Kendinizi Tanımaya Giden Yol Zor Ama Değerlidir

Yazan ve doğrulayan psikolog Marián Carrero Puerto

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Delphi’deki Apollon Antik Yunan Tapınağında, üzerinde “Gnothi seauton” yazan bir taş tablet vardır. Bu, kelimenin tam anlamıyla, “kendini tanı,” anlamına gelir. Bu, kendinizi tanımaya giden yol ile ilgili derin, belirli bir zamana ait olmayan bir mesajdır ve Platon başta olmak üzere birçok Yunan yazarın eserlerinde bulunabilir.

Kendinizi tanımak, hem kendinizi gerçekleştirmeye açılan bir kapı, hem de kendinizi gerçekleştirmenin mihenk taşlarından biridir. Bu, hayatı yaşadıkça kendinizle ilgili daha fazla şey öğrenmenizi sağlayan bir derin düşünce sürecidir. Bunu yapmak; güçlü yönlerinizin, zayıf yönlerinizin ve bunların arasına düşen tüm özelliklerinizin farkında olmanıza yardımcı olur.

Kendinizi tanımanızın amacı nedir?

Kendinizi tanımak, esenliğinizi sağlayacak kararlar vermenin başlangıcıdır. Kendinizi tanıdığınızda; sizi neyin mutlu ettiğini, neye ihtiyacınız olduğunu ve başarabileceğiniz şeyleri bilirsiniz. Ek olarak, kendinizi tanımak özgüveninizin ve kişisel kontrolünüzün üzerinde de büyük bir role sahiptir.

Kendinizi tanımak; ayrıca haklarınızı, görevlerinizi ve sorumluluklarınızı bilmekle de alakalıdır. Bir açıdan, kendinizi tanımak size kendinize dair daha geniş, daha özgün bir portre sunar. Kendinizin bu portresine bir kere sahip olduğunuzda, kendinize olan sevginiz pekişecektir.

Kendinizi tanımanın en önemli özelliklerinden biri daha az fevri olmak ile eş anlamlı olmasıdır ve bu da düşüncelerinizin, duygularınızın ve davranışlarınızın daha fazla farkında olmanız demektir. Bir açıdan, davranışlarınızın sonuçlarının ve hayatta deneyimlediğiniz diğer her şeyin farkında olmak anlamına gelir.

Kendinizi tanıma yoluna çıkmak, psikososyal çevrenize adapte olmanın ve kendinizi kabul etmenin çok iyi bir yoludur.

Kendinizi tanımaya giden yol nasıldır?

Kendimizi iyi tanıdığımızı düşünme eğiliminde olsak da, durum her zaman bu olmayabilir. Kendinizi tanımak kolay bir şey değildir. Yıllar alabilir ve tüm hayatınız boyunca uğraşsanız bile bu yolun sonuna hala gelemeyebilirsiniz. Deneyimlerinizi sizi değiştirir. Şu an, birkaç yıl önce olduğunuz kişiyle aynı insan değilsiniz; ve büyük ihtimalle gelecekte de şu an olduğunuz gibi olmayacaksınız.

Biz insanlar, sürekli bir değişim halindeyizdir ve düşüncelerimiz, davranışlarımız ve varlığımıza dair anlayışımız sayısız değişimlerden geçer.

Bundan dolayı, ilk yapmanız gereken şey kendinize karşı dürüst olmaktır. Bunu yapabilmek için kendinizi kandırmak için kullandığınız tuzaklardan ve kullanıyor olabileceğiniz tüm savunma mekanizmalarından, özellikle de bilinçsiz bir şekilde kullandıklarınızdan, uzak durmanız gerekir. Hedefiniz, kendinizi derin bir şekilde analiz edebilmeyi öğrenmek.

Kendinizi tanıma yolundaki aşamalar

• Kendinizi algılayışınız. Kendinizi, pasif ama gerçekçi ve içten bir şekilde gözlemlemek.
• Kendinizi gözlemlemek. Düşünceleriniz ve davranışlarınızı analiz ederek bir şeyi neden yaptığınızı anlayabilirsiniz.
• Otobiyografik hafıza. Hayatınız boyunca edinmiş olduğunuz tüm anıları hatırlamaya çalışın. Bu, başınıza gelenleri hatırlamanızı kolaylaştırır.
• Özgüven. Kendinizi sevmek; ve kendinizi hangi yolları uygulayarak iyi, hangilerini kullanarak kötü hissettiğiniz üzerine düşünün. Kendinizi tanımak size kendinizi ne kadar sevdiğinize dair bir harita çizebilir, ki bu da hangi açılardan kendinize daha fazla yatırım yapmanız gerektiğini gösterebilir.
• Benlik kavramınız. Basitçe, temel değerlerinize dayanan, kafanızdaki resminiz.
• Kendinizi kabul ediş. Yukarıda bahsettiğimiz aşamalardan sonra kendinizi kabul etmenin, aynaya bakıp kendinizi aslında olduğunuz gibi görmenin zamanı geldi. Bu, olgunlaşmayı bitirmenin ve kendinizi tanıma yolunun sonuna gelmenin tek yoludur.

“Hayattaki amacınız, amacınızı bulup bu amaca tüm kalbinizi ve ruhunuzu vermektir.”

– Buddha

Kendinize önemli, anlamlı sorular sormak da kendinizi tanıma yolunda devam ederken size yardımcı olabilir. Örnek vermek gerekirse, “Ben kimim?” veya “Hedeflerim nelerdir?” gibi sorulardan bahsedilebilir. Bunlar, size kendinizle ilgili önemli bilgiler verebilecek hayati sorulardır.

Bilinçli farkındalık (mindfulness) pratiklerini uygulamak da iyi bir fikir olabilir. Bu pratikler, gerçekten kim olduğunuz ile ilgili düşüncelere derin bir şekilde dalabilmenizi sağlayacak bir sakinlik ve iç huzur noktasına ulaşmanıza yardımcı olabilir.

Görebileceğiniz gibi, kendinizi tanımak çocuk oyuncağı değildir. Benliğinizin en derin kısımlarını keşfetmek ve gerçekten kim olup kim olmadığınızı kabul etmek zaman, efor ve dürüstlük gerektirir. Bu şeyler herkesin yatırımını yapmak istemediği şeyler olsa da, bu yatırımı yapmak sizi hayatınızın en büyüleyici yolculuğuna çıkarabilir.