Medyanın Bizi Manipüle Etmek İçin Kullandığı 10 Strateji

Yazan ve doğrulayan psikolog Sergio De Dios González

Tarafından yazılmıştır Sara Clemente

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

“Medya manipülasyonu” terimi her ne kadar yaygın olarak bilinmese de, bu kıymetli katkısı nedeniyle Sylvain Timsit’e bir teşekkür borçluyuz. 2002 yılında Fransız yazar, siyasi ve ekonomik güçler tarafından halkı manipüle etmek amacıyla medyanın kullandığı 10 stratejiyi içeren bir liste hazırladı. Ve üzerinden 15 yıl geçmesine rağmen, bu liste hala dikkate alınması gereken güçlü argümanlar içerir.

Söz konusu liste, kitle manipülasyon yöntemlerini sıralar. Bu stratejilerin amacı, yazara göre, uysal, itaatkar ve söz dinleyen bireyler yaratmaktır. Bunlara ek olarak medyanın, kapitalizmi, eşitsizliği ve neo-kapitalizmi desteklemek için bu stratejileri kullandığını söyler.

Timsit’in bu yazısı internette birkaç dakika içinde hızla yayıldı. Ve yanlışlıkla Noam Chomsky’ye atfedildi. Yine de, Chomsky’nin düşüncelerine ait işaretler Timsit’in çalışmalarında kesinlikle göze çarpıyor, özellikle de kitle iletişim araçlarının toplumdaki rolüne dair yürütülen kritik analizde.

“Totaliter bir rejimde insanların ne düşündüğü önemli değildir, çünkü hükumet insanları cop kullanarak zorla kontrol edebilir. Ancak insanları zorla kontrol edemediğiniz noktada, insanların ne düşündüğünü kontrol etmeniz gerekir ve bunun standart yolu propagandadır.”

– Noam Chomsky

Timsit’e göre, medyanın kitleleri manipüle etmek için kullandığı 10 strateji:

Dikkati başka yöne çekmek

Dikkati başka yöne çekmek için kullanılan strateji, halkın dikkatini önemli konulardan başka noktalara saptırmakla alakalıdır. Bunu yapmanın bir yolu, haberleri önemsiz konulara dair hikayelerle doldurmaktır. Amaç, insanların aklını karıştırmak ve zihinlerini işgal etmektir. Sonuç, insanların medyanın neden belirli konulardan bahsetmediğini sorgulamayı bırakmasıdır; insanlar gerçek sorunları unutur.

Problem-reaksiyon-çözüm

Ayrıca bakınız: Her Gün Kitap Okumanın 7 Faydası

Değişimi yavaş yavaş gerçekleştirmek

Bu strateji, insanları, sosyal olarak adil olmayan kararları kabul etmelerini sağlayarak yönetir. Püf noktası, bunu yıllar boyunca kademeli olarak, yavaş yavaş yapmaktır.

Örneğin, hedef, oldukça yüksek profile sahip büyük bir şirketin personelinin %80’ini işten çıkarmak olsun diyelim. Medya, şirket hakkında olumsuz haberler yaymakla işe başlar: düşen satışlar, borsada çöküşler, söylentiler, vb. Yavaş yavaş, bir farkındalık yaratılır ve insanları “büyük haber” için hazırlar. Eğer işten çıkarmalar başlangıçta duyurulsaydı, halk arasında kargaşa yaşanırdı.

Ayrıca bakınız: Döngüleri Doğru Bir Biçimde Kapatmayı Öğrenin

Farklılaşmak

Timsit’in medya manipülasyonu listesinde yer alan bir başka strateji, popüler olmayan kararları “gerekli”, “daha iyi bir gelecek için” ya da “kendi iyiliğimiz için” olarak halka sunmaktır. Böylelikle, halkı gerçekten, yaptıkları fedakarlıkların sonradan işlerin önemli ölçüde iyileşmesine neden olacağına inandırırlar.

Böylece vatandaşlar daha düşük bir yaşam kalitesine alışır, bunu normal bir şey olarak görmeye başlarlar. Nihayetinde, insanlar kendilerini şu anki duruma teslim eder ve talep ettikleri haklardan feragat ederler.

İnsanlara çocukmuş gibi davranmak

Medya, halkı ne kadar çok manipüle etmek isterse, onunla o derece çocukmuş gibi konuşur. Sanki insanlar çok zayıf ya da gerçekle baş edebilecek kadar olgun değillermiş gibi, şekerle kaplı argümanlar, karakterler ve tonlamalar kullanılır. Amaç aynı zamanda itaatkar, uysal bir reaksiyondur. Tüm bunların altında yatan fikir, insanları bir yetişkin gibi eleştirel düşünmekten uzak tutmaktır.

Duygulara hitap etmek

Halkı orta halli ve cahil tutmak

Timsit’e göre medya, cahil ve kültürsüz bir halkı tercih eder. Onları bilgiden uzak tutmak, manipüle etme işlemini kolaylaştırır. Aynı zamanda itaatsizlik ve isyanı da olasılık dışı bırakır; çünkü bilgi güçtür.

İnsanları sıradanlığa katkıda bulunmaya teşvik etmek

Bu strateji, medya manipülasyonları arasında en kurnaz olanlardan biridir ve bir öncekine çok benzer. TV’de yer verilen şovlar, genel halkın ne istediğiyle bağdaşıyor mu? Ya da bize medya tarafından empoze mi ediliyorlar? Başka bir deyişle, aslında izlemek istediğimiz şeyi mi izliyoruz, yoksa izlememizi istedikleri şeyleri mi izliyoruz?

Timsit’e göre yanıt ortadadır. Tüketim ve bayağılık bizi hipnotize ediyor. Bu nedenle, çevremizi dikkate almaksızın sıradan olmak için eğitiliyoruz.

Kendini suçlamak

Aynı zamanda medya, cehaletimizi teşvik eder, başımıza gelen talihsizliklerin tek sorumlusunun biz olduğumuza inanmamızı sağlar. Medya, kıt becerilerimizin bizi sefil bırakacağını ve başarısız hale getireceğini söyler. Özünde, kendisini aklayarak halkın kendi kendini suçlamasına ve halkı harekete geçmekten alıkoymaya çalışır.

Halkı iyi tanımak