Marsha Linehan: Hastadan Psikologa ve BPD'nin Üstesinden Gelmek

Yazan ve doğrulayan psikolog Sergio De Dios González

Tarafından yazılmıştır Cristina Roda Rivera

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Marsha Linehan bir psikolog, profesör, Amerikalı yazar ve davranışsal diyalektik terapisinin yaratıcısıdır. Davranış diyalektiği tedavisi sınırda kişilik bozukluğu (BPD) olan hastalar için geliştirilmiş bir tedavi modelidir. Linehan’ın terapisi, farklı davranış terapisi tekniklerini, gerçekliğin kabulü gibi Zen ve diyalektik felsefeden türetilen ilkelerle birleştirir.

Bununla birlikte, Linehan geçmişinin lekesini hala BPD ile birlikte taşıyor. Kollarındaki kesik izleri ve yara izleri onun nasıl bir geçmişe sahip olduğunun kanıtıdır. Linehan gençken çok şiddetli prognoza sahip bir hastaydı. 26 ay boyunca hastanede yattı. Şimdi kendisi bu deneyimden söz ederken, “Cehennemdeydim” diye bahsediyor.

BPD’nin üstesinden gelmek

Kronik boşluk hissi, duygusal istikrarsızlık ve sürekli olarak diğerlerini memnun etme ihtiyacı, BPD’den muzdarip olanlar için gerçek bir kabus. Bu bozuklukta, kişinin öz-kimlikleri sürekli olarak diğerlerinin onları nasıl algıladıklarına bağlıdır. Yoğun bir terk edilme korkusu yaşarlar ve bu korkular nihayetinde insanların onları terk etmelerine neden olan şeylerden çekinirler.

Marsha Linehan’ın BPD’li acı dolu hayatı

Linehan, BDP’nin düşük bir sağkalım oranına sahip olduğunu biliyordu ve bu yüzden 20 yıl boyunca umutsuzca bakım almak için bir uzmana görünmek istiyordu ve bunun için çok çaba harcadı. Linehan bir çok kez intihar girişiminde de bulundu. Her intihar girişimi yeni bir hastaneye yatışıyla sonuçlandı. Bütün bunlara rağmen, Linehan sadece iyileşmek istiyordu. BPD ile mücadelesinde ısrar etti ve bir sigorta şirketinde kendine iş buldu. Bu süre boyunca gece vakitlerinde de üniversiteye gidiyor ve derslere giriyordu.

Linehan inancında çok güçlüydü ve sık sık bir şapeli ziyaret ederdi. Bu ziyaretlerden biri sırasında, Linehan şunları hatırlıyor: “Bir gece orada diz çökmüştüm. çarmıha doğru bakıyordum ve bütün yer bir anda altına dönüştü. Aniden bana doğru bir şey geldiğini hissettim. Odama koştum ve ilk defa kendimle konuştum: KENDİMİ SEVİYORUM. O günden beri kendimi değişmiş gibi hissediyorum.”

Bir yıl boyunca, kendi üzücü ve endişendirici düşünceleri üzerinde çalıştı. Bu süre boyunca duygusal fırtınalarını anlamaya ve kabul etmeye başladı. Kendisiyle ilgili daha iyi bilgiye sahip olduğu için hisleriyle uğraşmayı öğrendi. Ve bu arada Linehan da çalışmalarına devam etti. 1971’de Chicago Loyola Üniversitesi’nden doktorasını aldı ve bu onun kendi rahatsızlığını anlamasına katkıda bulundu.

Linehan’ın deneyimini dönüştüren şey, kendisini olduğu gibi kabul etmesiydi. Bu kabul, hastalarla çalışmaya başladığında, önce klinikte intihar düşünceleri olan kişilerle ve daha sonra araştırmaya gittikçe daha da önemli hale geldi.

Onun tedavi önerisi

Linehan, insanlara terapinin, hastaların yeni davranışlar kazanmasına ve farklı davranışlar sergilemelerine izin verebileceği konusunda ikna etmek istedi. Linehan’ın karşı karşıya olduğu sorun, derin bir şekilde intihar etmek isteyen insanların genel olarak bozukluğun üstesinden gelme girişimlerinde “başarısız” olduğuydu. Marsha’nın yaklaşımı yeni bir gerekçe yaratıyor: bu insanların davranışları, çektikleri ıstırap çığlıkları karşısında çok normal görünüyor.

Marsha iki fikre vurgu yapuyor:

• Hayatın ne olursa olsun kabul edilmesi, hayatın nasıl olması gerektiği gibi kabul edilmesi değil.
• Gerçeği değiştirme ve kabul etme ihtiyacı.

Daha sonra, Linehan teorisini gerçek dünyada test etti. “Ben intihar eğilimleri olan insanlara yardım etmeye karar verdim çünkü onlar dünyanın en mutsuz insanlarıydı. Kötü olduklarını düşünüyorlar ve ben onların kötü olmadıklarını fark ettim. Bunu anladım çünkü acı çekmekten, cehennemden ayrılma umudu olmadan gittim. ”

Linehan, kendini yaralama veya kendine zarar verme dahil olmak üzere tehlikeli davranışlarla karakterize olan, sınırda kişilik bozukluğu (BDP) tanısı konulan insanları araştırma grubuna eklemeyi seçti. Bunu, bu insanlarla karşılıklı bir “sözleşme” halinde uyguluyor: tek şart yaşamak için, yeniden fırsatlara sahip olmak için hastaların terapiyi sonuna kadar takip etmeleri gerekiyor.

Akademik figür olarak Linehan

Marsha Linehan, 1997 yılında Amerika Katolik Üniversitesi’nden Washington Üniversitesi’ne geçerek akademik kariyerini bir üst kademeye yükseltti. 1980 ve 1990’larda, Marsha, BPD ile ilgili yaklaşık 100 yüksek riskli intihar hastasının gelişimini gösteren çalışmalar yaptı. Bu hastalara haftalık seanslarda diyalektik davranışçı terapi (DBT) uygulandı. Diğer tedavilerle karşılaştırıldığında, DBT alan hastalar daha az intihar girişiminde bulunmuş ve daha az sıklıkla hastanelere geri döndüğü sonucu ortaya çıkmıştı.

Diyalektik davranışçı terapinin temel amacı, hastanın aşırı duyguları ve dürtülerini düzenlemeyi ve kontrol etmeyi öğrenmesidir. BPD’nin üstesinden gelmek işte burada başlıyor. Bu da, zihnin durumuna bağlı olan uyumsuz davranışları azaltır. Ek olarak, hasta kendi deneyimlerine, duygularına, düşüncelerine ve davranışlarına güvenebilir ve doğrulamayı öğrenir.

BPD’nin üstesinden gelmek

Diğer bilişsel davranışçı programların aksine, diyalektik davranışçıl terapi, bir tedavi kılavuzundan ziyade terapötik prensiplere dayanan bir girişimdir. Bu program, önem derecesine göre ele alınan terapötik hedeflerin bir hiyerarşisine dayanmaktadır. Bu bireysel terapide kurulan hiyerarşi ise şöyledir:

• İntihar ve parasuisidal davranışları çözmek.
• Terapi seyrini etkileyen davranışları değiştirmek.
• Yaşam kalitesini etkileyen davranışları ortadan kaldırmak.
• Refahı sağlamaya yardımcı olan davranışsal beceriler geliştirmek.

Bu yapı, her hastanın ihtiyaçlarına göre esnek bir yaklaşım sağlar. Buna ek olarak, bu, müdahalenin odağı olarak değişmeyi ifade ettiği için önemlidir.

Geleneksel bilişsel terapi, davranışsal ve bilişsel değişim yoluyla duygusal sorunların çözülmesine odaklanır. Öte yandan, Linehan onaylama konusundaki kabulünü vurgulamaktadır. Bu ideallerin hastaları için en fazla değişikliği yaratacağına inanıyor. Yaptığı iş sayesinde, dünya çapında binlerce insanın hayatı kurtuldu ve kurtulmaya devam ediyor. BPD’nin üstesinden gelmek kolay olmayabilir ama Marsha Linehan binlerce örnekten sadece birisi.