Kendine Güvenen ve Bağımsız Bir Çocuk Yetiştirmek için 7 Anahtar
Yazan ve doğrulayan psikolog Sergio De Dios González
Kendine güvenen ve bağımsız bir çocuk yetiştirmek kolay bir iş değildir. Ne zaman müdahale edeceğimizi ve onlara ne zaman izin vereceğimizi iyi bilmeliyiz. Yaşam becerilerini kazanmaları için ihtiyaç duydukları alan, zorluklarla mücadelede ve zorluklarla karşılaştıklarında onların ihtiyacı olacağı tek şeyi siz onlara öğretmelisiniz. Ayrıca, bu ebeveynlik sanatı büyük bir sabır, tonlarca sevgi ve ihtiyaçlarını anlayabilecek bir bilgelik gerektirir.
Sadece birkaç hafta önce “Bağımsız, Kendine Güvenen Bir Çocuk Yetiştirmek” başlıklı eğitim üzerine ilginç bir kitap yayınlandı. Bu kitapta, iki çocuk psikiyatristi, Wendy Moss ve Donald Moses, birçok annenin ve babanın hali hazırda meşgul olduğu çocuk yetiştirme modelini anlatmaktadır.
“Bana işlerimi kendi kendime halletmem için yardım et.”
Önceliklerimizden biri, çocuklarımızın karşılaştığı her sorunu çözmeye çalışmaktır. Bazen bu sorunları daha kolay, daha sakin ve daha ödüllendirici bir hayata sahip olmalarını sağlamak için bile tahmin etmeye çalışırız. Bu şekilde, onları neredeyse büyülü bir sükunetle çevreliyoruz. Ve bunun da ötesinde, her şeyin yolunda olduğunu bilmek bizi tatmin eder.
Bütün bunlar kuşkusuz anlaşılabilir ve çoğu durumda beklenmektedir. Ancak, bazı ebeveynler bunu aşırıya kaçırır. Çocuğumuzu her gün uyararak ve her koşulda, çocuğu çok gerekli bir beceriden mahrum bırakıyoruz. Kendi kendilerine hareket edebilmeleri gerekiyor. Bu yetenek resmen yürütme görevi olarak bilinir.
Çocuk psikiyatristleri Wendy Moss ve Donald Moses; yürütme görevini çocukların kendi dünyalarından sorumlu olmayı, sahip olduklarını organize etmeyi ve yönetmeyi, hatalarından ders almayı ve öz-yeterlilik duygusu geliştirmeyi öğrendikleri bir takım beceriler olarak tanımlar. Kendine güvenen ve bağımsız çocukları yetiştirmek için kullanabileceğimiz bazı stratejilere göz atalım.
1. Bağımsız çocuk yetiştirmek – ne zaman müdahale edeceğini ve ne zaman uzaktan rehberlik yapacağını bilmek
Çocuk yetiştirmek dans etmek gibidir. Bir noktada onlara sarılmalı ve onları tutmalısınız ve sonra, kısa bir süre sonra serbest bırakmalısınız. Dans partnerinin, kendi adımlarını ve hareketlerini mutlak özgürlük içinde gerçekleştirmekte serbest olduğu zaman bile, diğer bölümün hala orada olduğunu, sizin bu mesafeyi gözlemlediğini ve yönlendirdiğini çocukların anlaması gerekir.
Ne zaman harekete geçeceğimizi bilmek ve çocuklarımızdan geri adım atmasını bekleme kolay değildir. Her şeyden önce, birlikte yaşamanın temel kurallarının uygulanmasını gerektirir. Burada, evin her bir üyesinin kendi sorumluluklarının olduğu bir çevre hakkında konuşuyoruz. Bu sorumlulukları kabul edip uygularlarsa, hane içinde belirli haklar kazanabilirler. Bu şekilde, bu tür aile sözleşmeleri, bir çocuğun güvenli ve mutlu bir ortamda büyümesine yardımcı olur. Bu nedenle, her zaman kendilerinden ne beklendiklerini bileceklerdir.
2. Güven
Bağımsız bir çocuk yetiştirmek için onlara güven vermeliyiz. Ebeveynler veya eğitimciler olarak bize güvenin ve kendilerine güvenin ne kadar önemli olduğunun farkındayız. Bu şekilde, çocuk sürekli olarak beslendiği sevgi ve ilginin daima orada olduğu bir ortamda büyüyecektir. Sorunlarını ve ihtiyaçlarını iletmeleri gerektiğinde hiçbir korku ya da engel olmayacaktır. Kendileri için neredeyse her şeyi yapabilmek için daha fazla güven duyacaklar ve aynı zamanda kendilerine de güvenecekler. Bu güven ilişkisi çocukları gerçek hayata hazırlamanın en iyi yollarından birisidir.
3. Sağlıklı tercihler yapmayı öğrenmek
Sağlıklı seçimlerle ne demek istiyoruz? Sağlıklı veya tatmin edici seçenekler, bir çocuğun öğrenmesine izin veren seçimlerdir. Bir çocuğun eylemlerinin sorumluluğunu kabul etmesinin yolunu açarlar. Çocuk, eylemlerinin sonuçları olduğunu anlayacaktır. Kötü davranışlarının kendileri ve çevreleri üzerinde bir etkisi olacağını fark edeceklerdir. Çocuklara tavsiyede bulunmanın iyi olduğunu da göstermeliyiz. Ancak, bu tavsiyeyi kabul etme veya kendi içgüdülerini takip etme özgürlüğüne sahip olduklarını da bilmelidirler.
Bağımsız çocukları yetiştirmek için göz önünde bulundurulması gereken bir başka faktör de, her çocuğun kendi kişiliğine, tercihlerine ve tutkularına sahip olmasıdır. Yetişkinler olarak tüm karar ve seçimlerinde arabuluculuk yapamayız. Ancak, rehberlik ve tavsiye verebiliriz.
4. Çocuklara küçük ve büyük görevler için sorumluluk almalarını öğretin.
Bir çocuğun sorumluluk alabilen hale gelmesi için sahip olmak gereken üç şey vardır: zaman, sabır ve sevgi. Ebeveynlik döneminde, en kötü “düşmanlarımızdan” biri, çocuklarımızın çok sayıda beceriyi çok hızlı bir şekilde almasını istemektir. Bir diğer faktör ise, en azından onları beklediğimizde ortaya çıkan günlük zorluklarla başa çıkmada genellikle yetersiz kalmamızdır. O nedenle beceri ve yetenekler konusunda çocuklarınızdan büyük bir beklentiye sahip olduğunuzu onlara hissettirmeyin. Beklediğiniz şeyleri yapamadıklarından büyük bir hayal kırıklığına uğrayacak ve denemekten korkacaklardır.
Çocukların bu becerileri kazanmalarına yardımcı olmanın bir yolu, çocukların çok erken yaşlardan itibaren sorumluluk üstlenebileceklerini anlatmaktır. Örneğin, 3 yaşındayken, zaten oyuncaklarını nasıl çıkaracaklarını öğrenebilirler. Masaların yerleştirilmesi ve temizlenmesi, bitkilerin sulanması, evcil hayvanların bakımı vb. gibi küçük ev işlerinde bile bize yardımcı olabilirler. Bunları yapmak için onları teşvik edin.
Kuralların, görevlerin ve sorumlulukların uygulanması hayati önem taşımaktadır. Bu onların mümkün olabildiğinden çok daha fazlasını yapabileceklerini bilerek büyümelerine izin verecektir. Sorumluluk almanın büyümeyle eşanlamlı olduğunu öğrenecekler. Bu görevleri yerine getirmenin kendilerine olan saygısını güçlendirdiğini göreceklerdir.
5. Hayal kırıklığı ile başa çıkma
Sorumlu ve bağımsız çocukları yetiştirmek için temel bir strateji, onların sabır ve günlük yaşamın küçük zorluklarını ele alma becerilerini geliştirmelerine yardımcı olmaktır. Çocuklarımızın hayal kırıklığıyla başa çıkmalarını ve bunlarla baş etmeyi öğrenmelerine izin vermeliyiz. Bu sayede kendilerine güvenen ergenler ve yetişkinler olacaklardır. Bu nedenle, gerektiğinde “hayır” kelimesinin gücünden asla şüphe duymayın. Doğru zamanda ve doğru koşullarda “hayır” demek, harika uzun vadeli faydalar yaratacaktır.
6. Kendi kendilerini kontrol etmeleri konusunda yardımcı olun
Çocuklara kendilerini içeriden bakmalarını öğretin. Duygularını anlamalarına yardımcı olun. Bu onların günlük sorunları ve zorlukları daha iyi yönetmelerini sağlayacaktır. Bunu başarmak için, onlara duygusal zekanın kaynaklarına bağımlı bir eğitim vermekten daha iyi bir şey yoktur.
7. Sosyal beceriler, çocuklarda sosyal yeterliliğin geliştirilmesinin önemi
Çocuklarda doğru sosyal becerilerin geliştirilmesi onların daha tatmin edici ilişkiler kurmasına yardımcı olacaktır. Buna karşılık, çocuklar daha olumlu bir benlik imajına sahip olurlar, bir ses ve zenginleştirici sosyal yeterlilik geliştirirler. Gerçek bir empati ve atılganlık oluşturmak kadar temel olan bir şey onların çevrelerinde daha olumlu bağlantılara sahip olmalarına yardımcı olacaktır. Zorbalığa meydan okuyan potansiyel durumlarla baş edebilecek veya bunlardan kaçınabilecek, sosyal ve duygusal yolculuklarını daha sağlıklı bir şekilde yaşayabileceklerdir.
Bağımsız çocukların yetiştirilmesinin bu “serüveninde”, kendilerinden ve her şeyden çok emin olan, mutlu bir şekilde, temel bir yönü ihmal edemeyiz: kendimiz.Bu çocuğun hayatının bir parçası olan anne, baba, büyükanne ve büyükbaba ve diğer aile üyeleridir. Örneklerle onları eğitmek zorundayız. Bizler fayda sağlayan ve aynı zamanda zarar verebilecek olan bireyleriz. Onlara uçacak kanatları ya da kararsızlık, bağımlılık ve hayal kırıklığı kafesini veren biziz. Unutmayalım ki, kelimeler her zaman iz bırakır, bu izi de sevgiyle ve saygıyla bırakmak önemlidir.Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.