Kendini Kandırmak ve Alkolizm
Yazan ve doğrulayan psikolog Cristina Roda Rivera
Birkaç yıl önce bir psikolog alkolikleri anlayamadığını söyledi. Kendini kandırmak ve alkolizm kavramlarının yan yana gittiğini anlamıyordu ve insanların neden hayata karşı böylesine bir kine sahip olduklarını ve neden kendilerine toksik maddelerle zarar verdiğini merak ediyordu. Ne yazık ki bu tür “profesyoneller” boldur. Çekici ve dinamik alternatifler sunmaktan aciz olan ön yargılı ve ahlaki bir bakış açısına sahiptirler. Bu bakış açısı sadece yetersizlik hissini derinleştirir ve felç edici bir suçluluğu sürdürür.
Kendini kandırmanın alkolizmin sürekliliğine ve relapsların ortaya çıkmasına müdahale eden faktörlerden biri olduğunu anlamanız gerekir. Ancak, bağımlılığa neden olan şey kendini kandırmak değildir. Doğrusu, pek çok durumda bağımlılığı koruyan belirleyici faktördür. Bunu anlayarak kendini kandırmak ile alkolizm arasındaki bağlantıyı çözebileceksiniz ve bağımlılığa daha iyileştirici bir bakış açısından yaklaşabileceksiniz.
Uzmanlara göre alkolizm biyopsikososyal bir bozukluktur. Ayrıca, etiyolojisi ve evrimi göz önüne alındığında çevresel faktörleri de göz ardı etmek imkansızdır. Yukarıda bahsettiğimiz üzere, kendini kandırma konseptini ve problemin devam ettirilme durumunu anlamak çok önemlidir (Zucker ve Williams, 1994)
İtici Bir Gerçeklikten Kaçınmanın Bir Yolu Olarak Alkolizm
Bağımlılar diğer insanlara tamamen irrasyonel ve anlaşılmaz görünebilir. Kızgınlık ile lekelenmiş bir keder eşliğinde, bağımlı olmayan insanlar bir kişinin nasıl bu kadar yanlış olabileceğini ve kendilerine ve başkalarına verdikleri acıları nasıl göremeyebileceğini merak ederler. Alkolizmde kendini kandırmak nasıl böylesine yıkıcı olabilir?
Gregory Bateson alkolizmi karmaşık bir epistemoloji kullanarak anlamaya çalışan ilk kişi oldu. “Benliğin Sibernetiği: Bir Alkolizm Teorisi” adlı makalesi alkolik davranışı düzeltici bir deneyim olarak görmektedir.
Eğer alkoliğin ayık yaşamı onu bir şekilde içmeye itiyorsa, o halde ayıklık prosedürlerinin alkolizmlerini azaltmak ya da “kontrol etmek” gibi şeyler yapmasını beklememelidirler.
Sizi Bağımlılığa İten Ortam Sizi Bunun Dışına Çekemez
Sadece anestezi altına sokulmak isteyen gerçeklikler, tartışmalar ve anılar insanları içmeye iter. Normallikte hatalar vardır, bu çok hassas olan ve kendilerini birden bağımlı halde bulan insanlar için bir patoloji bile olabilir. Bu uçmayı kendi hayatlarında, işlerinde ya da aile yaşamlarında bulamazlar.
İntoksikasyon sadece bu varoluşsal paradigmaya (öznel) bir düzeltme getirir. Diğer bir deyişle, bu insanlar için, ayıklık durumları ile karşılaştırıldığında, zehirlenmek “iyi” bir şeydir.
Luigi Cancrini (1993) için alkolizm, tıpkı uyuşturucu bağımlılığı gibi, ıstırap kaynağı olan ilişkisel dinamikler ve aile dinamikleri ile yüzleşmek için kendi kendine yapılan terapötik bir girişim olarak düşünülebilir.
Alkol Sizi Etkilemeye Başladığında Kendini Kandırmak Sizin İçmeye Devam Etmenizi Nasıl Sağlar?
Kendini kandırmanın en çağdaş tedavileri meşru bir biçimde Butler’ın niyet gereksinimine odaklanmıştır. Bir şeye inanmaya motive olduğunuzda, belirli bir onay yanlılığı yaşama eğiliminiz bulunur. İnançlarınızı destekleyecek veriler ararsınız ve bunlara meydan okuyan şeyler üzerinde o kadar fazla düşünmemeye eğilimlisinizdir.
İnsanlar, özellikle de bu inançlarını desteklediğinde, gözlerinin önünde olan şeyleri daha kolay bir şekilde kanıt olarak kabul ederler. Bundan dolayı alkoliklerde kendini kandırma, yanlış dahi olsa, motive edici bir inanca işaret eder.
Pek çok bağımlı bir problemi olduğuna inanmaz. Bir müdahaleye, sadece çevreleri onları ittiğinde girerler. Bu durumda, insanlar kendileri için terapiye gitmez, başkaları tarafından teşvik edildikleri için giderler. Bu acı çekmedikleri için olabilir, onların acı çektiğini görmek istememelerinden olabilir, ya da her gün maruz kaldıkları baskıya artık dayanamamaları olabilir. Bu durumlarda kişinin bu tip müdahaleleri göstermelik bir şekilde takip etmesi olasıdır.
Dahası, problem olmadığına dair bu fikirlerini, tanıdıklarının içerisinde olup onlardan fazla içen ancak henüz bir zarar görmemiş olan kişileri işaret ederek de temellendirebilirler. Ayrıca, geçmişte bunu birden ve tamamen bıraktıklarını işaret etmeleri de bir bahane olabilir.
Alkolizm Durumunda Kendini Kandırmak Kendinize İnanmaya Devam Etmenin Bir Yoludur
Kişinin motivasyonu etkisiz kaldığı sürece onları bir inancın yanlışlığına ikna etmek çok zor olacaktır. Benzer şekilde, eğer bir kişi onları belirli inançlar ve bakış açılarını sürdürmeye motive eden şeyleri anlamaya başlayabilirse, bazı önemli bilgiler edinecektir.
Yani, bağımlılık bir alışkanlıktır, insanların bilinçli bir niyet olmaksızın, otomatik olarak yaptıkları bir alışkanlıktır. Bir şeyi neden yaptığınızı sorarak alışıldık eylemlerinizi yavaşlattığınızda otomatik pilot modundan çıkabilirsiniz.
Sonuç olarak, kendini kandırma durumunun farkında olmak, başkalarının nasıl kendi bağımlılıklarının kurbanı olabileceğini anlamak isteyen kişiler için ortak bir zemin oluşturacaktır. Bu insanlar içerisinde, psikoloji uzmanları ön plana çıkarılmalıdır.
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.