme

Müzik terapisi aynı zamanda sözlü dışavurumu artır ve sözsüz iletişim becerilerini geliştirir. Genelde müzik iletişim becerisini uyarır çünkü aktif dinleme, şarkılar arasında duraklama, sıra değiştirme vb. gerektirir.

Bu elementler aynı zamanda günlük hayata ve sosyal ilişkilere de yansır. Bu nedenle bunları müzik terapi sırasında pratik etmek, hastanın dış dünyayla olan ilişkisine yardımcı olacaktır. Müziğin çevrenizle ilişkinizi geliştirme potansiyeli yadsınamaz bir gerçektir. Diğer insanlarla duygusal bağlar kurmanıza ve bu bağları güçlendirmenize yardım eder ve hastaların sosyal beceriler geliştirmesini kolaylaştırır.

Müzik terapisinin etkilerini nerede görebilirsiniz?

Şu an, müzik terapisi en çok aşağıdakiler için kullanılır:

• Yaşlılarda demansın etkisini azaltmak. Daha spesifik olmak gerekirse müzik terapisi dil ve hafıza gibi bilişsel fonksiyonları uyarmaya yardımcı olur.
• Parkinson hastalarında motor fonksiyonların gelişmesi
• Hastaneye yatmış hastaların ağrısını ve anksiyetesini azaltmak.
• Otizm ve Asperger sendromundan muzdarip çocuklar için iletişim becerileri geliştirmek
• Beyin zedelenmesi ardından konuşma becerisinin geri kazanılmasına yardımcı olmak
• Astım ataklarını azaltmak (çocuklarda ve yetişkinlerde)

Sonuç olarak, müzik terapisinin etkilerinin hastaların hayat kalitesine yansıdığını görebilirsiniz çünkü duygusal dışavurum için alternatif bir yol sunar. Müzik terapisi, başarısı sayesinde pek çok farklı alanda hızla popüler hale gelmiştir. Her gün daha fazla terapist müzik terapisinde uzmanlaşmaya ve bu teknikleri hastalarında kullanmaya başlamıştır.

“Müzik, evrene bir ruh, zihne kanat, hayal gücüne hareket ve hayata her şeyi verir.”

– Plato