Klasik Test Kuramı

Yazan ve doğrulayan psikolog Gema Sánchez Cuevas

Tarafından yazılmıştır Paula Villasante

Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

Psikolojide, testler ya psikolojik ya da psiko-tekniktir ve bir işlevi incelemek ya da değerlendirmek için tasarlanmıştır. Bu nedenle, psikolojik testler bir konunun psikolojik özelliklerini değerlendiren veya ölçen araçlardır. Klasik test kuramı (KTK) hakkında daha fazla bilgi edinmek için okumaya devam edin.

Test kuramları

Testler karmaşık ölçüm cihazlarıdır. Çoğu durumda, psikolojik bir değerlendirme bağlamında inanılmaz derecede yardımcı olurlar. Bununla birlikte, bir testin işe yarayabilmesi için asgari bir psikometrik sayısal puan alması gerekir. Ek olarak, onu uygulayan uzmanın onu yönetecek protokolü bilmesi ve buna uyması gerekir.

Öte yandan, test kuramları bize bir testin kalitesini nasıl değerlendirebileceğimizi ve birçok durumda hataları nasıl en aza indireceğimizi de açıklar. Bu anlamda, klasik test kuramı içerisinde belki de en önemli iki kavram güvenilirlik ve geçerliliktir.

Güvenilirlik, ölçüm işlemi tekrarlandığında verilerin tutarlılığı veya kararlılığıdır. Bu temelde bir ütopyadır, çünkü pratikte aynı koşulları iki farklı ölçümde tekrarlamak imkansızdır. Sıcaklık veya gürültü seviyesinin tamamen aynı olmasını sağlamak gibi dış değişkenleri kontrol etmek nispeten kolaydır. Ancak, teste giren kişinin iç değişkenlerini kontrol etmek çok daha zordur.

Geçerlilik, deneysel kanıtların ve kuramların test puanlarının yorumlanmasını ne derece desteklediğini gösterir⁽²⁾. Başka bir şekilde, geçerliliğin, bir ölçüm aracının ölçmek için yaratıldığı şeyi önemli ölçüde ve uygun bir şekilde ölçebilme yeteneği olduğunu söyleyebiliriz.

Testleri oluşturma ve analiz etme konusunda iki büyük teori vardır. Bunlar klasik test kuramı (KTK) ve madde tepki kuramıdır (MTK). Aşağıda, KTK’nın anahtar noktalarını açıklayacağız.

Klasik test kuramı (KTK)

Bu yaklaşım, testlerin analizlerinde ve oluşturulmasında en çok tercih edilen yöntemdir. Bir kişinin testte verdiği cevaplar, aynı testi alan diğer kişilerin cevaplarıyla istatistiksel veya niteliksel yöntemlerle karşılaştırılır. Bu karşılaştırmalar yapılmasını sağlar.

Ancak, sınıflandırma o kadar basit değildir. Psikologlar da, diğer tüm profesyoneller gibi, kullandıkları cihazın doğru şekilde kalibre edildiğinden ve hatasız olduğundan emin olmalıdır⁽¹⁾.

Dolayısıyla, bir psikolog bir veya birkaç kişiye test uyguladığında, elde ettiği şey bu insanların deneysel puanlarıdır. Ancak, bu bize bu puanların doğruluğunun derecesi hakkında çok fazla bir şey anlatmaz. Örneğin, kişi o gün kendini iyi hissetmediği veya teste girdiği yerin fiziki koşulları uygun olmadığı için düşük puan almış olabilir.

Klasik doğrusal regresyon modeli

Spearman, 20. yüzyılın başında klasik test kuramını önerdi. Araştırmacı daha sonra test puanları için çok basit bir model önerdi: Klasik doğrusal regresyon modeli.

Bu model belirli bir test puanının veya “deneysel puanın” (X) iki değişkene sahip olduğunu varsaymaktan ibarettir. İlk değişken gerçek puandır (V) ve ikincisi hatadır (e). İkincisi, kontrolümüz dışında olan şeylerden kaynaklanabilir. KTKnın ölçüm hatasını belirlemekten sorumlu olma nedeni budur.

Formülü şudur: X = V + e

Bundan sonra, Spearman, modele üç varsayım eklemiştir:

Klasik doğrusal regresyon modelinin üç varsayımı

• Gerçek puan (V), deneysel puanın matematiksel beklentisidir: V = E (X).
  • Yani, bir kişinin gerçek test puanı, eğer bu teste sonsuz defa girerse alacağı puanların ortalama puanıdır.
• Gerçek puanların sayısı ile bu puanları etkileyen hatalar arasında bir ilişki yoktur: r (v, e) = 0
  • Gerçek puan ölçüm hatasından bağımsızdır.
• Belirli bir testteki ölçüm hataları ile farklı bir testteki ölçüm hataları arasında bir ilişki yoktur: r (ex, ek) = 0
  • Bir seferde yapılan hatalar, farklı bir testte yapılanlarla eşdeğişken değildir.

Klasik test teorisi basittir. Herhangi bir bağlamda uygulanabilir ve özellikle ileri matematiksel becerilere ihtiyaç duyulmadan uygulamaya konulabilir. Bununla birlikte, sorun, elde ettiği sonuçların her zaman testin geçerliliğinin kontrol edildiği nüfusa bağlı olmasıdır. Ek olarak, bu testler bir minimum kabul edilebilir puan gerektirir.